Haploidi ve Bitki Islahındaki Önemi

Yıl 1997, Cilt: 10 Sayı: 1, 381 - 390, 01.12.1997

Nurgül Ercan Filiz (yıldırım) Boyacı

Öz

Haploid bitkiler görünüşleri, fizyolojileri bakımından oldukça zayıftırlar ve süs bitkileri olarak kullanımları dışında hiçbir değer taşımazlar. Ancak ıslah amacıyla kullanıldıklarında oldukça büyük öneme sahiptirler. Haploidler tek bir generasyonda yüzde yüz homozigot hatların eldesine imkan vermekte ve oluşan saf hatlar ıslahta değişik amaçlarla kullanılabilmektedir. Hap-loidler in vivo da kendiliğinden oluşabilmektedirler. Ancak oluşum frekansının düşük olması ıslahçıları bu konuda çalışmaya yönlendirmiştir. Dolayısıyla günümüzde in vitro da haploid eldesi çalışmaları hız kazanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Haploid, İn Vitro Kültür, breeding

Haploidy and Importance of Haploid Plants

Öz

Haploid plants are weak in appearance in agricutural production exceept ornamental uses. However, when they are used in breeding, they have a great importance. In are generation, homozygout plants can be obtained from haploid plants and these are used in different purposes. Haploids can occur spontanously in vivo but low frequeneies. For these reasons, plant breeders concentrate their works to obtain haploid palnts in vitro.

Anahtar Kelimeler

Haploids, In Vitro Culture, breeding

Kaynakça

• 1. ABAK, K., Biber Islahında Anter Kültüründen Yararlanma. Bitki Islahı Simpozyumu Bildiri Özetleri. 15-17 Ekim 1986 İzmir.
• 2. CHAMBONNET, D., Obtention Of Haploid Plants in Vegetable. Advantages in Breeding Programmes. I. Uluslararsi Tanm ve Biyoteknoloji Simpozyumu. 1-3 Haziran 1988.
• 3. DIXON, R. A., Plant Cell Culture. IRL Press Limited P.O. Box 1, Eynsham, Oxford 0X8. 133, England, 21-33, 1985.
• 4. Düzgüneş, O., Ekingen, M. R.,. Genetik. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi.Yayın 555, Dres Kitabı 187, Sh 329, 1974.
• 5. EMİROĞLU, Ü., Haploidi ve Bitki Islahındaki Önemi. Yardımcı Ders Kitabı, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınlan, Ofset Basım Evi 1982, Bornova, İzmir. 3-17.
• 6. GÖNÜLŞEN, N., Bitki Doku Kültürleri ve Uygulama Alanlan. T C. Tanm Orman ve Köy İşleri Bakanlığı Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü, Yayın No: 78. Sh: 33. 1987.
• 7. GÜRSÖZ, N., Kavun ve Karpuzda Işınlanmış Polenle Uyartılan In Situ Partenoge-netik Embriyolardan In Vitro Kültürü ile Haploid Bitki Eldesi. Yüksek Lisans Tezi Çukurova Ünivetsitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 1990. Sh: 1-12.
• 8. HERMSEN, G. T., Ramanna, M. S., Haploidy and Plant Breeding. Phill. Trans. R. Soc. Lond. B 292, 499-507 (1981), Printed in Great Britain, 1981.
• 9. KALLOO, Dr., Vegetable Breeding, Volume III, CRC Press, Inc Boca Raton, Florida, Sh: 136-140, 1986.
• 10. PIERIK, R. L. M., In Vitro Culture of Higher Plants. Martinus Nijhoff Publishers, P. O.Box 163, 3300AD Dordrect, The Netherlands (243-257), 1989.
• 11. SARI, N., Karpuzlarda Işınlanmış Polen Uyartımıyla Haploid Bitki Eldesi Üzerine Genotipin ve Mevsimin Etkisi ile Işınlama Yerine Geçebilecek Uygulamalar Üzerinde Araştırmalar. Doktora Tezi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, 1994.Sh: 2-50.
• 12. ZHONG,D., N., Michaux-Ferriere, M., Coumans, Assay For Doubled Haploid Sunflower (Helianthus annum) Plant Production by Androgenesis: Factor Artifact? Parti. In Vitro Anther Culture. Plant Cell, Tissue and Organ Culture,1995.41:91-97.