Yerli Kahverengi Yumurtacı Hibrit ve Ebeveynlerinde Yumurta Verimi ve Kalitesinin Yabancı Hibritlerle Karşılştırılması

Yıl 1995, Cilt: 8 Sayı: 1, 112 - 124, 01.12.1995

Habib Efil Nihat Özen

Öz

Bu araştırma yerli kahverengi yumurtacı iki ebeveyn hat (G91, S91) ve bunların hibritleri (H2) ile Hisex Brown (H1) ve Ross Brown (H3) hibritlerinin verim ve kalite özelliklerini karşılaştırmak, yaşın bu özellikler üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Üzerinde durulan 26 karakterden 8 tanesinde (yumurtlama dönemi yaşama gücü, Kılavuz yumurta yaşı, %5 verim yaşı, %50 verim yaşı, civciv çıkışındaki, 8. hafta sonundaki ve %50 verim yaşındaki canlı ağırlıkları ile kırık-çatlak yumurta oranı) yerli ebeveynler, 4 tanesinde (şekil indeksi, özgül ağırlık, kabuk kalınlığı ve kabuk ağırlığı) yabancı hibrit H1, 4 tanesinde (piliç dönemi yaşama gücü, yumurta ağırlığı, yüzey alanı ve sarı renk tonu) yerli hibrit H2, 2 tanesinde (kan lekesi ve et lekesi) diğer yabancı hibrit H3 en iyi performansı gösterirken, 8 tanesinde de (civciv dönemi yaşama gücü, %5 verim yaşı, 72. hafta sonu canlı ağırlık, yumurta verimi, kırılma mukavemeti, ak ve sarı indeksleri ile Haugh birimi) hatlar arasındaki farklılıklar önemsiz bulunmuştur. Yerli hibritlerde, verim ve kalite özellikleri bakımından, değişen düzeyde hetorosis ve heterobeltiosis tesbit edilmiştir. Yaş, bütün kalite özelliklerinde önemli bir faktör olarak belirlenirken, hat x yaş interaksiyonları da genelde önemli çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Verim performansları, yumurta kalitesi, hetorosis, heterobeltiosis

Comparasion of Domestic Brown Egg Hybrids and Their Parents with Foreign Hybrids for Production Traits and Egg Quality

Öz

This research was conducted in order to compare the production and egg quality characteristics of Hisex Brown (H1) and Ross Brown to the domestic parental lines (G91, S91) and their hybrids (H2) . In addition, production and quality traits, the degree of heterosis in the hybrids of domestic lines was determined. Besides differences among the lines, the effects of age on the production and egg quality were studied. Depending on the data, differences among the lines for 26 characteristics evaluated can be summarized as fallows: Domestic Lines for 8 characters (livability for laying period, age at the first egg, 5 % production age, 50 % production age, hatching weight, live weight at 8 th week, live weight at 50 % production age and the rate of cracked eggs), a foreign hybrid (H1) for 4 characters (shape indeks, spesific gravity, shell thickness and shell weight), domestic hybrid (H2) for 4 characters (livability between the 8th to 22th weeks, egg weight, surface area and egg yolk color tone ), the other foreign hybrid (H3) for two characters (blood and meat spots) indicated the best performance, while the differences among the lines for 8 characters (livability during the 8th to 22th weeks, live weight at 5 % production age and, live weight at 72 th week, egg production, breakage strength, albumin index, yolk index, Haugh unit) were found to be significant.
Age had been an important factor in terms of all criteria; whereas line x age interactions generally were also significant. Heterosis and heterobeltiosis at the different levels for production performances and egg quality were determined in domestic hybrids.

Anahtar Kelimeler

Production performances, egg quality, heterosis, heterobeltiosis

Kaynakça

• 1. Anonymous. Hisex Brown. Top Results under All Conditions. Euribrid B. V. Boxmeer, The Netherlands.,1991.
• 2. Yüceer, F., Akın, M.Y., Büyükbebeci, İ. Yumurta Verim Yönünde Dış Kaynaklı Hibritlerle Ankara Tav. Araş. Enstitüsünde Geliştirilen Yerli Hibridlerin Kamu Sektörü Şartlarında Çeşitli Verimler Bakımından Karşılaştırılmaları. Tarım-Orman ve Köyişleri Bakanlığı, PUGEM., Ülkesel Tavukçuluk Araştırma Projesi, Cilt 2, Ankara, 1989.
• 3. Düzgüneş, O., Uysal A., Atik, Z., Dış Kaynaklı Ve Yerli Hibritlerin İki Çeşit Rasyona Karşı Reaksiyonları. Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Proje ve Uygulama Genel Müdürlüğü, Ülkesel Tavukçuluk Araştırma Projesi, Ankara, 1989.
• 4. Özen, N. Tavukçuluk (Yetiştirme, Islah, Besleme, Hastalıklar, Et ve Yumurta Teknolojisi). Ondokuz Mayıs Ün. Ziraat Fak. Yayın no:11, Samsun. 1986. 330s.
• 5. Erensayın, C., Bilimsel- Teknik - Pratik Tavukçuluk. Cilt. 1. Tokat 1991. 579 s.
• 6. Rauch, W. Vergleichende Untersuchungen Zur Qualitatsbeurteilung von Frischeiern Arch. Geflügelk. 22:74-104, 1958.
• 7. Efil, H., Can. O., Özen. N., Kahverengi Yumurtacı Hibritlerde Piliç Döneminde Sınırlı Yemlemenin Verim Performanslarına Etkileri. Teknik Tavukçuluk Dergisi, Sayı: 48 Nisan - Haziran, Ankara, 1 - 10. 1985.
• 8. Anonymous. Hisex Brown, Yumurta Tavukçuluğu Teknik El Kitabı. Ar Tavuk Gıda Tarım-Hayvancılık Üretim Sanayii ve Tic. A.Ş. Ankara. 1990
• 9. Visser, A.L.W., Poultry Husbandry, Housing and Management. Bernaveld College Training Centre, The Netherlands, 1974.
• 10. Şenköylü, N., Modern Tavuk Üretimi. Onaran Matbaası, Tekirdağ, 1991. 469s .
• 11. Nordstrom, J.D., Ousterhout, I.E. Estimation of Shell Weight and Thickness from Egg Spesific Gravity and Egg Weight. Poultry Sci.,61 :1991-1995. 1982.
• 12. Laosuwan, P. Atkins, R.E. Estimates of Combining Ability and Heterosis in Converted Exotic Sorgums. Crop Sciense,.17;47-50. 1977.
• 13. Akın, U., Büyükbebeci, İ., Yerli ve Dış Kaynaklı Yumurtacı Hibritlerin Çeşitli Verimler Bakımından Karşılaştırılması. Tarım-Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Tarımsal Araştırmalar Genel Müd., Ülkesel Tavukçuluk Araştırma Projesi, Ankara. 1991.
• 14. Yahya, N.S., Özel Kombinasyon Kabiliyetine Göre Geliştirilmiş Yumurta Yönlü Ebeveyn Tavuk Hatlarının Başka Hatlarla Melez Performanslarının Karşılaştırılması. Doktora Tezi. Basılmamış. Ankara. 1985.
• 15. Anonymous. Ross Brown ile Isa Brown ve Hisex Brown Ticari Hibritlerinin Kıyaslamalı Verim Denetim Sonuçları. West of Scotland College Of Agriculture, 1992.
• 16. Anonymous. Summary Results All Official R.S Laying Tests, Germany 1991/1992. Euribrid B.V. Boxmeer. March, (271 B), 1993.
• 17. Sarıca, M., Beyaz Yumurtacı Yerli Otoseks Hibritlerin Elde Edilmesinde İkili ve Dörtlü Melezleme Yöntemlerinin Karşılaştırılması. Doktora Tezi, Basılmamış, Adana, 1988.
• 18. Simeonovova, J., Ingr.I., Jerabek,S., Winterova.J., Dvorakova,V., An Evaluation of Eggs Laid by Rhode Island Red(RIR) and Rhode Island White (RIW) Hens, Poultry Abst.,16 ,(7), 1699. 1990.
• 19. Utkina, G., International Egg Production Tests. Poultry Abst., 18, (4), 754. 1992.
• 20. Dun, P., Mecleod, H. Feather Seksing in White Layers is Reliable, CAB: 7A, Poultry Abst., 102- 01884. 1986.
• 21. Izat, A.L., Gardner, F.A., Mellor, D.B., The Effects of Age of Bird and Season if the Year on Egg Quality. 2. Haugh Units and Compositional Attributes. Poultry Sci., 65, (4), 728-776. 1985
• 22. Delgado, D.C., Savon, L., Gutierrez, R., Gonzales, T. Egg Yolk Quality in Eggs from Hens of Different Ages. Poultry Abst., 16, (1), 30. 1990.
• 23. Pandey, N.N., Panda, B., Martra, D.N., Mahapatra, C.M. Changes in Quality Characteristics and Age of Birds and Season of Birds and Season of the Year : Poultry Abstracts ,Vol. 16, No:4, (790) . 1990.,
• 24. Anonymous. "Brown Nick" Finishes First At North Corolina Test. Press Release. 1990.
• 25. Anonymous. Summary Results All Official R.S Laying Tests, Germany 1991/1992. Euribrid B.V. bowmeer. March, (271 B). 1993.
• 26. Yannakopoulos, A.L., Spais, A.B., Tserveni-Gousi, A.S. Effect of Hens Age and Size on Egg Shell Quality. World Reviev of Animal Production, Vol:21, No:2, April-June. (21-24) .1985.
• 27. Zincirlioğlu, L., Beyaz Yumurtacı Yerli Hibritlerle Yerde ve Kafeste Yetiştirme Yöntemlerinin Yumurta İç ve Dış Kalitesi Üzerindeki Etkileri Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi. Basılmamış, Ankara. 1986.
• 28. Uluocak, N., Yumurta Kalitelerini Belirleyen Bazı Özelliklere Genotip ile Yetiştirme Sisteminin Etkileri. Doğa Dergisi, 14, (1),150-165. 1990.
• 29. Sarıca, M., Testik, A. Beyaz Yumurtacı Yerli Otoseks Hibritlerin Yumurta Kalite Özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Uluslararası Tavukçuluk Kongresi, 93. 13-14 Mayıs. İstanbul.494-501. 1993.
• 30. Saylam, S.K., Sarıca, M., Erener, G., Kafes Yoğunluğu, Yumurta Toplama Sayısı ile Yaşın Yumurta İç ve Dış Kalite Özellikleri ile Yumurta Verimine Etkileri. Ege Ön.Ziraat Fak.Tavukçulukta Verimlilik Simpozyumu. 26-27 Ekim, İzmir. 57-66. 1992.
• 31. Doyon, G.M., Brnier- Cardou M., Hamilton, R.M.G., Castarigne F., Randall C.V. Egg Quality. 2. Albumen Quality of Eggs From Five Commercial Strains of White Leghorn Hens During One Year of Lay. Poultry Sci., 65, (1), 65: 63- 66. 1984.
• 32. Salahuddin, M., Howlider, M.A.R. Effect of Breed and Season on Egg Quality Traits of Fowl. Poultry Abstracts, Vol:18, No:4, (718). 1992.
• 33. North, M.O., Commercial Chicken Production Manual. Third Edition. AVI Publishing Comp. Inc., Westport, Connecticut, U.S.A. 1984, 710p.
• 34. Anonymous. Laying Test, World Poultry, April, 10. 1988.
• 35. Anonymous. Tavuk Yumurtası- Kabuklu, Türk Standartları, TS. 1068. Ankara.1987.
• 36. Cheong, I.C., Chung, S.B. Estimation of Heterosis from Strain Crosses of Single Comb White Leghorns for Certain Economic Traits. Korean J. Animal Sci. 27 (3).
• 37. Siewerdt, F., Dıonello, N.J.L. A Comparsion the Laying Performance of Three Strains of Leghorn Hens and Their Reciprocal Crosses. Poultry Abstracts, 17, 4. (864). 1990.
• 38. Düzgüneş, O., Elçin, A., Akman, N. Hayvan Islahı (II. Baskı), Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları.-1212. 1991. 298s .
• 39. Akbay, R., Melez Bir Populasyondan Geliştirilmiş Hatların Seleksiyona Reaksiyonları ve Bunların Melezlerinde Heterosisin Saptanması. Doçentlik Tezi. (Basılmamış), Ankara. 1974.
• 40. Türkoğlu ,M. Ayrı İki Leghorn Hattı Arasında Heterosis Elde Etme Olanakları Üzerine Bir Araştırma. Doktora Tezi. Basılmamış. Ankara. 1979.
• 41. Rabsztyn, A., Genetic Parametres of Purebred Rhode Island Red and Barred Rock Hen Strains and Their Reciprocal Crossbreds. Poultry Abst., 17, (3), 605. 1991.