Macromutational Variability in Metric Traits Of Barley

Yıl 1990, Cilt: 3 Sayı: 1-2, 139 - 152, 01.12.1990

M. İlhan Çağırgan B. Metin Yıldırım

Öz

An applied macromutation study was planned to induce the variability of various metric traits in barley. In accord with this aim, seeds of "Kaya" variety were treated with the 15 and 30 krad of gamma rays. The M2-bulk population of each doses were grown at two locations, Bornova and Tokat in 1985-1986. During the vegetation period all the viable mutants were selected at both locations. The selected potential mutants and the control plants were grown as the M3 generation in 3 separate trials in Tokat. Heritability values in broad-sense based on variance components were estimated and the frequency poligons were plotted for 14 characters studied in each populations. The results obtained h'sve clearly showed that there were the wide induced variability in all quantitative traits studied in the macromutant populations, which were generally on the left side of the control's. The frequency poligons for days to heading and number of kernels had multiple peaks in the mutant populations which clearly indicated that the induced variation were discrete and qualitative in nature. In spite of' obtaining useful mutations in individual characters such as early heading, shorter plant height, higher thousand kernel weight etc. in this study, these mutant lines could not be used directly since no over yielding mutant lines were found as compared to the best control line. Considering the selection procedure applied in this study and the magnitude of the induced-changes obtained, it could be concluded that the increase of the variation was due to macromutations. Therefore these mutant lines have a potential of indirect use.

Anahtar Kelimeler

Barley, Macromutational Variability, mutants, makromutant populasyon

Arpa Makromutant Populasyon­larında Kantitatif Karakterlerin Varyabilitesi

Öz

Gama ışınlarının 15 ve 30 krad dozlarıyla muamele edilen Kaya arpa çeşidinin M2 bulk populasyonlarından makromutasyon yöntemi uyarınca tek bitkiler seçilmiştir. Seçilen potansiyel mutantlar kontrol bitkileri ile birlikte M3 geherasyonu olarak 3 ayrı populasyon halinde 2 tekerrürlü tesadüf blokları deneme deseninde döl kortroluna alınmıştır (Tokat, 1986-87). Parsel değeri veya üç bitkinin ortalaması olarak 14 özellik ölçülmüştür. Her populasyon ve özellik, için varyans analizi uygulanmış ve geniş anlamda kalıtım derecesi tahminleri elde edilerek frekans poligonları çizilmiştir. Elde edilen sonuçlar, makromutant populasyonlarında incelenen özelliklerde kontrol populasyonuna kıyasla geniş bir suni değişkenlik ortaya çıktığını açıkça göstermiştir. Varyans artışına paralel olarak mutant populasyonların ortalaması birçok özellik için düşük bulunmuştur. Başaklanma süresi ve dane sayısında görülen çok tepeli frekans eğrilerinden makromutant populasyonlarında belirlenen kalıtsal varyasyonun kesikli (kalitatif) bir yapıya sahip olduğu anlaşılmıştır. Bu çalışmada erkenci, kısa boylu, yüksek bin dane ağırlığına vb. olumlu özelliklere sahip mutant hatlar elde edilmesine rağmen, dane verimi bakımından en iyi kontrolü geçen mutant hat bulunmamıştır. Bu çalışmada uygulanan seleksiyon yöntemi ve değişkenliğin miktarı gözönüne alınarak mutant populasyonlardaki varyans artışının makromutasyonlardan kaynaklandığı kabul edilmiştir. Bu nedenle bu mutantların dolaylı kullanım potansiyeline sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Arpa, mutant, makromutant populasyon

Kaynakça

• 1. Anonymous, 1989. 25 years Plant Breeding and Genetics Section of the Joint FAD/IAEA Division, Vienna. Mutation Breeding Newsletter 34, 1-3.
• 2. Micke.A., Donini.B., and Maluszynski,M., 1987. Induced mutations for crop improvement- a review. Trop.Agric.(Trinidad) 64, 259-278.
• 3. Gaul,H., 1965. The concept of macro and micromutations and result on induced micromutations in barley. In: . The Use of Induced Mutations in Plant Breeding, IAEA, Pergamon Press, Oxford, 407-428.
• 4. Donini.B., Kawai,T., and Micke,A., 1984. Spectrum of mutant characters utilized in developing improved cultivars. In: Selection in Mutation Breeding, IAEA, Vienna, 7-31.
• 5. İbrahim,A.F., and Sharaan.A.N., 1974. Studies on certain early barley mutants in M3 and M4 generations after seed irradiation with gamma rays. 73, 44-57.
• 6. Steel,R.G.D., and Torrie.J.H., I960. Principles and Procedures of Statistics. Mc Graw Hill Book Comp., N.Y.
• 7. Gordon,I.L., Byth.D.E., and Balam,L.N., 1972. Variance of heritability ratios estimated from phenotypic variance components. Biometrics, 401-415.
• 8. Ibrahim,A.F.M., Robbelen.G., Scheibe,A. und Zoschke,l4., 1966. Uber die genetische differenzierung der nachkommenschaft einer chemisch induzierten gerstenmutante. Z.Pflanzenzuct. 56, 251-284.
• 9. Kawai,T., 1977. Flowering and ripening time. In: Manual on Mutation Breeding. 2nd Ed., IAEA, Tech.Rep.Ser. No.119, 171-172.
• 10. Aastveit.K., 1965. Induced mutations in barley. Meld.Norg.Landbr.Hogskole. 44, 1-31.
• 11. Kiwi,E.I., 1981. Earliness mutants from sodium azide treated sixrow barley. Barley Genetics IV. 211-216.
• 12. Ukai,Y. and Yamashita.A., 1981. Early maturing mutants induced by ionizing radiations and chemicals in barley. Barley Genetics IV. 846-854.
• 13. Hussein,H.A.S., 1981, Genetic architecture of flowering time as identified by induced mutations. In: Induced Mutations- A Tool in Plant Research, IAEA, Vienna, 437-450.
• 14. Gaul.H., Grunewaldt,J., and Hesemann.C.U., 1968. Variation of character expression of barley mutants in a changed genetic background. In: Mutations in Plant Breeding, IAEA, Vienna, 77-95.
• 15. Yıldırım,M.B., and Çagırgan,M.I, 1990. Improvement of grain yield capacity by mutagenesis in barley. In: The Contribution of Plant Mutation Breeding to Crop Improvement, IAEA, (in press).
• 16. Çağırgan.M.I., and Yıldırım.M.B., 1990, Variability in quantitative characters of visually selected barley mutants. In: European Society of Nuclear Methods in Agriculture XXIst Annual Meeting, Sept. 3-7, 1990 Kosice, Czechoslovakia, Book of,Abstracts, 106.