Hayvan Barmaklarında Doğal Havalandırma ve Hesaplama Yöntemi

Yıl 1988, Cilt: 1 Sayı: 2, 75 - 85, 01.12.1988

Salim Mutaf

Öz

Hayvan barınaklarında doğal havalandırma sisteminin projelendirilmesinde ve yapının boyutlandırılmasmdaki amaç, sıcaklık, nem ve gaz (CO₂, NH₃, H₂S) sınırlarındaki ekstrem sapmaları en düşük düzeye indirerek, hayvanlar üzerindeki iklimsel zorlanımları azaltmaktır. Doğal havalandırma sistemi, hayvan barınakla¬rındaki iklimsel çevre denetim yöntemlerinden biri olup, havalandırma ile, barınak içindeki nem ve sıcak havalardaki fazla sıcaklık dışarıya atılmakta, aynı zamanda hayvanlara taze hava sağlanmaktadır.
Doğal havalandırmanın etkinliği; iklimsel koşullara, hayvanların iklimsel isteklerine, yerleşim sıklığına, binanın yalıtım düzeyine ve yapısal özelliklerine göre projelendirilmesine bağlıdır. Hayvan barınaklarındaki doğal havalandırmanın projelendirme özellikleri ve doğal havalandırmanın etkinliğini artırma için gerekli yapısal boyutlandırmalar aşağıdaki gibi özetlenmiştir.
1. Binalardaki genişlik 12 m'nin üzerine çıkmamalıdır.
2. Mahya yüksekliği 4 - 5 m'nin altında olmamalıdır.
3. Mahyada sürekli ve fenerli havalandırma boşluğu sağlanmalıdır.
A. Yan duvarlardaki havalandırma boşlıfcları, uzın yan duvar alanlarının % 50 - 60'ı dolayında olmalıdır.
5. Radyasyonla olan ısı artışını düşük düzeylerde tutabilmek için, saçak uzunluğu 0,7 - 0,8 m'nin altına düşürülmemelidir.
6. Etkin hava çıkış boşluğu ile hava giriş boşluğu arasındaki oran, en az 1/2 ya da 1/3 olmalıdır.
7. Çatı eğimi 20°'nin altına düşürülmemelidir.

Anahtar Kelimeler

Hayvan Barmakları, Doğal Havalandırma, climatic stress

The Natural Ventilation in Livestock Buildings and a Method of Calculation

Öz

The purpose of the design and the determination of structural dimensions of the natural ventilation system in livestock building is to minimize extrem changes in temperature, moisture and gases (CO₂ , NH₃ , H₂S) in order to reduce climatic stress upon the enclosed animals. Natural ventilation system is a process for controlling climatic environment. As air moves through a building removes moisture and excess heat in hot weather from inside the building and provides fresh air for animals.
The natural ventilation efficiency depends on the integrated livestock system design involving consideration of climatic conditions, livestock environmental requirement, livestock density, building insulation and structural characteristics. The natural ventilation design characteristics and structural dimensions necessary to increase the efficiency of the natural ventilation system in livestock buildings can be summarised as follows;
1. The width of building should not exceed 12 m.
2. The ridge height of building (floor to ridge) should not be less than 4 - 5 m.
3. The ridge should be provided continuous capped ventilation opening.
4. Side walls ventilation openings should comprise at least 50-60 % of the lateral walls area.
5. Overhang should be at least 0,7 - 0,8 m. in order to reduce direct solar gain.
6. The ratio of effective ridge outlet opening to effective inlet opening should be at least 1/2 or 1/3.
7. The roof slope should be at least 20°.

Anahtar Kelimeler

Livestock Buildings, Natural Ventilation, climatic stress

Kaynakça

• Abshoff, V.A., 1984. Das Biologische Klima ım Kalberstall. Grundl. der Landtechnik. Bd. 34.Nr.5. S.185-191.
• Allen, W.H. ve Payne, F.A., 1987. Designing Animal Ventilation Schedules with Counterflow Heat Exchangers. Transaction of the ASAE. S.782-788.
• Andersen, K.T., 1982. Natural Ventilation in Existing Animal Houses. A Theoretical Analyses. CIGR Sektion II.Arbeitstagung. Braunschweig S.579-585.
• Bootcher, R.W., Willts, D.H. ve Baughman, G.R., 1986. Experimental Analysis of Wind Ventilation of Poultry Buildings. American Society of Agricultural Engineers Vol. 29(2) S.571-578.
• Bottcher, R.W. ve Willits., 1987. Numerical Computation of Two-Dimensional Flow Around and Through a Peaked-Roof Building. Transaction of the ASAE. S.469-475.
• Bruce, J.M., 1973. Natural Ventilation By Stack Effect. Scottish Farm Building Investigation Unit. April S.23-27.
• Bruce, J.M., 1977 Natural Ventilation Its Role and Application in the Bio-Climatic System. Scottish Farmbuilding Investigation Unit. February S.l-8.
• Bruce, J.M., 1978. Natural Convection Through Openings and Its Aplication to Cattle Building Ventilation. I.Agric. Engng Res. 23, S.151-167.
• Bruce, J.M., 1982. Ventilaton of a Model Livestock Building By Thermal Buoyancy. Transaction of the ASAE. S.1724-1726.
• Drury, L.N. ve Baxter, D.O., 1960. Poultry Houses and Equipment for the South. Agricultural Engineering. September S.580-583.
• Dybwad, I.R., Hellickson, M.A., Johnson, C.E. ve Moe, D.L., 1974. Ridge Vent Effects on Model Building Ventilation Characteristics. Transaction of the ASAE. S.366-370.
• Koenigsberger, O.H., Ingersoll, T.G., Mayhew, A. ve Szokolay, S.V., 1978. Manual of Tropical Housing and Building. Part 1. Climatic Design. Longman Group Limited, London.
• Longhouse, A.D., Ota, H. ve Ashby, W., 1960. Heat and Moisture Design Data for Poultry Housing. Agricultural Engineering. September S.567-576.
• Mahoney, G.W. ve Fryrear, J.I., 1985. Lee Wall Vent Opening in Open Front Shel¬ters,. Effects on Wind Pressure. Transaction of the ASAE. S.538-541.
• Mutaf, S., 1975. Hayvan Barınaklarında Havalandırma Sistemleri, Ege Ü. Zir. Fak. Yay. No:258.
• Mutaf, S., 1980. Buharlaşma ile Serinletmenin Kümes içi Çevre Koşullarına Etkisi. Ege üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:341, Bomova-Izmir.
• Mutaf, S., 1986. Doğal Havalandırmanın Kümeslerdeki Psikrometrik Sonuçlara Etkisi ve Etkinliğini Artırma Olanakları. Ak. Ü. Zir. Fak. Derg. 1(1). S.26-41.
• Strom, J.S. ve Feenstra, A., 1980. Warmeabgabe bei Rindem, Schweinen und Geflügel. KTBL Arbeitspapier 69, Darmstadt.
• Timnons, M.B. ve Baughman, G.R., 1981. Similitude Analysis of Ventilation by the Stack Effect from an Open Ridge Livestock Structure. Transaction of the ASAE. S.1030-1034.
• Walker, P.N., Galis, E.A., Manbeck, H.B. ve Meyer, D.J., 1986. Wall Surface Heat Exchanger for Ventilation Air. American Society of Agricultural Engineers Vol. 29(2) S.565-570.