Moda ve Tekstil Tasarımı Sürecinde Sanat / Sanatçı İlişkisi

Yıl 2011, Cilt: 4 Sayı: 7, 0 - 0, 22.03.2011

Şöhret Aktepe

Öz

Moda'nın kendini en etkin biçimde ortaya çıkardığı ''giyinme olgusu'' temelde dördüncü bedensel fonksiyonumuz olarak tanımlanır. Giyinmek; nefes alma, beslenme ve uyumanın ardından insan bedeninin gereksinimi olan en temel eylemlerden biridir. Moda kavramı, giyinme eylemini öylesine etkileyici bir biçimde içine alır ki,yalnızca etkili bir anlatım ve eğlence aracı olmakla kalmaz, aynı zamanda yaşanılan dönemin sosyo-kültürel ve siyasi göstergelerini de tanımlar. Böylelikle geçmişin ve bugünün değerleri tanımlanırken geleceğin kararlarına da ışık tutulur. Modanın değişimi, sürekliliği yani ''döngüsü'' için bu gereklidir. Moda olgusu içinde birinciderecede sorumluluk sahibi olan tasarımcılar, bir anlamda oyunun baş aktörleri konumundadırlar. Tasarımcılar, algıları açık, içinde bulunulan zamanı ve ötesini doğrualgılayıp, iyi ölçümlendirebilen, yaratma cesaretini ve yeteneklerini, kültürel, sanatsal birikim ve deneyimleri üzerinde yükseltebilen, fikirlerini doğru anla-tabilmekiçin özgün anlatım dilini geliştirmeyi başarabilmiş kişilerdir. Kavram olarak modanın tanımlanmaya başlandığı zaman dilimi 18. yüzyılın sonu ve 19. yüzyıl gibibelirtilmekle beraber, 20. yüzyıl modayı endüstriyel üretim başarısıyla sosyal katmanlara ulaştırıp kabul ettiren bilinçli bir dönem olma özelliği taşımaktadır. 20.yüzyıl sanatsal yaratıcılık anlamında dinamikleri çok güçlü bir zaman dilimidir. Birçok modern, post modern sanat akımı ve bu akımların öncü sanatçıları, modatasarımının gelişmesinde önemli rol oynamışlardır. Aydın, sanatsal estetiğin bilinçli sahiplenicisi ve uygulayıcısı olan tasarımcı ve sanatçılar, modanın günümüzekadar oluşturduğu gelişim sürecine ciddi katkılar sağlamışlardır. Ayrıca son otuz yılda çoklu üretim, transport, dolaşım özgürlüğü, iletişim, haberleşme sistem veteknolojilerinde ulaşılan başarılar, moda döngüsünün sağlıklı ve hızlı bir şekilde gelişiminde etkili olmuştur. Moda sanat mıdır? Moda tasarımcısı sanata ne kadaryakındır? Moda tasarımcısı sanatsal kimliğini, kişiliğini nasıl oluşturacaktır? Farklı sanat dallarından beslenerek, kendini moda tasarımı alanında nasıl özgünleştirecek ve markalaştıracaktır? Bu makalede, moda ve tekstil tasarımı sürecinde tasarım, sanat, sanatçı kavramları ve bu kavramlar arasındaki ilişkiye değinilerek, yanıt bekleyen soru ve sorunlara açıklık getirilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Moda, Giysi, Tekstil, Tasarım, Sanat