Ortaçağ Dönemine Ait İki Kaynakta ( İbn Bibi-Selcuk Name Ve İbn Batuta Seyahatnamesi) İsmi Gecen Kumaş ve Kıyafet Tasvirleri

Yıl 2011, Cilt: 4 Sayı: 7, 0 - 0, 22.03.2011

Hatice Demir

Öz

Ortaçağ Türk dönemine ait çok az birinci el kaynak günümüze gelebilmiştir. Bunlardan İbn Bîbî'nin El Evamirü'l-Ala'iye Fi'l-Umuri'l-Ala'iye (Selçuk Name) ve İbnBatuta'nın Seyahatnamesi en önemli kaynaklar arasındadır. Bu iki eser, Ortaçağ Anadolu'sunun siyasi ve kültürel ortamı ile ilgili bize aydınlatıcı bilgiler verir. Özellikle İbn Bîbî'nin Selçuk Name'sinde, günlük hayat oldukça lirik bir dille tasvir edilmiştir. Gerek saray çevresi ve gerekse halk arasında geçen olaylar şiirsel bir şekilde anlatılmıştır. İbn Bîbî ve İbn Batuta'nın eserlerinde oldukça çeşitli kumaş ve kıyafet ismi yer alır. Bunlardan atlas, çuha, sırmalı, ipekli, keten kumaşlar, altın yaldız işlemeli kadifeler gibi bildiğimiz kumaş isimlerinin yanı sıra günümüzde bilinmeyen Şuster ( İran'ın Huzistan bölgesine özgü) ve Sakilatun Attabî (Bağdat'ta kumaşıylaünlü bir yer) kumaşları gibi özel kumaş isimleri de geçmektedir. Diğer taraftan iki eserde de, Ortaçağ Türk dönemine ait kıyafetler ayrıntılı bir şekilde tasvir edilmiştir. Selçuklu döneminde kıyafetler günlük olabileceği gibi cülus/ tahta geçme törenleri, matem, savaş, düğün gibi özel günlerdeki ritüellere göre de sınıflanmıştır. Sarıklar, külahlar, cübbeler, şalvarlar, halhallar, çizmeler çeşitli ritüellere göre değişiklik göstermektedir. Ayrıca sarayda kıyafetlerden sorumlu kimseler bulunmakla birlikte came-hane isminde özel tahsis edilen elbise depoları da mevcuttur.

Anahtar Kelimeler

İbn Bîbî, İbn Batuta, Selçuklular, Kıyafet, Kumaş