Türk Ebru Sanatçılarının Kronolojik Olarak İncelenmesi

Yıl 2012, Cilt: 5 Sayı: 9, 0 - 0, 08.03.2012

Pınar Toktaş

Öz

     İlk uygulamalarının hangi tarihte yapıldığı kesin olarak bilinmemekle beraber ebru sanatı; dünyanın birçok yerinde “Türk kağıdı” olarak bilinmekte ve “Turkish Marbled Paper”,  “Turkish Papier” olarak adlandırılmaktadır. Eski tarihli kitapların cilt kapaklarının içlerinde, yan kağıdı olarak kullanılan ebrunun cildin kitabın yazım tarihinden daha sonraki bir tarihte onarılması sırasında yapıştırılmış olabileceği ihtimali göz önünde bulundurulduğunda ebruların yapım tarihi konusunda kesin bir tarih söylemek mümkün değildir.

     Türk ebrusu ile ilgili yazılı belge olarak nitelendirebileceğimiz XVII. yüzyıl başlarına ait 1608 tarihli Tertib-i Risale-i  Ebri  adlı eser,  ebru sanatı hakkında içerdiği bilgiler ve bu sanatın en az 500 yıllık bir geçmişi olduğu konusunda bize kaynak oluşturmaktadır. Tertib-i Risale-i Ebri'de adı geçen ve lakabı Şebek olan ebrucu bugüne kadar tespit edilebilmiş en eski ebrucumuzdur. Aynı zamanda Şebek Mehmed Efendi Tertib-i Risale-i Ebri isimli kitabıyla ebru yapımını belgeleyen kişidir. Araştırmada geçmişten günümüze kadar ulaşan tüm ebru sanatçıları kronolojik olarak incelenmiş, teknikleri, Türk ebru sanatında yapmış oldukları yenilikler ve uygulamaları tanıtılmaya çalışılmıştır. Araştırma tarama modeline dayalı nitel bir araştırmadır.

Anahtar Kelimeler

Türk Ebru Sanatı, Türk Ebru Sanatçıları, Geleneksel Kitap Sanatları, Geleneksel El Sanatları