Sanatsal Yaratıcılıkta Potansiyel Bir Problem: Zihinsel Aşkınlık Boyutuyla Soyut Resimde "İÇERİK ve BİÇİM"

Yıl 2008, Cilt: 1 Sayı: 2, 0 - 0, 22.10.2008

Süleyman Özderin

Öz

Tarihi sürecin gelişim ve değişim evrelerinde, "modern" sanatın "soyut"laşma gereksinimini yaratan "biçimsel faktörler", soyutun modern biçimini içerikleştiren "bilimsel faktörlerin" ana temellerini oluşturur. Soyut eğilimlerde "içerik ve biçim" açısından "ard" ve "eş"zamanlı bir algılama yaklaşırnma dayanan bu temeller, içeriğin "bilgi ve biçim" arasındakurduğu "korrelativ"(iki değişken arasındaki "eyitişimsel" ilişki) bağıntıları felsefi bir bakışaçısıyla değerlendirir. Bu anlamda soyutun kavramsal boyutu söz konusu olduğunda sanat ve felsefe arasında var olan ortak paydalar "fenomenoloji" (görüngübilim) felsefesinin bakış açısıyla birlikte ele alınır. Fenomenoloji felsefesinin felsefe alanındaki "kavramsal soyut"eğilimleriyle, soyut sanatın sanat alanındaki "varlıksal soyut" eğilimleri bilgi türü bakımındanbüyük bir yakınlık içindedir. Soyut resimde içerik ve biçim sorunu, fenomen felsefesinin stratejikamacına paralel olarak incelenirken, yaratıcılığın kökenlerinin incelendiği bilgi alanları da bu içerik ve biçim anlayışına dahil edilmektedir. Böylece bu parçalı bütün içerisinde sanatsalereklerle ortaya çıkan "biçimci" eğilimler, felsefi düşüncelerle ortaya çıkan "kavramsal" eğilimlerleparalel noktalarda birleşerek, sanatın potansiyel (bütünsel) ereği olan soyutun teorik yapısını oluşturur.Soyut sanat, dolayısıyla soyut resmin içerik ve biçim anlayışı konusundaki "temel teori","fenomenolojinin amacı ve kullandığı yöntemin stratejik özünden elde edilen çıkarımların"sanatın algıladığı soyuta yansıtılmasıyla meydana gelmektedir. Bu stratejik özle ilgili "operasyonel"(müdahaleci) analizler ve sentezci "yeni çözümlemeler'' soyutun kavramsal yapısı konusundabir çok yaklaşım biçimini içerse de; "nihai biçimi" belirleyen unsurlar mutlaka içeriğibelirleyen fenomenal kavrayışın dokusuna uymak zorundadır. Dolayısıyla soyutun "içeriği"ve "biçimi" konusunda makalede üzerinde sıklıkla durulan; "kavramsal içerikle", "içeriksel biçim" arasında sentezlenecek bilgi ürünü, bu fenomenal kavrayışın dokusunu eşitlenen asıl "değeri" ve "asıl sonucu" işaret eder. Bu anlamda, soyut resimde içerik ve biçim sorununun çözümünü oluşturan sentezci "bireşimsel bilgi ürünleri"; sanat ve felsefe arasında var-olan "kuramsal akademizmi" belirleyen soyutun önemini gelecekte de sürdürecektir.

Anahtar Kelimeler

Soyut, soyutlama, içerik, biçim, fenomenoloji, kavramsal, varlık