Carpets And Rugs Of Sakarya Pamukova

Yıl 2019, Cilt: 13 - 21. Uluslararası Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazıları ve Sanat Tarihi Araştımaları Sempozyumu Bildirileri, 835 - 856, 01.10.2019

Tülin Çoruhlu Murat Alkan

Öz

Embroidered weaving to be covered in this research was choosen from Pamukova, the southern counrtyof the pron-vince of Sakarya in the Marmara region of Turkey. The rugs, mattresses and carpets woven with plain weaving and knotted weaving techniques which an important branch of Turkish weaving art creates the topic of this article. Weaving in question gathered from
old mosque and tombs consist of about fifty rugs and carpets preserved in he Pamukova District Public Education Directorate. The region joined the Turkish territory at the beginning of the 14th century. At the same time, it was a region where the Turks from Ghuzz Tribe were located and kept its demographic structure in great order. For this reason, weaving in question is selected as the study topic. Tradition of weaving in the region continued for centuries but disappeared in the late 20th century. The above-mentioned weaving examples will be the subject of such a research first time. In this context, aim of the work is to classify the woven samples in the region in terms of technical, motive and compositional arrangements and to present the results to the world of science.

Sakarya Pamukova Halı Ve Kilimleri

Öz

Türk dokuma sanatının önemli bir dalı olan düz dokuma ve düğümlü dokuma teknikleri ile dokunmuş kilim, döşek ve halılar, makalenin konusunu oluşturur. Bu araştırmada ele alınacak
nakışlı dokumalar Türkiye’nin Marmara bölgesinde yer alan Sakarya ilinin güney ilçesi olan Pamukova’dan seçilmiştir. Söz konusu dokumalar eski cami ve türbelerden toplanmış, Pamukova
ilçesi Halk Eğitim Müdürlüğünde koruma altına alınmış elli kadar kilim ve halıdan oluşmaktadır. Söz konusu dokumaların bu çalışma için seçilmesinin sebebi ise bölgenin 14.yüzyıl başında yani
Osmanlı devletinin kuruluş yıllarında Türk topraklarına katılmış ve Oğuz boyundan Türklerin yerleştiği bölge olup, demografik yapısını büyük oranda muhafaza ediyor olmasıdır. Bölgede
dokumacılık geleneği yüzyıllar boyu devam etmekte iken, 20. yüzyıl sonlarında ortadan kalkmıştır. Ele alınan dokuma örnekleri ise ilk kez böyle bir araştırmaya konu olmuş eserlerdir.
Her milletin kültürünü meydana getiren ve ortak dünya mirasına hediye ettiği çeşitli değerleri vardır. 11.yüzyılın ortalarından itibaren Anadolu coğrafyasına yerleşmeye başlayan Türk
toplulukları kendileri ile birlikte birçok kültürel değeri de beraberinde bu topraklara taşımışlardır. Bu kültürel değerlerin en dikkat çekenlerinden biri kuşkusuz dokumacılıktır. Bu sanat, Türklerin
gelişi ile birlikte, yedi yüz yılı aşkın süredir Pamukova’da yaşamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sakarya, Pamukova, halı, kilim, süsleme

Kaynakça

• Acar B., Kilim, Cicim, Zili, Sumak Türk Düz Dokuma Yaygıları, İstanbul: Eren Yayınları, 1982. Anonim, Anadolu Dokuma Mirası XI. Uluslararası Doğu Halıları Konferansı Sergi Kataloğu, (Ed.) Hülya Tezcan- Sumiyo Okumuro, C.1-5, Ankara: DÖSİM, 2007. Aslanapa, O. Türk Halı Sanatı’nın Bin Yılı, İstanbul: Eren Yayıncılık, 1987. Âşık Paşazade, Osmanoğlulları’nın Tarihi, (Haz.) Kemal Yavuz-Yekta Saraç, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları, 2003. Çoruhlu, T. “Sakarya İlinde Türk El Sanatları”, Sakarya İli Tarihi, Sakarya 2005, s.1097-1100. Demir, M. “Sakarya’da Türk Yerleşim Yapısı”, Sakarya İli Tarihi, C.1, (Haz.) Mehmet Alpargu vd., Sakarya: Sakarya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 2005, s. 97-109.
• Deniz, B. “Kırşehir Halıları”, Arkeoloji ve Sanat Dergisi, C. 3, S. 3, 1984, s. 25-81.
• Deniz, B. Türk Dünyasında Halı ve Düz Dokuma Yaygıları, Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, 2000.
• Erberk, G. Anatolian Kilims 1, Ankara: DÖSİM, 1995.
• Kütükoğlu, M. Osmanlılarda Narh Müessesesi ve 1640 Tarihli Narh Defteri, İstanbul: Enderun Yayınları, 1983.
• Önal, G. Osmanlı Devri Kastamonu Vilayeti Salnamesinde Bolu Sancağı, (Haz.), 2.Cilt (15-2), Bolu, 2011.
• Şentürk, M.H. “Osmanlılar Döneminde Sakarya”, Sakarya İli Tarihi, C.1, (Haz.) Mehmet Alpargu vd.,Sakarya: Sakarya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 2005, s. 169-211.
• ARŞİV BELGELERİ
• BOA Geyve belgeleri Sıra No:3073, Gömlek:11114
• Sıra No: 2369, Dosya: 55, Gömlek: 22, Tarih: H. 29 Safer 1311.
• Sıra No: 2276, Dosya: 2106, Gömlek: 32, Tarih: 27 Rabiu’l-ahir 1316.
• Sıra No: 2223, Dosya: 2357, Gömlek: 60, Tarih: 11 Safer 1318.
• Sıra No: 2265, Dosya: 2175, Gömlek:134, Tarih: 26 Şevval 1316.
• Sıra No: 2190, Dosya: 2523, Gömlek: 125, Tarih: 4 Cemaziye’l-evvel 1319.
• Sıra No: 2287, Dosya: 2084, Gömlek: 49, Tarih: 22 Rabiu’l-ahir 1315.
• Sıra No: 2369, Dosya: 1356, Tarih: 30 Rabiu’l-ahir 1316.
• Sıra No: 2275, Dosya: 2107, Gömlek: 104, 2 Cemaziye’l-ahir 1316.