Art Brut Hareketi ve Jean Dubuffet: Bir Sanat Terapisi Bağıntısı

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 25, 35 - 43, 30.01.2020

Eda Öz Çelikbaş

Öz

Bireylerin kendini sanat yoluyla ifade edebildiği, kendi tedavi süreçlerini yaratabildiği sanat terapisi; özünde ilkel ifadeleri barındırır. Psikolojide anne rahmi düşüncesiyle de bağıntılı olarak bireyin çocukluğuna inebilmek ve travmalarını keşfedip kendisini ifade edebilmesini sağlamak oldukça önemlidir. Bu keşif, kişinin kendisini keşfetmesinin ardından ortaya çıkardığı bilinçaltının bilinçli ifadesiyle oluşur. Bu süreç terapötik denilen oldukça tedavi edici bir süreçtir. Sağaltım, sanat terapisi yoluyla gizli kalmış yaratıcılığın da ortaya çıkmasını sağlar. Sanat terapisi genel başlıkta bireye en uygun sanat dalını da sunabilmektedir. Art Brut, sanat terapisinin ortaya çıktığı ilk dönemlerin akabinde, kurucusu Dubuffet tarafından psikiyatri klinikleri, psikoloji-psikiyatri ve rehabilitasyon merkezleri araştırmalarıyla da sanatla terapi uygulama alanlarının psikolojik rahatsızlığı olan bireylerde de sağlıklı bir şekilde uygulanabileceğini göstermektedir. Sanatçı olarak Jean Dubuffet, kişinin bilinçaltı ve çocukluk dönemleriyle bağlantı kurarak bireyin ilkel bölgesini keşfe teşvik eder ve çocuk resimlerine de öykünerek bilinçli bilinçsiz resim uygulamalarıyla bireyin kendini dışa vurmasını sağlar. Dubuffet, hiçbir anlama sahip olmayan ve dilimize “Ham Sanat” olarak geçen, Amerika’da Outsider Art diye adlandırılan Art Brut ile aslında, bireylerin ve hatta psikolojik ve psikiyatrik rahatsızlıkları olan bireylerin, sanatçıların ve naif ressamların da içinde olduğu akımla, sanatta yeni bir kapıyı açmıştır. Ona göre, sağlıklı olmayan bu durum ile çocukluktaki şema dönemi arasında ciddi bir bağ vardır. Bu düşünce C. G. Jung’un da savunduğu bir düşünce olarak karşımıza çıkar. Bu çalışmada, Sanat ve Terapi bağıntısından hareketle, Jean Dubuffet’nin bir sanatçı olarak terapi sürecini nasıl yaşadığını ve yaşadıklarından hareketle Art Brut kavramını nasıl oluşturduğu irdelenecektir. Sanatla Terapi alanını kapsayan çalışmalarıyla Dubuffet’nin eser değerlendirmeleriyle Art Brut ve sanat terapisi bağıntısı incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Sanat Terapisi, terapötik, art brut, Dubuffet, Katarsis, Sağaltım

Art Brut Movement and Jean Dubuffet: The Relationship of an Art Therapy

Öz

Art therapy in which individuals can express themselves through art and create their own treatment processes; essentially contains primitive expressionsion psychology, it is very important to be able to go down to the childhood and discover the traumas and express themselves in relation to the idea of the mother’s uterus. This discovery is made by the conscious expression of the subconscious that one creates after discovering himself. This process is a very therapeutic process called therapeutic. The treatment also leads to the emergence of hidden creativity through art therapy. Art therapy can offer the most appropriate art branch to the individual in general title Art Brut, after the first periods of art therapy emerged, by the founder Dubuffet psychiatry clinics, psychology/psychiatry and rehabilitation centers with the research areas of art therapy has been seen to be applied to individuals with psychological disorders in a healthy way. As an artist, Jean Dubuffet engages with the individual’s subconscious and childhood periods to explore the primitive region of the individual, and emulates the child’s paintings, allowing the individual to express himself with conscious unconscious painting practices. Dubuffet, who has no meaning and referred to our language as ‘Raw Art’, called Art Outsider in America, is actually a new door in art with individuals, artists and naïve
painters including individuals and even psychological and psychiatric disorders. It has opened. According to him, there is a serious connection between this unhealthy condition and the schema period in childhood. This is a thought that C.G.Jung also advocates. In this study, we will examine how Jean Dubuffet experienced the therapy process as an artist and the concept of Art Brut based on the relation between Art and Therapy. Evaluations will be made on the works of Dubuffet with his works covering the field of Art and Therapy.

Anahtar Kelimeler

Art Therapy, Therapeutic, Art Brut, Catharsis, Treatment

Kaynakça

• ARTUT, K. Sanat Eğitimi, Anı Yayıncılık, Kızılay/Ankara, 2001
• Capacchione, L. “Sanat Terapisiyle İyileşmek” (çev. Duygu Özen), İstanbul, Kaknüs Yayınları, 2011.
• Dapena-T. A. Jean Dubuffet&Art Brut: “The Creation of an Avant-Garde Identity”, Platform, Vol.11, ‘Authenticity’, Autumn 2017.
• Davies, D. “On The Very Idea of Outsider Art”, British Journal of Aesthetics Vol 49. Number 1. January 2009. Pp.25-41.
• Doğan, S. “Modern Resim Sanatında Kadın Figürüne Yönelik Anti-Estetik Yaklaşımlar”, İdil Dergisi, Cilt: 6 Sayı: 38 2017.
• Drachnik, C. “A Historical Relationships Between Art Therapy and Art Education and the Possibilities for Future Integration”, National Art Education Assosiation,, Vol. 29, No.7, pp. 16-19, Nov., 1976
• Drouin, R. “I’Art Brut Prefere Aux Arts Culturels”, The Edwin J. Beinecke Fund: Yale University Library 1949.
• Dubuffet, J. “Boğucu Kültür”, Çev. İsmet B., 2. Basım, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara, 2010.
• Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi, 1. Cilt, 2. Baskı, Yem Yayın, İstanbul, 2008.
• Edgü, Ferit. Jean Dubuffet, 1. Basım, Pera Müzesi Yayını, İstanbul, 2005.
• Kramer, E. “Art Trerapy and Art Education: Overlapping Functions”, National Art Education Assosiation, Vol. 33, No. 4, pp. 16-17, Apr., 1980 LISS, Edward, “Creative Therapy”. The Bullentin of The Museum of Modern Art, Vol. 10, No. 3, pp. 13-16, Feb., 1943
• Tate Museum, (Çevrimiçi) https://www.tate.org.uk/art/art-terms/a/art-brut 15.11.2019.
• Thevoz, M. (1980). L’Art Brut, Editions D’Art Albert Skira S.A., Cenevre, İsviçre.
• Wells, I. (2010). Psychological Well Being, Nova Science Pub., New York.
• https://www.artbrut.ch/en_GB (Çevrimiçi) 18.11.2019.
• http://www.egitisim.gen.tr/tr/index.php/arsiv/sayi-31-40/sayi-36-ekim-2012/631-art-brut-ve-jean-dubuffet-nin-heykelleri : Art Brut ve Jean Dubuffet'nin Heykelleri, Nurbiye Uz, Ekim 2012, Sayı: 36.