WES ANDERSON’IN ‘BÜYÜK BUDAPEŞTE OTELİ’ SAHNELERİNİN DENGE PRENSİBİ ÜZERİNDEN İRDELEMESİ

Yıl 2020, Cilt: 14 Sayı: 26, 115 - 132, 29.07.2020

Ayşegül Durukan

Öz

Günümüzde sahne tasarımı, filmlerin anlatılarını doruğa taşıyan başlıca enstrümanlardan biri olarak kullanılmaktadır. Mekânsal anlamda sahne, içeriği bütünleyen somut hacimler ile donatılmaktadır. Bununla birlikte bu hacimlerin kompozisyonel özellikleri ile anlatıyı bütünleyen bir etki alanı da yaratılmaktadır. Özenli bir şekilde tasarlanmış film sahnesi, hikâyeyi bütünleyerek izleyiciyi olduğu yerden koparıp filmin içine çekebilmektedir. Mekânsal nitelikler ve ölçüler sahne içinde aldıkları konumlar ile birer hikâye anlatıcısına dönüşmektedirler. Görsel değerler aracılığı ile atmosfer yaratılabilmesi için temel tasarım prensipleri sahne tasarımı sırasında kullanılmaktadır. Bu bakış açısıyla Wes Anderson’ın kariyerinin zirvesi olarak nitelendirilen Büyük Budapeşte Oteli filmi çalışma kapsamında incelenmiştir. Filmin sahip olduğu yüksek görsel cazibe ve bunu anlamlandırma çabası filmin örnek olarak irdelenmesinin ana nedenidir. Bu bağlamda filmden seçkisiz örnekleme yöntemi ile 1111 adet ekran görüntüsü alınmıştır. Alınan görüntülerin içerdiği dengesel kompozisyonlar; simetrik, asimetrik ve merkezi denge olarak sınıflandırılmıştır. Bu veriler tablo haline dönüştürülerek araştırmada sunulmuştur. Yeşil ekrandan faydalanılan bazı sahnelerde ayrı bir tablo halinde derlenmiştir. Çalışma sonucunda filmdeki anlatıların; görsel değerler aracılığı ile bütünlenmesine yoğun şekilde rastlanılmıştır. Çerçeve ebatlarının zamana göre değişimi ise bu çabaya bir örnek olarak karşımıza çıkmaktadır. Büyük Budapeşte Oteli filminin sahne tasarımlarında, güçlü görsel ahengin, temel tasarım prensipleri kullanılarak gerçekleştiği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sahne Tasarımı, Wes Anderson, Büyük Budapeşte Oteli Filmi, Temel Tasarım Prensipleri, Denge

Kaynakça

• Adiloğlu, F. (2005). Sinemada mimari açılımlar: Halit Refiğ filmleri, İstanbul: Es Yayınları.
• Allen, B. (2014). An innocent abroad, Hudson Review, Sayı:67, No:2, syf. 301-306.
• Atmaca, A. E. (2014). Temel tasarım, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Austerlitz, S. (2012). Another fine mess: a history of American film comedy, Chicago: Chicago Review Press.
• Batchelder, E. A. (1906). The principles of design, İkinci baskı, Chicago IL: The Inland Printer Company.
• Becer, E. (2011). İletişim ve grafik tasarım, Ankara: Dost Kitabevi Yayınevi.
• Browning, M. (2011). Wes anderson: why his movies matter, USA: Green Publishing Group.
• Ching, F.D.K. (2004). İç Mekân Tasarımı Resimli, İstanbul: Yapı Endüstri Merkezi.
• Çellek, T. & Sağocak, A. M. (2014). Temel tasarım sürecinde yaratıcılık. İstanbul: Grafik Tasarım Yayıncılık.
• Çevik, M. (2017). Sahne tasarımı ve diğer sanat dallarının ilişkisi (Güzel Sanatlar), Turkish Studies, Sayı :12, No: 35, syf. 123-131.
• Erbay, M. (2015). “Sinemadan iç mi̇mari̇ yansımalar: Wes Anderson ve büyük Budapeşte oteli̇ fi̇lmi̇ üzeri̇ne bi̇r değerlendi̇rme” 1.Ulusal İç Mimari Tasarım Sempozyumu, Sayı:1, No:1, syf. 275-286. Trabzon.
• Esslin, M. (1996). Dram sanatının alanı: dram sanatının göstergeleri; sahne, perde ve ekrandaki anlamları nasıl yaratır. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Gürer, L. ve Gürer, G. (2004). Temele tasarım, İstanbul: Birsen Yayınevi.
• Holland, S. (2012). “The role of symmetry features in connectionist pattern recognition”, Manchester Üniversitesi Fen Bilimleri ve Mühendislik Fakültesi, Doktora tezi, Manchester.
• Hubris-Cherrier, M. (2012). Voice and vision: a creative approach to narrative film and dv production, 6. Baskı, Boston, MA: Focal Press. Lee, S. (2016). Wes Anderson’s ambivalent film style: the relation between mise-en-scène and emotion, New Review of Film and Television Studies, Sayı:14, No:4, syf. 409-439.
• Nas, E. ve Topaklı, A. (2017). Kültürel kent imajını etkileyen büyükşehir belediyesi logolarına öznel ve nesnel bir yaklaşım, Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl:4, Sayı:17, syf. 152-167. Ocvirk, Stinson, Wigg, Bone ve Cayton. (2015). Sanatın temelleri. İzmir: Karakalem Kitabevi Yayınları.
• Orgeron, D. (2007). La camera-crayola: authorship comes of age in the cinema of Wes Anderson. Cinema Journal, Sayı: 46, No:2, syf. 40-65.
• Pentak, S. ve Lauer D.A. (2014). Design basics, 9. Baskı, Boston: Cengage Learning.
• Seitz, M. Z. (2015). The Wes Anderson collection: the grand budapest hotel. New York, NY: Abrams.
• Sharff, S. (1982). The elements of cinema, New York: Columbia University Press.
• Tomita, K. (2015). Principles and elements of visual design: a review of the literature on visual design of ınstructional materials. Educational Studies International Christian University, Sayı:57, syf.167-174.
• Vreeland, A. V. (2015). Color theory and social structure in the films of wes anderson. elon journal of undergraduate research in communications, Sayı 6, No: 2, syf.35-44.
• Yılmaz, M. (2009). Görsel sanatlar eğitiminde uygulamalar, Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık.
• İNTERNET KAYNAKLARI
• Web 1 https://www.imdb.com/title/tt2278388/, Şubat, 2020.
• Web 2 http://neiloseman.com/aspect-ratio/, Şubat, 2020.
• Web 3 https://m.imdb.com/name/nm0027572/quotes, Mart, 2020.
• Web 4 https://digistarsworkshop.com/framing-color-and-music-in-wes-andersons-films/, Şubat, 2019.