AVRUPA BİRLİĞİ'NİN DIŞ SINIRLARININ YÖNETİMİNDE ÜÇÜNCÜ ÜLKELERLE İŞ BİRLİĞİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2022, , 15 - 37, 16.06.2022

Mehmet Hanifi Bayram , Ramazan İzol

https://doi.org/10.54704/akdhfd.1103215

Öz

Son yıllarda Avrupa Birliği (AB) sınırlarında göçmen akını yoğunlaşmıştır. Böylece sınır yönetimi AB için öncelikli bir alan haline gelmiştir. 2005 yılında göreve başladığından beri Frontex, ortak operasyonlar ve hızlı sınır müdahaleleri, risk analizi, ortak geri dönüş operasyonları, bilgi alışverişi ve üçüncü ülkelerle kurulan ilişkilerle Avrupa Birliği ve Schengen Alanı’na üye devletlerin dış sınırlarını güvence altına almalarına yardımcı olmaktadır. Dış sınır yönetimini güçlendirmek üzere 2019'da yeni bir düzenleme kabul edilmiştir (2019/1896 sayılı Tüzük). Üçüncü ülkelerle iş birliği, Avrupa göç politikasının temel bir unsurudur.
Coğrafi konumu dolayısıyla ve aday ülke olarak Türkiye, Birliğin tüm bu düzenlemelerinden doğal olarak etkilenmektedir. Sekiz ülkeyle 2600 kilometrelik kara sınırına sahip olan Türkiye, 2000'li yıllardan itibaren bir göç ve geçiş ülkesi haline gelmiştir. Türkiye'nin toprakları üzerinde karşı karşıya kaldığı artan göç yükü ve riskleri, AB'yi endişelendirecek niteliktedir. Bu nedenle AB hızlı bir şekilde Türkiye'yi topraklarına erişimi kısıtlamaya ve düzensiz göçle mücadelesini yoğunlaştırmaya teşvik etmiştir. AB, göç akışlarının kontrolünü güçlendirme çabasında Türkiye'yi desteklemekte ve etkili sınır yönetimini sağlamada yardımcı olmaktadır. Bu çerçevede Türkiye, sınır yönetimini güçlendirmek, risk analizlerini, irtibat görevlilerinin konuşlandırılmasını ve gözlemcilerin katılımını sağlamak için alınan önlemlerle ilgili adımları atmaktadır.
Dışişleri Bakanlığı ile FRONTEX arasında 2012'de iş birliği ‘’Mutabakat Zaptı’’ ve devamında da üç İş birliği Planı imzalanmıştır. Mutabakat Zaptı ve İş birliği Planları, sınır yönetimi alanında risk analizi ve veri değişimi, Türkiye ile AB üyesi ülke sınır geçiş noktalarında gözlemci görevlendirilmesi ve Frontex tarafından düzenlenen eğitim faaliyetlerine katılım sağlanması hususlarını içermektedir.
Türkiye'nin AB sınır yönetimdeki rolü, iç siyasi dengelerdeki değişikliklere ve AB'nin Türkiye'yi Avrupa sınırlarının sağlamlaştırılmasına dahil etme arzusuna bağlıdır. Her iki taraftaki irade değişikliği, AB dış sınırlarının yönetimine yönelik dayanışmayı şekillendirecektir. Özellikle göç akışının yönetimi etkilenmeye açıktır, bu alanda yakın iş birliği sürdürülmelidir. Bu iş birliğinin devamı hem AB hem de Türkiye’nin menfaatinedir.

Anahtar Kelimeler

Avrupa Birliği, Dış Sınırlar, Üçüncü Ülkeler, İş Birliği, Türkiye, Yönetim

Kaynakça

• 2022 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı. TÜRKİYE CUMHURİYETİ CUMHURBAŞKANLIĞI STRATEJİ VE BÜTÇE BAŞKANLIĞI, 2021. https://www.sbb.gov.tr/2022-yili-cumhurbaskanligi-yillik-programi-25-10-2021-tarih-ve-31639-mukerrer-sayili-resmi-gazetede-yayimlanmistir/.
• AB Türkiye. “AB’nin dış sınırlarındaki durumla ilgili olarak yapılan açıklama”. Erişim 10 Nisan 2022. https://www.avrupa.info.tr/tr/eeas-news/abnin-dis-sinirlarindaki-durumla-ilgili-olarak-yapilan-aciklama-10164.
• Accord entre l’Union européenne et la République de Turquie concernant la réadmission des personnes en séjour irrégulier, OJ L § (2013). http://data.europa.eu/eli/agree_internation/2014/252/oj/fra.
• Avrupa Komisyonu. “Avrupa Komisyonu 2016 Türkiye Raporu”, 2016. https://www.ab.gov.tr/46224.html.
• ———. “Avrupa Komisyonu 2018 Türkiye Raporu”, 2018. https://www.ab.gov.tr/46224.html. ———. “Avrupa Komisyonu 2020 Türkiye Raporu”, 2020. https://www.ab.gov.tr/46224.html.
• ———. “Avrupa Komisyonu 2021 Türkiye Raporu”, 2021. https://www.ab.gov.tr/46224.html.
• Bayram, Mehmet Hanifi. Avrupa Birliği’nin Dış Sınırlarının Yönetimi: Frontex. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2019. https://www.seckin.com.tr/kitap/796152542#.
• Benlolo Carabot, Myriam. “La transformation de la notion de frontière dans l’Union européenne”. Pouvoirs 165, sy 2 (2018): 65-79. https://doi.org/10.3917/pouv.165.0065.
• Bilgin, A. Aslı. “Göçmenlere Yönelik Deniz Operasyonlarında Frontex’in Müdahale Yetkisinin Uluslararası Hukuk Kapsamında Değerlendirilmesi”. Hacettepe Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi 7, sy 2 (2017): 55-82.
• Blumann, Claude. “Frontières et limites (Rapport général)”. İçinde La frontière (Colloque de Poitiers), editör Société française pour le droit international, 3-33. Paris: Éditions A. Pedone, 1980. Bonditti, Philippe. “Les frontières de l’Europe à l’épreuve de la violence”. Questions internationales, sy 79-80 (2016): 112-20.
• Bozkurt, Önder. “Sınır Yönetimi Alanında Yapılan Çalışmalar Sınır ve Göç Yönetimi”. İdarecinin Sesi Dergisi, sy 185 (Ekim 2018): 19-29. http://tid.web.tr/idarecinin-sesi-dergisi-185sayi-eylul-ekim-2018.
• Buratti, Théo. “Externalisation des frontières de l’Union européenne, enjeux et perspectives”. RSE & Diversité, Temmuz 2020. https://www.pourlasolidarite.eu/sites/default/files/publications/files/na_2020_div_externalisation_des_frontieres_de_l_union_europeenne.pdf.
• Ceran, Ahmet. “AB’nin Sınır Güvenliğinde Dijital Hafızası Schengen Bilgi Sistemi İyileştiriliyor”. İKV Dergisi, sy 235 (2018): 58-61.
• “Cinq ans après, qu’en est-il de l’accord migratoire UE-Turquie ? – Vues d’Europe”, 29 Nisan 2021. https://www.vuesdeurope.eu/brief/1953/.
• BFMTV. “Crise migratoire: Frontex a dénombré 160.000 migrants entrés illégalement dans l’UE depuis janvier 2021”. Erişim 07 Nisan 2022. https://www.bfmtv.com/societe/crise-migratoire-frontex-a-denombre-160-000-migrants-entres-illegalement-dans-l-ue-depuis-janvier-2021_AV-202111290585.html.
• “Déclaration UE-Turquie, 18 mars 2016”. Erişim 04 Nisan 2022. https://www.consilium.europa.eu/fr/press/press-releases/2016/03/18/eu-turkey-statement/.
• Dost, Süleyman. “AVRUPA’YA İKİNCİ KAVİMLER GÖÇÜ (MÜ?): SORUNLAR, FIRSATLAR, TEHDİTLER, ÇÖZÜMLER”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 23, sy 4 (31 Aralık 2021): 1-21. https://doi.org/10.16953/deusosbil.1055481.
• AB Türkiye. “Entegre Sınır Yönetimi Sisteminin Kurulması (2. aşama)”. Erişim 12 Nisan 2022. https://www.avrupa.info.tr/tr/entegre-sinir-yonetimi-sisteminin-kurulmasi-2-asama-161.
• “ÉTAT DE L’UNION 2018 Un corps européen de garde-frontières et de garde-côtes renforcé et parfaitement équipé”, 12 Eylül 2018. https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/soteu2018-factsheet-coast-guard_fr.pdf.
• European Data News Hub. “Face aux migrations, l’Europe dresse des murs”, 31 Ocak 2022. https://ednh.news/fr/face-aux-migrations-leurope-dresse-des-murs/.
• Foucher, Michel. “À quoi servent les frontières ? Justifications, séparations, transitions et passages”. Questions internationales nos 79-80 – Mai-août 2016, sy 78-80 (2016): 14-21.
• ———. Fronts et frontières: un tour du monde géopolitique. Nouv. éd. entièrement ref. Paris: Fayard, 1991.
• Gümüşçü, Osman. “Siyasi Coğrafya Açısından Sınırlar ve Tarihi Süreç İçinde Türkiye’de Sınır Kavramı”. Bilig, sy 52 (2010): 79-104. http://www.acarindex.com/dosyalar/makale/acarindex-1423873159.pdf.
• Hun, Sinem. “« L’accord UE-Turquie a acté la fermeture des portes de l’Europe » – Vues d’Europe”, 30 Nisan 2021. https://www.vuesdeurope.eu/news/laccord-ue-turquie-a-acte-la-fermeture-des-portes-de-leurope/.
• Konyalı, Gökçe. Uluslararasi Hukukta Siginma Hakkı. Ankara: Seçkin Yayıncılık, 2021.
• SWI swissinfo.ch. “La Suisse vote sur sa participation à Frontex”. Erişim 11 Nisan 2022. https://www.swissinfo.ch/fre/economie/la-suisse-vote-sur-sa-participation-%C3%A0-frontex/47433210.
• MIGREUROP. “‘Accord’ UE-Turquie : le troc indigne”. MIGREUROP, 17 Mayıs 2018. http://migreurop.org/article2880.html.
• “Non-EU Countries”. Erişim 08 Nisan 2022. https://frontex.europa.eu/we-build/other-partners-and-projects/non-eu-countries/.
• Öztürk, Tolga, ve Ece Boyaci. “Suriyeli Mülteci Krizinin Türkiye ve Avrupa Birliği İlişkisine Yansıması: Dünya Sistemleri Analizi Üzerinden Bir Değerlendirme”. Alanya Akademik Bakış 6, sy 1 (31 Ocak 2022): 1809-23. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1035028.
• euronews. “Polonya, göçmen akışını durdurmak için duvar inşaatına başladı”, 28 Ocak 2022. https://tr.euronews.com/2022/01/28/polonya-belarus-tan-gocmen-ak-s-n-durdurmak-icin-s-n-ra-394-milyon-dolarl-k-duvar-oruyor.
• “Public Access to Documents Registry”. Erişim 08 Nisan 2022. https://frontex.europa.eu/accountability/public-access-to-documents/public-access-to-documents-registry/?category=budget.
• “Qu’est-ce que Frontex?” Erişim 08 Nisan 2022. https://frontex.europa.eu/fr/qui-sommes-nous/qu-est-ce-que-frontex-/. Touteleurope.eu. “Qu’est-ce que Frontex, l’Agence européenne de garde-frontières et de garde-côtes ?”, 30 Mart 2022. https://www.touteleurope.eu/institutions/qu-est-ce-que-l-agence-europeenne-de-garde-frontieres-et-de-garde-cotes-frontex/.
• Règlement (CE) n° 863/2007 du Parlement Européen et du Conseil du 11 juillet 2007 instituant un mécanisme de création d’équipes d’intervention rapide aux frontières et modifiant le règlement (CE) n° 2007/2004 du Conseil pour ce qui a trait à ce mécanisme et définissant les tâches et compétences des agents invités, Pub. L. No. 32007R0863, 199 OJ L (2007). http://data.europa.eu/eli/reg/2007/863/oj/fra.
• Règlement (CE) n° 2007/2004 du Conseil du 26 octobre 2004 portant création d’une Agence européenne pour la gestion de la coopération opérationnelle aux frontières extérieures des États membres de l’Union européenne, 2006. http://data.europa.eu/eli/reg/2004/2007/oj/fra.
• Règlement (CE) n° 2007/2004 du Conseil du 26 octobre 2004 portant création d’une Agence européenne pour la gestion de la coopération opérationnelle aux frontières extérieures des États membres de l’Union européenne, Pub. L. No. 32004R2007, 349 OJ L (2006). http://data.europa.eu/eli/reg/2004/2007/oj/fra.
• Règlement (UE) 2016/1624 du Parlement européen et du Conseil du 14 septembre 2016 relatif au corps européen de garde-frontières et de garde-côtes, modifiant le règlement (UE) 2016/399 du Parlement européen et du Conseil et abrogeant le règlement (CE) n° 863/2007 du Parlement européen et du Conseil, le règlement (CE) n° 2007/2004 du Conseil et la décision 2005/267/CE du Conseil, 2016. http://data.europa.eu/eli/reg/2016/1624/oj/fra.
• Règlement (UE) 2019/1896 du Parlement européen et du Conseil du 13 novembre 2019 relatif au corps européen de garde-frontières et de garde-côtes et abrogeant les règlements (UE) n° 1052/2013 et (UE) 2016/1624, JO L 295 du 14.11.2019, 2019/1896 § (2019). https://eur-lex.europa.eu/eli/reg/2019/1896/oj.
• Règlement (UE) n o 1168/2011 du Parlement européen et du Conseil du 25 octobre 2011 modifiant le règlement (CE) n o 2007/2004 du Conseil portant création d’une Agence européenne pour la gestion de la coopération opérationnelle aux frontières extérieures des États membres de l’Union européenne, Pub. L. No. 32011R1168, 304 OJ L (2011). http://data.europa.eu/eli/reg/2011/1168/oj/fra.
• Rodier, Claire. “Externalisation du contrôle des flux migratoires : comment et avec qui l’Europe repousse ses frontières”. Migrations Société 116, sy 2 (2008): 105-22. https://doi.org/10.3917/migra.116.0105.
• Şener, Nedim. “Güvenlik duvarı 1079 kilometreye ulaştı”. Erişim 04 Nisan 2022. https://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/nedim-sener/guvenlik-duvari-1079-kilometreye-ulasti-41924175.
• “Taslak Ulusal Entegre Sınır Yönetimi Stratejisinin Oluşturulması ve Türkiye’nin Entegre Sınır Yönetimini Uygulaması için Ulusal Eylem Planı’nın Güncellenmesi”. Erişim 12 Nisan 2022. https://ab.gov.tr/taslak-ulusal-entegre-sinir-yonetimi-stratejisinin-olusturulmasi-ve-turkiyenin-entegre-sinir-yonetimini-uygulamasi-icin-_52372.html.
• T.C. DIŞİŞLERI BAKANLIGI AVRUPA BiRLiGi BAŞKANLIGI. “AB’ye Katılım İçin Ulusal Eylem Planı(2021-2023)”. AVRUPA BiRLiGi’NE KATILIM iÇiN ULUSAL EYLEM PLANI, Ocak 2021. https://www.ab.gov.tr/52882.html.