ORMANLARIN KORUNMASI: DEVLETİN ANAYASAL SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2022, Cilt: 12 Sayı: 2, 527 - 558, 27.12.2022

Fatma Duygu Bozkurt

https://doi.org/10.54704/akdhfd.1146783

Cited By: 1

Öz

Ormanların korunması ve genişletilmesi için gerekli kanunları koymak ve tedbirleri almak Türk Anayasası uyarınca devletin yükümlülüğüdür. Bu makalenin amacı devletin sözü geçen yükümlülüğününün başarısını sınamak ve konuya ilişkin yol gösterici çıkarımlarda bulunmaktır. Çalışmanın kaleme alınma nedeni ormanları koruyabilmek için alınması gereken tedbirleri ortaya koymaktır. Bu bağlamda öncelikle devletin sorumluluğunun sınırları belirlenmiştir. Bunu yaparken ulusal ve uluslararası mevzuat ile mahkeme kararları kılavuz edinilmiştir. Akabinde Türk orman mevzuatının etkinliği ve anayasaya uygunluğu değerlendirilmiştir. Çalışma konuya ilişkin tespit, öneri ve değerlendirmeler yapmak suretiyle sonlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çevre Hakkı, Orman Hukuku, Ormanların Korunması, Ormanların Geliştirilmesi, Devletin Sorumluluğu.

Kaynakça

• Agenda 21: Programme of Action for Sustainable Development, UN. 1992, E.T.23.01.2022, https://sustainabledevelopment.un.org/outcomedocuments/agenda21.
• Akmaz Mehmet, Ormanların Korunmasında İdare’nin Yükümlülükleri, Marmara Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2021.
• Algan Bülent, Ekonomik, Sosyal ve Kültürel Hakların Korunması, Ankara: Seçkin Yayınları, 2007.
• Atbaşoğlu, Ferruh, “Ormanlarımızın Anayasa ve Yasalardaki Yeri ve Geleceği” Ed. Sezgin Özden, İkinci Yeşil Kitap Yeni Anayasada Orman, Ankara, Türk Ormancılar Derneği Yayını, (2016): 23-33.
• Atbaşoğlu Ferruh, “Görünmeyen Yangın 2/B”, Orman Kadastrosu ve 2/B Sorunu Sempozyumu Bildiriler ve Panel, İstanbul, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Yayınları, (2005): 55-72.
• Aydın Aynur, Türker Özhan, “Orman Alanlarının Turizme Tahsisinde Hukuki Süreç”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Cilt 35, Sayı 160, (2022): 125-150.
• Aydın Aynur, “Anayasa’da Ormancılıkla İlgili Hükümlere Yönelik Bir Görüş”, Ed. Sezgin Özden, İkinci Yeşil Kitap Yeni Anayasada Orman, Türk Ormancılar Derneği Yayını, Ankara, (2016): 35-39.
• Bilir Faruk, Hamdemir Berkan, “Çevre Hakkı ve Uygulaması”, International Conference on Eurasian Economies 2011, Manas University Press, Bişkek, (2011): 143-149.
• Convention on Access to Information, Public Participation in Decision-Making and Access to Justice in Environmental Matters, done at Aarhus, Denmark, on 25 June 1998, E.T.11.12.2021, https://unece.org/DAM/env/pp/documents/cep43e.pdf. Convention on Biological Dıversity, UN. 1992, E.T.23.01.2022, https://www.cbd.int/doc/legal/cbd-en.pdf.
• Coşgun Ufuk, “Yeni Anayasa Çalışmaları için Ormanlar ve Ormancılığımıza Yönelik Yaklaşımların Değerlendirilmesi”, Ed. Sezgin Özden, İkinci Yeşil Kitap Yeni Anayasada Orman, Ankara, Türk Ormancılar Derneği Yayını, (2016): 119-133.
• Çağlar Yücel, Hukuksal Kıskaçtaki Ormanlar ve Ormancılık (Seçme Tartışmalar), Ankara: Türkiye Barolar Birliği Yayınları, 2014. Çepel Necmettin, Orman ve Biz: Ormanın Tanıtımı, Yararları, Tahribi ve Korunma Çareleri, İstanbul: TEMA Vakfı Yayınları, 1999.
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, E.T.26.01.2022, https://webdosya.csb.gov.tr/db/ced/menu/ced-karar-1993-2019_10022019_20200210095300.pdf.
• Declaration of the United Nations Conference on the Human Environment (Stockholm Declaration, 1972), E.T.01.02.2022, https://legal.un.org/avl/ha/dunche/dunche.html.
• Environmental Performance Index, E.T. 26.01.2022, https://epi.yale.edu/epi-country-report/TUR.
• Hamamcı Can, “Çevre Hakkı Üzerine Düşünceler”, İnsan Hakları Yıllığı, C: 5-6, Ankara, TODAİE Yayınları, (1983-1984): 171-181.
• Güneş Ahmet, Çevre Hukuku, İstanbul: Onikilevha Yayıncılık, 2015.
• Güveyi Ümit, “1982 Anayasası Kapsamında Çevre Hakkının Karşılaştırmalı Kısa Bir Tahlili”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, C. 24, S. 2, (Aralık 2018): 633-659.
• Kaboğlu İbrahim, Çevre Hakkı, Ankara: İmge Kitabevi, 1996.
• Keleş Ruşen, Hamamcı Can, Çevre Bilim, Ankara: İmge Kitabevi, 2002.
• Korkmaz Mehmet, Alkan Hasan, Akyol Ayhan, “Yeni Anayasa Hazırlıkları Kapsamında Ormanlar ve Ormancılık”, Ed. Sezgin Özden, İkinci Yeşil Kitap Yeni Anayasada Orman, Ankara, Türk Ormancılar Derneği Yayını, (2016): 111-118.
• Kyoto Protocol to the United Nations Framework Convention on Climate Change, United Nations 1998, E.T.11.12.2021, https://unfccc.int/resource/docs/convkp/kpeng.pdf.
• Masstricht Guidelines on Violations of Economic, Social and Cultural Rights, Maastricht, January 22-26, 1997, E.T. 02.10.2021, http://hrlibrary.umn.edu/instree/Maastrichtguidelines_.html.
• Morgera Elisa, Cirelli Maria Teresa, “Forest Fires and the Law: A Guide for National Drafters Based on the Fire Management Voluntary Guidelines”, FAO Legislative Study, 99, (2009).
• Orman Genel Müdürlüğü, Resmi İstatikler, E.T.05.02.2022, https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler.
• Paris Agreement, United Nations, 2015, E.T.12.12.2021, https://unfccc.int/sites/default/files/english_paris_agreement.pdf.
• Report of The United Nations Conference on Environment and Development, (Rio de Janeiro, 3-14 June 1992), E.T.23.01.2022, https://www.un.org/esa/dsd/agenda21/Agenda%2021.pdf.
• Serter Gencay, “Türkiye’de Çevresel Etki Değerlendirmesinin Tarihsel Süreçteki Gelişimi”, Planlama, (1) (2006): 43-52.
• Sevük Handan Yokuş, Çevre Hukuku Doğal Çevrenin Korunması, Ankara: Adalet Yayınevi, 2013.
• Sezer Ali Osman, Gençay Gökçe, “Devlet Ormanlarında Verilen Maden İzin Sürecinin İncelenmesi, (Eskişehir Orman Bölge Müdürlüğü Örneği)”, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 19 (1), (2017): 204-217.
• TMMOB, 2B Sorunu, Gerçekler, Öneriler, Nisan 2006, E.T. 04.01.2021, https://www.tmmob.org.tr/sites/default/files/296c101daa88a51_ek.pdf.
• Turgut Nükhet, Çevre Hukuku, Ankara: Savaş Yayınevi, 2001.
• Uslu Orhan, “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yaklaşımı, Tarihçesi ve Tanımı”, Çevre Üzerine, Ankara, Türkiye Çevre Sorunları Vakfı, (1991).
• Uz Abdullah, Metin Yüksel, “Normatif İçeriği ve Devletlerin Bu Alandaki Yükümlülüğü Bakımından Yeterli Yaşam Standardı Hakkı”, Uluslararası Asya ve Afrika Çalışmaları Kongresi, ICANAS-38 , S. 2, (2007): 877-900.
• World Charter for Nature, E.T.23.01.2022, UN. General Assembly (37th sess. : 1982-1983).
• Yıldırım Turan, “Danıştay Kararlarında Mücbir Sebep Kavramı”, Marmara Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Cilt 25, Sayı 2, (2019): 1520-1538.
• AİHM, Büyük Daire, Hatton ve diğerleri/Birleşik Krallık, 36022/97, 08.07.2003, par. 96.
• AİHM, Hamer/Belçika, 21861/03, 27.11.2007, par. 81.
• Anayasa Mahkemesi, E. 2019/47, K.2021/16, K.T.04.03.2021, E.T.15.07.2022.
• Anayasa Mahkemesi, E.2018/104, K.2020/39, K.T.16.07.2020, E.T.15.07.2022.
• Anayasa Mahkemesi, E.2018/104, K.2020/39, K.T.16/07/2020. E.T. 14.07.2022
• Anayasa Mahkemesi, E.2013/89, K.2014/116, K.T. 03.07.2014, E.T.12.12.2021.
• Anayasa Mahkemesi, E.2011/110, K.2012/79, K.T.24.05.2012, E.T.12.12.2021.
• Anayasa Mahkemesi, E.2010/85, K.2012/13, K.T.26.01.2012, E.T.23.01.2022.
• Anayasa Mahkemesi, E.2009/31, K.2011/77, K.T.12/05/2011, E.T. 11.12.2021.
• Anayasa Mahkemesi, E.2008/51, K.2011/46, K.T. 10.03.2011. E.T. 15.07.2022
• Anayasa Mahkemesi, E.2006/169, K.2007/55, K.T.07/05/2007, E.T.23.01.2022.
• Anayasa Mahkemesi, E.2006/99, K.2009/9, K.T.15.01.2009, E.T. 23.01.2022.
• Anayasa Mahkemesi, E.2004/67, K.2007/83, K.T.22/11/2007, E.T.23.01.2022
• Anayasa Mahkemesi, E.2003/100, K. 2004/33, K.T.17.03.2004, E.T. 23.01.2022.
• Danıştay 8. Daire, E.2017/4562, K.2019/1641, K.T.07.03.2019, E.T.15.07.2022.
• Danıştay 14. Daire, E. 2015/592, Y.D. kararı, E.T. 23.01.2022.
• Danıştay 6. Daire, E.2002/946, K. 2003/4410, K.T. 22.9.2003, E.T.23.01.2022.
• Danıştay 10. Daire, E.1999/2273, K.2001/3966, K.T.19.11.2001, E.T.23.01.2022.
• Yargıtay 20. Hukuk Dairesi, E.2014/6117, K.2015/15, K.T.14.01.2015, E.T.23.01.2022.