J. S. Bach’ın BWV 851 Numaralı Prelüd ve Fügünün Formel ve Tonal Analizi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 1, 12 - 36, 28.06.2020

İsmail Sınır

Öz

Müzikte Barok dönem olarak anılan periyodun en önemli bestecilerinden biri J. S. Bach’dır. Alman müziğinin en önemli bestecilerinden biri olan Bach, özellikle füg formunu doruğuna çıkarmıştır. Eğitim amaçlı olarak hazırladığı en önemli eserlerinden biri olan 48 Prelüd ve Füg günümüzde gerek piyano eğitimi gerekse müzik teorisi alanlarının en önemli inceleme konularından birini oluşturmaktadır.
Bu çalışmanın amacı, mesleki müzik eğitimi alan öğrencilere polifonik müzik formlarından prelüd ve fügün formel yapıları ve tonal planları ile ilgili bilgi vermektir.
Bu çalışmada J. S. Bach’ın 48 Prelüd ve Fügünden BWV 851 numaralı prelüd ve fügü incelenmiştir. İnceleme sırasında eserlerin hem formel hem de tonal yapısı betimsel olarak analiz edilmiştir. Eser notaları, Mugellini edisyonları üzerinden bilgisayar ortamına aktarılmış veriler şekiller halinde sıralanmıştır.
Yapılan incelemeler sonucunda, BWV 851 numaralı prelüdün formel yapısının üç bölmeli şarkı formuna uyduğu, akraba tonlara modülasyonların gerçekleştirildiği ve modülasyonlar arasında sekvenslerin kullanıldığı görülmüştür. BWV 851 numaralı fügün ise sergi bölmesindeki tema-yanıt-tema örüntüsünün tonal planının kurallara uygun bir şekilde tonik-dominant-tonik olarak kurgulandığı; gelişme bölmesinde beş sıkışma ve dört ara müzik kullanıldığı; sonuç bölmesinde ise bir koda ve tonik pedali kullanıldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

J. S. Bach, Prelüd, Füg, Müzik Formları

Kaynakça

• Bach, J. S. “İyi Düzenlenmiş Klavye”, Kitap 1, BWV 846-869. Bruno Mugellini Edisyon.
• Boran, İ., Şenürkmez, K. Y. (2010). “Kültürel Tarih Işığında Çoksesli Batı Müziği Tarihi”. 2. Baskı, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Bukofzer, M. F. (1947). “Music in the Baroque Era: From Monteverdi to Bach”. New York: Norton and Company Inc.
• Cangal, N. (2004). “Müzik Formları”. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Coryell, C. W. (1969). “A Pedagogical Approach to J. S. Bach Two Part Inventions”. Unpublished Master Thesis, North Texas University, Texas.
• Dandelot, G. (2001). “Müzikal Kuruluş Derslerinin Özeti” (çev. Memduh Özdemir). İzmir: Edition Bafa.
• Fenmen, M. (1991). “Müzikçinin El Kitabı”. Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Hodeir, A. (2007). “Müzikte Türler ve Biçimler” (çev. İlhan Usmanbaş). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Kasap, D. (2008). “Johann Sebastian Bach’ın 24 Fügünün Form, Analiz ve İcra Yönünden İncelenmesi”. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• Kaya, D. (2009). “J. S. Bach’ın Füg Formlarının ve Füg Sanatı Adlı Eserinin Barok Dönem Müzik Anlayışına Göre İncelenmesi”. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
• Kennedy, M. (1996). “ Oxford Concise Dictionary of Music”. New York: Oxford University Press.
• Koray, F. (1957). “Müzik Formları”. İstanbul: Maarif Basımevi.
• Leichtentritt, H. (1951). “Musical Form”. Cambridge: Harvard University Press.
• Merkel, J.(1930). “Kontripuan” (çev. Cevad Memduh Altar). İstanbul: Devlet Matbaası.
• Özer, N., Demirbatır, E. R. (2017). “J.S. Bach’ın BWV 881 Fa Minör Prelüd ve Fügünün Analizi ve Eğitsel Açıdan Öneriler”. SDÜ Art-E Güzel Sanatlar Fakültesi Sanat Dergisi. Cilt: 10, Sayı: 20, 827-843.
• Reimann, H. (1890?). “Analysis of J. S. Bach’s Wohltemperirtes Clavier (48 Preludes and Fugues)” Part I Preludes and Fugues Nos. 1 to 24, (çev. J. S. Shedlock, B. A.). London: Augener Ltd.
• Reimann, H. (1896). “Dictionary of Music” (çev. J. S. Schedlock, B.A). London: Augener Ltd.
• Sever, D. (2016). “D. D. Şostakoviç’in Piyano Eserlerinden 24 Prelüt ve Füg’ün Müzik Edebiyatındaki Yeri ve J. S. Bach’ın 48 Prelüt ve Füg’ü ile Kontrpuan Açısından Karşılaştırılması”. İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayınlanmamış Sanatta Yeterlik Tezi, İstanbul.
• Spring, G., Hutcheson, J. (1995). “Musical Form and Analysis” McGraw Hill.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2013). “Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri”. Ankara: Seçkin.