Ortaokul Öğrencilerinin Matematiksel Düşünme Aşamaları İle Matematik Öz Yeterlikleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 210 - 228, 28.12.2020

Merve Tüzün Ahmet Cihangir

Öz

Bu çalışmada ortaokul 6, 7 ve 8. sınıf öğrencilerinin matematiksel düşünme aşamaları ile matematik öz yeterlik düzeyleri arasında bir ilişkinin olup olmadığını tespit etmek amaçlanmıştır.
Çalışmada nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmada öğrencilerin matematik öz yeterlik düzeylerini belirlemek için Umay (2001) tarafından geliştirilen “Matematik Öz Yeterlik Algı Ölçeği” kullanılmıştır. Ayrıca öğrencilerin matematiksel düşünmenin hangi aşamasında olduklarını belirlemek için araştırmacı tarafından geliştirilen iki çalışma yaprağı ile Keskin, Akbaba Dağ ve Altun (2013) tarafından geliştirilen matematiksel düşünme aşamaları çalışma yapraklarından ilki kullanılarak “Matematiksel Düşünme Aşamaları Belirleme Ölçeği” veri toplama aracı olarak belirlenmiştir. Verilerin analizinde SPSS-22 paket programı kullanılmıştır.
Araştırma sonucunda öğrencilerin matematik dersi dönem sonu puanları ile matematik öz yeterlikleri ve matematiksel düşünme aşamaları arasında, ayrıca matematiksel düşünme aşamaları ile matematik öz yeterlikleri arasında pozitif yönlü orta düzeyde bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. Buna ek olarak matematik öz yeterlik düzeyi ile matematiksel düşünme aşamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Matematik Eğitimi, Ortaokul Öğrencileri, Matematiksel Düşünme, Matematik, Öz Yeterlik

Kaynakça

• Akkoyunlu, B. ve Kurbanoğlu, S. (2003). Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlığı ve Bilgisayar Öz Yeterlik Algıları Üzerine Bir Çalışma. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 1-10
• Alcı, B., Erden, M. ve Baykal, A. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Matematik Başarıları ile Algıladıkları Problem Çözme Becerileri, Özyeterlik Algıları, Bilişüstü Özdüzenleme Stratejileri ve ÖSS Sayısal Puanları Arasındaki Açıklayıcı ve Yordayıcı İlişkiler Örüntüsü. Boğaziçi Üniversitesi Eğitim Dergisi, 25 (2), 53-68.
• Alkan, H. ve Bukova-Güzel, E. (2005). Öğretmen Adaylarında Matematiksel Düşünmenin Gelişimi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(3), 221-236.
• Altun, M. (2002). Matematik Öğretimi. İstanbul: Alfa Yayın Dağıtımı.
• Altun, M. (2005). Eğitim Fakülteleri ve İlköğretim Öğretmenleri İçin Matematik Öğretimi. Aktüel Yayınları, Bursa
• Ardahan, H. (1990). Matematik Öğretimi, S.Ü. Eğitim Fakültesi Dergisi, 4, 197-205, Konya
• Arslan, S. ve Yıldız, C. (2010). 11. Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Düşünmenin Aşamalarındaki Yaşantılarından Yansımalar. Eğitim ve Bilim, 35 (156), 17-31.
• Baki, A. (2006). Kuramdan Uygulamaya Matematik Eğitimi, Derya Kitabevi- Trabzon.
• Bandura, A. (1986). Social Foundations of Thought and Action: A Social Cognitive Theory, New Jersey: Prentice Hall.
• Baykul, Y. (1999). İlköğretimde Matematik Öğretimi 1 ve 5. Sınıflar. Anı Yayıncılık: Ankara. Tezi. DEÜ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. İzmir
• Burton, Leone (1984). Mathematical Thinking: The struggle for meaning. Journal for Research in Mathematics Education, 15(l), 35-49.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2017). Bilimsel Araştırma Yöntemleri (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi
• Coşkun, S. (2012). Üst Düzey Matematiksel Düşünme Süreçlerinin Sorgulayıcı Problem Çözme ve Öğrenme Modeline Göre Tasarlanmış Çalışma Yaprakları Yardımıyla İncelenmesi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. NECMETTİN ERBAKAN ÜNİVERSİTESİ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Konya
• Dede, Y. (2008). Matematik öğretmenlerinin öğretimlerine yönelik öz-yeterlik inançları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(4), 741-757.
• Henderson, P. B., Hitchner, l. E., Marion, B., Fritz, J., Riedesel, C. P., Hamer, J. ve Scharf, C. (2002). Materials Development İn Support Of Mathematical Thinking. In ACM SIGCSE Bulletin, 35(2), 185-190. Erişim Ad. https://www.researchgate.net/publication/220613206_Materials_development_in_support_of_mathematical_thinking
• Göl, R. (2017). 12. sınıf fen lisesi öğrencilerinin matematiksel düşünme becerilerinin özelleştirme, tahmin, ispat ve genelleme basamakları bağlamında incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. UŞAK ÜNİVERSİTESİ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Uşak.
• Karakoca, A. (2011). Altıncı Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözmede Matematiksel Düşünmeyi Kullanma Durumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Karasar, N. (2003), “Bilimsel Araştırma Yöntemi”, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Keskin, M., Akbaba Dağ, S., Altun, M. (2013). 8. ve 11. sınıf öğrencilerinin matematiksel düşünme aşamalarındaki davranışlarının karşılaştırılması. Journal of EducationalSciences. 1(33-50).
• Kocaman, M. (2017). Lise 11. sınıf öğrencilerinin matematiksel düşünme ve akıl yürütme becerilerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi. BALIKESİR ÜNİVERSİTESİ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
• Kükey, E. (2018). Ortaokul öğrencilerinin matematiksel düşünme biçimleri ile öğretmen ve öğretmen adaylarının bu konudaki görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İNÖNÜ ÜNİVERSİTESİ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Liu, P. H. (2003). Do Teachers Need To Incorporate The History Of Mathematics İn Their Teaching? The Mathematics Teacher, 96(6), 416.
• Mason, J., Burton, L. ve Stacey, K. (1985). Thinking Mathematically. Revised Edition. England: Addison-Wesley Publishers, Wokingham.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2009). İlköğretim Matematik Dersi 6-8. Sınıflar Öğretim Programı. Ankara: MEB Basımevi.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) (2018). Matematik Dersi Öğretim Programı (İlkokul ve ortaokul 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: MEB. http://mufredat.meb.gov.tr/ Erişim Tarihi: 01.03.2019.
• Mubark, M. M. (2005). Mathematical Thinking And Mathematics Achievement Of Students In The Year 11 Scientific StreamIn Jordan. Ph.D. Thesis, The University of Newcastle, Newcastle, Australia.
• Nepal, B. (2016). Relationshipbetween Mathematical Thinking and Mathematics Achievement. Journal Of Advanced Academıc Research (JAAR). eISSN: 2362-1311
• Öztürk, B. (2017). Ortaokul Öğrencilerinin Üstbilişsel Farkındalık Düzeyi İle Matematik Öz Yeterlik Algısının Matematik Başarısına Etkisinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. ESKİŞEHİR OSMANGAZİ ÜNİVERSİTESİ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Eskişehir
• Pajares, F. ve Miller, M. D. (1994). Role Of Self-Efficacyand Self-ConceptBeliefs in Mathematical Problem Solving: A Path Analysis. Journal of Educational Psychology, 86(2), 193.
• Pajares, F. (2002). Gender and perceived self-efficacy in self-regulated learning. Theory Into Practice, 41(2), 116-125
• Pilten, P. (2008). Üst Biliş Stratejileri Öğretiminin İlköğretim 5. Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Muhakeme Becerilerine Etkisi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. GAZİ ÜNİVERSİTESİ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Ankara
• Polya, G. (1957). How To SolveIt: A new aspect of mathematical method. Second Edition. Princeton: Princeton University Press.
• Schoenfeld, A. H. (1992). Learning to Think Mathematically: Problem Solving, Metacognition, and Sense-making in Mathematics. (Editör: D. Grouws.), Handbook for Research on Mathematics Teaching and Learning, 334-370. New York: MacMillan.
• Schunk, D. H. ve Pajares, F. (2002). The Development Of Academic Self-Efficacy. https://doi.org/10.1016/B978-012750053-9/50003-6
• Şenay, Ş. C. (2014). Matematik Öğretmen Adaylarının Sayılar Teorisine Yönelik Soyutlamayı İndirgeme Eğilimlerinin Düşünme Stilleri Ve Matematik Öz Yeterlikleri İle İlişkisinin İncelenmesi. Doktora Tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü: İstanbul.
• Tall, D. O. (2002). Advanced Mathematical Thinking. USA: Kluwer Academic Publishers.
• Tall, D. O. (2004). Thinking Through Three Worlds of Mathematics, Proceedings of the 28th Conference of the International Groupfor the Psychology of Mathematics Education, PME, Bergen, Norway.
• Tall, D. O. (2005). The Transition From Embodied Thought Experiment and Symbolic Manipulation to Formal Proof. Proceedings of Kingfisher Delta’05, Fifth Southern Hemisphere Symposium on Undergraduate Mathematicsand Statistics Teaching and Learning. 1-16. Australia.
• Terzi, M. ve Mirasyedioğlu, Ş. (2009). İlköğretim matematik öğretmen adaylarının matematiğe yönelik özyeterlik algılarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. TÜBAV Bilim Dergisi, 2 (2), 257-265.
• TIMSS (2003). IEA’s TIMSS 2003 International Report on Achievement in the Mathematics CognitiveDomains: Findings from a Developmental Project International Associationforthe Evaluation of Educational Achievement. TIMSS & PIRLS International Study Lynch School of Education, Boston College.
• Tuncay, H. A. (2015). Matematiksel Düşünme Süreçlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sivas. Türk Dil Kurumu (TDK). (2019). www.tdk.gov.tr. Erişim tarihi:10.06.2019
• Uğurel, I. ve Moralı, S. (2010). Bir Ortaögretim Matematik Dersindeki İspat Yapma Etkinliğine Yönelik Sınıf içi Tartışma Sürecine Öğrenci Söylemleri Çerçevesinde Yakından Bakış, Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28: 134-154.
• Umay, A. (2001). İlköğretim matematik öğretmenliği programının matematiğe karşı özyeterlik algısına etkisi [ The effect of the primary school mathematics teaching program on the mathematics self-efficacy of students]. Journal of Qafqaz University, 8(1).
• Umay, A. (2003). Matematiksel Muhakeme Yeteneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 234–243.
• Ünlü, M. ve Ertekin, E. (2018). Matematik öğretmen adaylarının matematik ve matematik öğretimine yönelik özyeterlik inançları: Boylamsal bir çalışma. International Journal of Social Sciences and Education Research Online, http://dergipark.gov.tr/ijsser Volume: 4(1), 2018 ISSN: 2149-5939
• Yağdıran, B. (2018). Teknoloji Destekli Öğrenme Ortamlarında 11. Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Düşünme Süreçlerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. GAZİ ÜNİVERSİTESİ. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Yaman, S. ve Dede, Y. (2006). İlköğretim Öğrencilerinin Matematik Dersine Yönelik Özyeterlik İnanç Düzeyleri Üzerine Bir Çalışma. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10 (1-2), 109-119.
• Yeşildere, S. (2006). Farklı Matematiksel Güce Sahip İlköğretim 6., 7. Ve 8. Sınıf Öğrencilerinin Matematiksel Düşünme Ve Bilgiyi Oluşturma Süreçlerinin İncelenmesi, Yayınlanmamış Doktora Tezi. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Yeşildere, S. ve Türnüklü, E. (2007). Öğrencilerin matematiksel düşünme ve akıl yürütme süreçlerinin incelenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 40(1), 181-213.
• Yıldırım, C. (2008). Matematiksel Düşünme (5. Baskı). Remzi Kitapevi, İstanbul: Remzi Kitabevi
• Yıldırım, D. (2015). Ortaokul Öğrencilerinin Geometrik Problemlerdeki Matematiksel Düşünme Süreçlerinin İncelenmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, ANADOLU ÜNİVERSİTESİ, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Walsh, K. A. (2008). The Relationship Among Mathematics Anxiety, Beliefs About Mathematics Self-Efficacy, And Mathematics Performance İn Associate Degree Nursing Students. Nurs Educ Perspect, 29(4), 226-229