A GROUP IN ERBIL LAST OTTOMAN PERIOD BARRACKS

Yıl 2021, Cilt: 9 Sayı: 24, 149 - 163, 20.05.2021

Ömer Eroğlu

https://doi.org/10.31126/akrajournal.841963

Öz

Being centre of a Federal structure dependent on Republic of Iraq today, Erbil is located in the north of the country. When Tugrul Khan, Seljukian Sultan, came to Bagdat upon an invitation by khalif, the region entered into the domination of Turks. It came under domination of Ottoman after During the Iraq campaign of Suleiman the Magnificent (1535), he joined the Ottoman territories with Baghdad. the Stern and remained under control of ottoman until WWI. Central Seljuk governance entered under control of Atabegs due to death of Sultan Sencer in 1157. Having remained under domination of Great Britain for a while, the region reaches to current governing structure as Republic of Iraq under domination of Arabs. Many Turkish- period structurings have been materialized in the region undergoing along and historical process under domination of Turks. In this study, four barracks and two inner city houses belonging to the Ottoman period of aforementioned structuring in Erbil have been evaluated. Kışla (Barrack) is derived from “Kışlak” in Turkish and is a structure group consisted of architectural units where troops spend their winter. It gained its current architectural form during Mahmud II dynasty.

Anahtar Kelimeler

Ottoman, Iraq, barrack, Arbil, cultural heritage

ERBİL’DE YER ALAN OSMANLI KIŞLALARI

Öz

Günümüzde Irak Cumhuriyetine bağlı Federal bir yapının merkezi olan Erbil, ülkenin kuzeyinde bulunmaktadır. Bölge 1056 yılında Tuğrul Bey’in Abbasi halifenin daveti üzerine Bağdat’a girmesiyle Türk hâkimiyetine geçmiştir. Merkezi Selçuklu idaresi, 1157 yılında Sultan Sencer’in ölümü üzerine Atabeklerin kontrolüne girmiştir. Kanuni Sultan Süleyman’ın Irak Seferi sırasında (1535) Erbil, Bağdat’la birlikte Osmanlı topraklarına katılır. Erbil, Birinci Dünya Savaşına kadar Osmanlı kontrolünde kalır. Birinci Dünya Savaşı sonrasında bir müddet Büyük Britanya egemenliğinde kalan bölge daha sonra Arapların egemenliğinde Irak Cumhuriyeti olarak bugünkü idari yapısına kavuşmuştur. Türk egemenliğinde uzun tarihsel bir süreç geçiren bölgede çok sayıda Türk dönemi yapılanması gerçekleşmektedir. Bu çalışmada Osmanlı mimari yapısına ışık tutmanın yanı sıra klasik bir Osmanlı şehrinin izlerini taşıdığını göstermesi bakımından da önem arz etmektedir. Söz konusu yapılanmanın Osmanlı evresine ait Erbil’de bulunan dört kışla değerlendirilmiştir. Kışla Türkçe Kışlak ’tan türetilmiş olup, askerî birliklerin kış mevsimini geçirdikleri mimari birimlerden meydana gelen yapı topluluğudur. Bugünkü mimari formunu II. Mahmut döneminde (1808-1839) kazanır. İncelemeye konu olan Erbil Kışlası, Güver Kışlası, Mahmur Kışlası ve Koysancak Kışlası İstanbul Kışlaları ile karşılaştırılamayacak kadar küçük boyutlu olmalarına rağmen ana formları ile bazı benzerlikler de gösterir. 

Anahtar Kelimeler

Osmanlı, Irak, Kışla, Erbil, Kültürel Miras

Kaynakça

• Bilal, Z. (2009); Tarihte Erbil, Erbil Ansiklopedisi, C. 3, Beyrut.
• Bradosti, Z. (2011); Erbil Kışlası, Subartu Dergisi, Sayı 4,5, Erbil.
• Celal, M. (2011); Koysancak Büyük Cami Süslemesi, Erbil Selahaddin üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış, Yüksek Lisans Tezi, Erbil.
• Doğdu, Z. Ç. (2002); Kışla Mimarisi, Türkler, Yeni Türkiye Yayınları C. 12, Ankara, s.178.
• Hassan, S. (2007); Mahmur Kışlası ve Restoresi, Subartu Dergisi, Sayı 1, Erbil.
• İbrahim, M. (2009); Erbil Tarihi ve Adı, Erbil Ansiklopedisi, Cilt:3, Beyrut.
• İsmail, Z. (1971); Erbil’deki Tarihi Yerler, Erbil Belediye dergisi, sayı: 4,5, Erbil. 83-84.
• Kubilay, A. Y. (1994), Kışlalar, İstanbul Ansiklopedisi, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, C. 5, İstanbul, s.7-8.
• Muhammed, Y. (2010); Erbil Kalesindeki Kültürler Evler. Muta üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış, Yüksek Lisans Tezi, Ürdün.
• Rrafiqo, H. (2012); Güver Kışlası, Erbil Selahaddin üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış, Bitirme Tezi, Erbil.
• Ramazan, M. (2011); Erbil Kalesindeki Kültür Evleri Ve Musul Kültürler Evleri ile Süsleme Açıdan Karşılaştırılması, Erbil Selahaddin üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış, Yüksek Lisans Tezi, Erbil.
• Sakkar, Sami Es (1995); Erbil, DVİA, Diyanet Vakfı Yayınları, C.11, İstanbul, s. 272.
• Sluglett, M. F. / Peter Sluglett (1999); Irak, Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Diyanet Vakfı Yayınları, C.19, İstanbul.