Göz Ardı Edilen Bir Durum: Yaşlı istismarı ve etkileyen faktörler

Yıl 2019, , 306 - 313, 31.12.2019

Nurhan Doğan

https://doi.org/10.17827/aktd.474892

Cited By: 1

Öz

Dünya’da artan
yaşlı nüfus ile birlikte yaşlı istismarı araştırılması ve üzerinde durulması
gereken konular arasına girmeye başlamıştır. Yaşlanma süreci ile birlikte
bireyin baş etmesi gereken toplumsal, fiziksel, psikolojik ve ekonomik süreçler
yaşlıyı büyük oranda sıkıntıya sokmaktadır. Bu süreçte yaşlı bireylere gereken
desteği vermek en başta aile üyelerine düşmektedir. Ancak yaşlı istismarı
değerlendirildiğinde, yaşlıların çoğunlukla aile üyeleri tarafından istismar
edildiği ve genellikle duygusal, fiziksel, ekonomik ve psikolojik istismara
maruz kaldıkları görülmektedir. Yaşlı istismarı “Güven beklentisi olan herhangi bir ilişkide yaşlıya zarar veren veya
strese sokan tek ya da tekrarlayan uygunsuz davranışlarda bulunulmasıdır”
şeklinde tanımlanmaktadır. Aynı zamanda, istismar yaşlıları inciten, yaralayan,
psikososyal sorunlara yol açan önlenebilir bir sorundur. Sağlık çalışanlarının
büyük çoğunluğunun çocuk istismarına yoğunlaşması yaşlı istismar ve ihmalinin
genellikle göz ardı edilen bir konu olmasına sebep olmuştur. Bu derlemede,
yaşlı istismarı, istismarı etkileyen faktörler ve konuyla ilgili yapılmış
çalışmalara ve hemşirenin bu konudaki sorumluluklarına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adli hemşirelik, yaşlı birey, yaşlı istismarı, hemşirelik

Kaynakça

• 1. Er D. Psikososyal açıdan yaşlılık. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi. 2009;4: 131-144.2. Kurt G, Beyaztaş YF, Erkol Z. Yaşlıların sorunları ve yaşam memnuniyeti. Adli Psikiyatri Dergisi. 2010; 24: 32-39.3. Kıssal A, Beşer A. Yaşlı istismar ve ihmalinin değerlendirilmesi. TAF Prev Med Bull. 2009; 8: 357-364.4. Yıldırım KY. Yaşlı istismarı ve önlenmesi. Ege Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi. 2005; 21:167-174.5. Erkal S. Aile içi şiddet ve yaşlılar. Hacettepe Üniversitesi e-Dergisi. 2008: 1-11. http://www.sdergi.hacettepe.edu.tr/makaleler/yaslivesiddet.pdf Erişim Tarihi 05 Eylül 2018.6. Dural B, Con G. Türkiye’de sosyal devlet ve yaşlı hakları üzerine bir inceleme, Sosyal Haklar Uluslararası Sempozyumu, 2011:483-496. http://www.sosyalhaklar.net/2011/bildiri/dural-con.pdf. Erişim Tarihi 05 Eylül 2018.7. Dong X, Simon M, Mendes de Leon C, Fulmer T, Beck T, Hebert L. et al. Elder self-neglect and abuse and mortality risk in a community-dwelling population. JAMA. 2009;302: 517-526.8. Dong X. Medical implications of elder abuse and neglect. Clin Geriatr Med. 2005;21: 293-313.9. Wu L, Chen H, Hu Y, Xiang H, Yu X, Zhang Tao et al. Prevalence and Associated Factors of Elder Mistreatment in a Rural Community in People’s Republic of China: A Cross-Sectional Study. PLoS One. 2012;7:e33857. 10. Dong X, Simon MA, Gorbien M. Elder abuse and neglect in an urban chinese population. J Elder Abuse Negl. 2007; 19: 79-96.11. Dong X, Simon MA, Odwazny R, Gorbien M. Depression and elder abuse and neglect among a community-dwelling Chinese elderly population. J Elder Abuse Negl. 2008;20: 25-41.12. Lachs MS, Williams C, O’Brien S, Hurst L, Horwitz R. Risk factors for reported elder abuse and neglect: a nine-year observational cohort study. Gerontologist. 1997; 37: 469-474.13. Dong X, Chen R, Chang ES, Simon M. Elder abuse and psychological well-being: a systematic review and implications for research and policy-a mini review. Gerontology. 2013;59(2):132-42.14. Begle AM, Strachan M, Cisler JM, Amstadter AB, Hernandez M, Acierno R. Elder mistreatment and emotional symptoms among older adults in a largely rural population: the South Carolina elder mistreatment study. J Interpers Violence. 2011;26: 2321-32. 15. Garre-Olmo J, Planas-Pujol X, Lopez-Pousa S, Juvinya D, Vila A, Vilalta-Franch J et al. Prevalence and risk factors of suspected elder abuse subtypes in people aged 75 and older. J Am Geriatr Soc. 2009; 57: 815-822.16. Dong X, Beck T, Simon MA. The associations of gender, depression and elder mistreatment in a community-dwelling Chinese population: the modifying effect of social support. Arch Gerontol Geriatr. 2010;50: 202-208.17. Cisler JM, Begle AM, Amstadter AB, Acierno R. Mistreatment and self-reported emotional symptoms: Results from the National Elder Mistreatment Study. J Elder Abuse Negl. 2012; 24: 216-30.18. Pérez-Rojo G, Izal M, Montorio I, Penhale B. Risk factors of elder abuse in a community dwelling Spanish sample. Arch Gerontol Geriatr. 2009; 49: 17-21. 19. Dong X, Simon MA. A descriptive study of sex differences in psychosocial factors and elder mistreatment in a Chinese community population. Int J Gerontol. 2008;2: 206-214.20. Natan MB, Lowenstein A, Eisikovits Z. Psycho-social factors affecting elders’ maltreatment in long-term care facilities. Int Nurs Rev. 2010; 57: 113-120.21. Mattoo KA, Garg R, Kumar S. Geriatric forensics - Part 2 "Prevalence of elder abuse and their potential forensic markers among medical and dental patients". J Forensic Dent Sci. 2015;7: 201-7.22. Fisher BS, Regan SL. The extent and frequency of abuse in the lives of older women and their relationship with health outcomes. Gerontologist. 2006;46: 200-209.23. Cooper C, Katona C, Finne-Soveri H, Topinková E, Carpenter GI, Livingston G. Indicators of elder abuse: a crossnational comparison of psychiatric morbidity and other determinants in the Ad-HOC study. Am J Geriatr Psychiatry. 2006;14: 489-97.24. Lachs MS, Pillemer K. Elder abuse. Lancet. 2004; 364: 1263-1272.25. Melchiorre MG, Chiatti C, Lamura G, Torres-Gonzales F et al. Social support, socio-economic status, health and abuse among older people in seven European countries. PLoS One. 2013; 8:e54856. 26. Dong XQ, Simon MA, Beck TT, Farran C, McCann JJ, Mendes de Leon CF et al. Elder abuse and mortality: the role of psychological and social wellbeing. Gerontology. 2011; 57: 549-558.27. Acierno R, Hernandez MA, Amstadter AB, Resnick HS, Steve K, Muzzy W, et al. Prevalence and correlates of emotional, physical, sexual, and financial abuse and potential neglect in the United States: the National Elder Mistreatment Study. Am J Public Health. 2010;100: 292-297.28. Reay AM, Browne KD. Risk factor characteristics in carers who physically abuse or neglect their elderly dependants. Aging Ment Health. 2001;5: 56-62.29. Dong X, Simon MA, Gorbien M, Percak J, Golden R. Loneliness in older Chinese adults: a risk factor for elder mistreatment. J Am Geriatr Soc. 2007; 55: 1831-1835.30. Chen F, Short SE. Household Context and Subjective Well-Being Among the Oldest Old in China. J Fam Issues. 2008;29: 1379-1403.