Multipl Skleroz Hastalarında Ruhsal Durumun Değerlendirilmesi ve Hemşirenin Rolü: Sistematik Derleme

Yıl 2020, Cilt: 29 Sayı: 1, 89 - 95, 31.03.2020

Özlem Şahin Altun , Duygu Özer

https://doi.org/10.17827/aktd.514723

Cited By: 3

Öz

Amaç: Bu çalışma, Multipl Skleroz hastalarının ruhsal durumunu
değerlendirmek ve bakımında hemşirenin rolünün önemini belirlemek amacı ile
yapılmış bir sistematik derlemedir.

Yöntem: Çalışma, Pubmed, Science Direct, Cochrane Library,  Ulakbim Tıp Veri Tabanı, Google Akademik veri
tabanları kontrol edilerek yürütülmüştür. “Multipl Skleroz hastalarında ruhsal
belirtiler’’ Türkçe anahtar kelimeleri ile İngilizce çevirisi kullanılarak
çalışmalar taranmıştır. 2015 yılı ve sonrasında MS hastalarında ruhsal
bozukluklar ile ilgili yapılmış araştırmalar bu çalışmaya dahil edilmiştir.
Veri tabanlarından ulaşılan ve dahil edilme ölçütlerine uyan dokuz araştırma
incelenmiştir.

Bulgular: Çalışmaların bir tanesi Türkçe, sekizi İngilizce
yazılmıştır. Bu çalışmalarda; hastalıkta ortaya çıkan ruhsal bozuklukların
insidansı ciddi oranlarda bulunmuştur. Yapılan çalışmalarda; MS hastalığında,
en çok depresyon saptanırken, ardından anksiyete, bipolar bozukluk, panik
bozukluk, suicid beliritileri bulunmuştur ve hastalar ciddi oranda psikolojik
desteğe ihtiyaç duyduklarını belirtmişlerdir.

Sonuç: MS hastaları, ruhsal bozukluklar açısından riskli gruptadır.
Hemşirelerin, hastalarını ruhsal açıdan daha dikkatle ele almaları ve koruyucu
ruh sağlığı açısından erken dönemde gerekli yönlendirmeleri yapmaları önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Multiple Skleroz, ruhsal durum

Kaynakça

• KAYNAKLAR1. Multipl Skleroz Tanı ve Tedavi Kılavuzu. Türk Nöroloji Derneği, Galenos Yayınevi, İstanbul, 2016.
• 2. Er F, Mollaoğlu M. Multiple Sklerozlu Hastalarda Yeti Yitimi ve Günlük Yaşam Aktivitelerinin İncelenmesi. J.Neurol.Sci.(Turk), 2011; 28:190-203.
• 3. Sütlaş, P.N. MS nedir?. İstanbul Türkiye Multiple Skleroz Derneği yayını, 2004.
• 4. Tülek Z. Multipl Sklerozlu Hastanın Hemşirelik Bakımı. Cumhuriyet Nurs J, 2007; 11(2):25-32.
• 5. Wei Q, Jing-San W, Alison C. Clinical Profile and HLA-DRB1 Genotype of Late Onset Multiple Sclerosis in Western Australia University of Western Australia. J Clin Neurosci, 2010; 17:1009–1013.
• 6. Seki Öz H. Multiple Sklerozlu Hastaların Stresle Baş Etme Tarzlarının ve Psikiyatrik Belirtilerinin Değerlendirilmesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Psikiyatri Hemşireliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, Hacettepe Üniversitesi, 2013.
• 7. Mirza M. Multiple Sklerozun Etyolojisi ve Epidemiyolojisi. Erciyes Med J, 2002; 24(1):40-47.
• 8. Topcular B, Özcan ME. ve diğ. Relapsing Remitting Multipl Skleroz'da Kognitif Bozukluk. Arch Neuropsychiatry. 2012; 49:178-182.
• 9. Bir LS. Multipl Skleroz: Doğal Seyir ve Prognoz. Neurology Special Topics, 2009; 2:29-37.
• 10. Tihan A. Multipl Skleroz ve Tedavisindeki Gelişmelerin Psikiyatrik Yönü. Arch Neuropsychiatry, 2008; 45 Özel Sayı: 37-43.
• 11. Tel H, Tay BN, Canbay M, ve diğ. Kronik Fiziksel Hastalıklı Yaşlılarda Yeti Yitimi ve Depresyon. F.N. Hem. Derg., 2014; 22:69-75.
• 12. Özbülbül D. Multiple Skleroz Belirtileri, Tanı ve Tedavisi. Biyokimya Anabilim Dalı Bitirme Ödevi, Kayseri, T.C. Erciyes Üniversitesi Eczacılık Fakültesi, 2012.
• 13. Bilir N. Değişen Sağlık Örüntülerinde Halk Sağlığı Çalışanlarının Rolü: Kronik Hastalıklar ve Yaşlılık Sorunları. Toplum Hekimliği Bülteni, 2006; 25:1-6.
• 14. Dahl OP, Stordal E, Lydersen S, Midgard R. Anxiety and Depression in Multiple Sclerosis. A Comparative Population-Based Study in Nord-Trøndelag County, Norway. Acta Neurol Scand, 2004; 109:378–384.
• 15. Dahl OP, Stordal E, Lydersen S. Midgard R. Anxiety and Depression in Multiple Sclerosis. a Comparetive Population Based Study in Nord, Trqndelag County, Norway. Multiple sclerosis, 2009; 15:1495-1501.
• 16. Sadovnick AD, Eisen K, Ebers GC, Paty DW. Cause of Death in Patients Attending Multiple Sclerosis Clinics. Neurology, 1991; 41:1193-1196.
• 17. Kaçmaz N. Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi ve Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Hemşireliği; Tarihsel Bakış. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokul Dergisi, 2006; 9(1):75-85.
• 18. Kocaman N. Genel Hastane Uygulamasında Psikososyal Bakım ve Konsültasyon Liyezon Psikiyatrisi Hemşireliği, Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2005; 9(1):49-54.
• 19. Akkuş Y., Kapucu S. Multipl Skleroz ve Hasta Eğitimi. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2006: s: 57-63.
• 20. Sevim S. Multipl Skleroz Atakları Üzerine Güncelleme: Tanım, Patofizyoloji, Özellikler, Taklitçiler ve Tedavi. Turk J Neurol, 2016; 22:99-108.
• 21. Keskinoğlu P. Yaşlılık ve Yeti Yitimi. Yaşlı Sağlığı: Sorunlar ve Çözümler, Halk Sağlığı Uzmanları Derneği, 2012; Baskı: Temmuz, 75-80.
• 22. Akın B, Emiroğlu N. Evde Yaşayan Yaşlılarda Mobilitede Yeti Yitimi Ve İlişkili Faktörlerin İncelenmesi. Turkısh Journal of Geriatrics, 2003; 6:59–67.
• 23. Gambles MH, Tovey P. The Experience of Complementary Alternative Medicine Use Among People With Multiple Sclerosis. Complementary Health Practice Review, 2004; 9(1): 21-30.
• 24. Kaya Aygünoğlu S, Çelebi A, Vardar N, Gürsoy E. Multipl Skleroz Hastalarında Yorgunluğun Depresyon, Özürlülük ve Yaşam Kalitesi ile İlişkisi. Arch Neuropsychiatry, 2015; 52:247-251.
• 25. Şahin Onat Ş, Ünsal Delialioğlu S, Özel S. Multipl Sklerozda Depresyon, Fonksiyonel Durum ve Yaşam Kalitesi İlişkisi: Bir Rehabilitasyon Merkezi Deneyimi. J PMR Sci, 2015; 18:139-145.
• 26. Şen N, Gürbüz Genç Ş, Kılıç Aydın N, ve diğ. Multiple Sklerozda Depresyon ve Anksiyete. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2015; 41(2):73-77.
• 27. Jones SM, Amtmann D. The Relationship Of Age, Function and Psychological Distress in Multiple Sclerosis. Psychol Health Med, 2015; 20:629–634.
• 28. Cerqueira A.C. Andrade P.S. Barreiros J.M. et all. Psychiatric Disorders in Patients with Multiple Sclerosis. Comprehensive Psychiatry, 2015; 63:10–14.
• 29. Alsaadi T., Hammasi K., et all. Depression and Anxiety as Determinants of Health-Related Quality of Life in Patients with Multiple Sclerosis - United Arab Emirates. Neurology International, 2017; volume 9:7343.
• 30. Nakazawa K., Noda T, et all. Resilience and Depression/Anxiety Symptoms in Multiple Sclerosis and Neuromyelitis Optica Spectrum Disorder. Multiple Sclerosis and Related Disorders, 2018; 25:309-315.
• 31. Panda S.P. et all. Psychiatric Comorbidity in Multiple Sclerosis. PJNNS, 2018; 463:1-6.
• 32. Scherder R. Kant N. et all. Psychiatric and Physical Comorbidities and Pain in Patients with Multiple Sclerosis. Journal of Pain Research, 2018; 11:325–334.
• 33. Tauil C.B., Grippe T.C., Dias D.M., et all. Suicidal İdeation, Anxiety, and Depression in Patients with Multiple Sclerosis. Arq Neuropsiquiatr, 2018; 76(5):296-301.
• 34. Marrie R.A. Zhang L, et all. The validity and Reliability of Screening Measures for Depression and Anxiety Disorders in Multiple Sclerosis. Multiple Sclerosis and Related Disorders, 2018; 20:9-15.
• 35. Tan M, Dayapoğlu N. Multiple Sklerozlu Hastalarda Yorgunluk ve Hemşirelik Bakımı. F.N. Hem Der, 2011; 19:105-108.