AZİZ ANTHONY ATEŞİNİN ORTA ÇAĞ AVRUPA TOPLUMUNA ETKİLERİ

Yıl 2019, Cilt: 3 Sayı: 1, 67 - 76, 25.07.2019

Murat Serdar Gülnur Özer

https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.471349

Cited By: 2

Öz

Eskiçağlardan beri insanların en önemli geçim kaynağı olan toprak, insanoğlunun hayatını kolaylaştırdığı gibi aynı zamanda da ciddi hastalıklarla ölümlerine de sebebiyet verebilmekteydi. Yaşanan iklimsel değişiklikler, bazı hayvan türlerinin bitkilere zarar vermesi ve bunların sonucunda da ekolojik dengenin bozulması kıtlığı yol açmaktaydı. Bu kıtlık da beraberinde salgın hastalıkları getirmekte ve bunlar yüzünden binlerce insan ölmekteydi. Dünyanın birçok yerinde olduğu gibi kıtlık Avrupa’da da kendisini zaman zaman hissettirmiştir. Kıtlığın yanında bazı tahıl ürünlerinin bolca tüketimi de tedavisi zor olan hastalıkları tetikleyebilmekteydi. Ortaçağ Avrupası’nda Hristiyanlıkla beraber yaygınlaşan çavdar üretimi sonrasında bilhassa Kuzey Avrupa topraklarında bu nedene bağlı ölümlere sıkça rastlanmaktadır. Tıptaki adı ile ergotizm olan ve halk arasında yaygın kullanılışıyla Aziz Anthony Ateşi, çavdarmahmuzu ile kontamine olmuş çavdar ekmeği yenmesi sonrası ortaya çıkan ve bu da uzuvların kangrenine, merkezi sinir sisteminin işlevindeki rahatsızlıklara ve de sonuçta ölüme neden olmaktaydı. Biz de bu çalışmada Aziz Anthony ateşi ve Ortaçağ Avrupası’na tesiri hakkında bilgi vereceğiz.

Anahtar Kelimeler

Aziz Anthony Ateşi, Salgın, Ortaçağ, Avrupa, Ergotizm

The Effects of St. Anthony's Fire on Medieval European Society

Öz

The land, which is the most important source of nutrition of the people since ancient times, has facilitated the lives of human beings and could also cause deaths with serious diseases. The climatic changes caused to the scarcity of some animal species and damaged some plants and consequently lead to the deterioration of the ecological balance. This famine brought with them epidemic diseases, and thousands of people were dying of them. As in many parts of the world, scarcity has also made itself felt in Europe from time to time. In addition to the famine, abundant consumption of some cereal products could trigger diseases that were difficult to treat. Deaths due to this cause are frequently encountered in the Middle East, Europe, especially in Northern Europe after the production of rye, which is common with Christianity. This disease, which called by medical scientists as ergotism, and commonly used by the public as St. Anthony's Fever, was the result of the ingestion of rye bread contaminated with rye, which resulted in gangrene of the limbs, dysfunction of the central nervous system, and ultimately death.

Anahtar Kelimeler

St Anthony's Fire, Epidemic, Middle Ages, Europe, Ergotism

Kaynakça

• Adamson, Melitta Weiss; Food in Medieval Times, Greenwood Press, London, 2004.
• Akın, Haydar; “Antikçağ’dan Yeniçağ’a Delilik, Melankoli Ve Cinlenme Avrupa’da Aykırı Olma Halleri Üzerine Tarihsel Bir İnceleme”, (Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Ankara, 2014 ).
• Akman, Şahin; “Çavdar Mahmuz (Secale Cornutum) Lu Un İle Zehirlenme Olayları”, Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 1955/2(3,4), ss. 166-175 .
• Alm , Torbjørn ve Brita Elvevåg; “ Ergotism In Norway. Part 1: The Symptoms And Their Interpretation From The Late Iron Age To The Seventeenth Century”, History of Psychiatry, 2012(24), ss.15-33.
• Alm, Torbjcrn; “The Wıtch Trıals Of Fınnmark, Northern Norway, Durıng The 17th Century: Evıdence For Ergotısm As a Contrıbutıng Factor”, Economic Botany, 2003/57(3), ,.ss. 403-416.
• Clay, Rotha Mary; Medieval Hospital of England, Methuen & Co., London 1909.
• Creighton, Charles; A History of Epidemics in Britain, c. I, Cambridge Press, London 1891.
• De Costa, Caroline; “St Anthony’s fire and living ligatures: a short history of ergometrine”, The Lancet, 2002/359.
• Gron, K. ; “Leprosy In Literature and Art”, International Journal of Leprosy, 1973/41(2), ss.249-283.
• Hot, İnci; “Orta Çağ Avrupa’sında salgınlar”, http://www.sdplatform.com/Dergi/631/Orta-Cag-Avrupasinda-salginlar.aspx,(E.T: 18.06.2018 21:48)
• http://ahmethakancakici.blogspot.com.tr/2017/12/avrupann-travmalar-1-salgnlar.html ,(E.T: 18.06.2018 21.48)
• http://tarihatelyesi.blogspot.com.tr/2016/01/yeni-topraklardan-yenilikler.html, (E.T: 18.06.2018 21: 49)
• https://www.britannica.com/science/ergot#ref216388, (E.T :18.06.2018 21:49)
• Lambert, Malcolm; Ortaçağda Dinsel Sapkınlıklar,(Çev.Erdem Gökyaran),Kabalcı Yayıncılık,İstanbul,2015.
• Lapinskas, Vincas; “A Brıef Hıstory Of Ergotısm: From St. Anthony’s Fıre And St. Vıtus’ Dance Untıl Today”, Medicinos İIstorija, 2007, ss.202-206.
• Özdemir, Mehmet; Endülüs Müslümanları Kültür ve Medeniyet, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• Roberts, J.M.; Avrupa Tarihi, (Çev. Fethi Aytuna), İnkılâp Yayınları, İstanbul 2015.
• Savona-Ventura, Charles; “Hospitaller activities in medieval Malta”, Malta Medical Journal, 2007/19(3) ss.48-52.
• Serdar, Murat; “Ortaçağ Avrupa’sında Cüzzam”, Tarih Okulu Dergisi, 2018(XXXIV), ss. 109-127.
• Ülgen, Pınar; Ortaçağ Avrupa’sının Ölümle Dansı, Arkeoloji ve Sanat Yayınları, İstanbul 2017.
• van Dongen, Pieter W.J. ve Akosua N.J.A. de Groot; “History of ergot alkaloids from ergotism to ergometrine”, European Journal of Obstetrics & Gynecologyand Reproductive Biology, 1995.