MÜZİK ESERLERİNDE TEMPO TERİMİ VE METRONOM DEĞERLERİNİN ÖNEMİ VE BELİRTİLMEMESİNİN OLUŞTURDUĞU SORUNLAR

Yıl 2023, Cilt: IX Sayı: 17, 86 - 143, 23.02.2023

Ferhat Devecioğlu

Öz

Bu araştırmada, müzik eserlerinde aksedilmesi istenen hisleri ve eserlerin yapısını oluşturan tempo unsurları ele alınmıştır. Bu bahsi geçen konu, müzikte ölçü sayıları, ritim, usûl, tempo terimi ve metronom değerleri unsurlarıyla belirlenmektedir.
Eserlerdeki tempo terimi ve metronom değerlerinin önemi, bu ifadelerin belirtilmemesi sonucunda ortaya çıkabilecek sorunlar ve bu sorunlara çözüm yolları araştırılıp geliştirilerek araştırmanın amacı hedeflenmiştir.
Bu araştırmada, konunun özüne hazırlayıcı Türk müziği, usûl (ritim) ve usûlü oluşturan ögeler, tempo terimleri ve metronom değerleri ile ilgili geniş ve ayrıntılı bir alan yazısı ile birlikte nazarî bilgiler sunulmuştur.
Bulgular doğrultusunda tür ve eserlerde tempo terimi veya metronom değerlerinin belirtilmesi veya belirtilmemesi, belirtilen tempo terimi veya metronom değerlerine ilişkin eserlerin seslendirmesinde buna riayet edilmemesi sonucundaki durumlar gözlemlenerek araştırmanın tartışma bölümünde ele alınmıştır.
Araştırmanın öneriler kısmında tempo terimi veya metronom değeri olmayan eserler için çözüm, tespit etme yolları, oluşturulacak eserlerde tempo terimi ve metronom değerlerinin belirtilmesi ele alınmıştır.
Sonuç olarak çalışma ve eserlerde tempo terimi veya metronom değerlerinin belirtilmemiş olduğunda oluşabilecek sorunlar, belirtilen eserlerde ise bu sorunların yaşanmadığı sonucuna varılmıştır. Elde edilen bulguların sonuçları doğrultusunda araştırmanın amaç ve önemine olumlu yönde ulaşıldığı gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Müzik, Türk müziği, Tempo terimi, Metronom, Metronom değeri.

Kaynakça

• Ak, A. Ş. (2009). Türk din mûsıkîsi câmi ve tekke mûsıkîsi. (1`inci Basım). Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akbulut, Y. (2013). Verilerin analizi. Kurt, A. A. Bilimsel araştırma yöntemleri. (Ed.). (1`inci Basım) içinde (s. 139 – 164). Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Web – Ofset.
• Akdoğu, O. (1984). Türk müziği solfej metodu. (2`nci Basım). İzmir: Konservatuar Yayıncılık.
• Akdoğu, O. (1991). Türk mûsıkîsi nazariyatı dersleri. (1`inci Basım). Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Akdoğu, O. (1996). Türk müziğinde türler ve biçimler. (2`nci Basım). İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
• Altınel Çoban, N. Y. (2010). Türk müziği formları ders notları. İstanbul.
• Atalay, A. (2019). Nota yazım kuralları ve Türk müziğinde nota yazımı. (1`inci Basım). Ankara: Müzik Eğitimi Yayınları.
• Aydıntan, Z. ve Egüz, S. (1976a). Çok sesli müzik eğitimi (Lise I – II – III). (12`nci Basım). İstanbul: Helvacıoğlu Kitabevi.
• Aydıntan, Z. ve Egüz, S. (1976b). Türkü ve şarkılarla yeni müzik eğitimi (Ortaokul I – II – III). (1`inci Basım). İstanbul: Helvacıoğlu Kitabevi.
• Aydoğan, S. ve İlik, A. A. (2010). Blok flüt ile müzik eğitimi. (30`uncu Basım). Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Behar, C. (1987). Klasik Türk mûsıkîsi üzerine denemeler. (1`inci Basım). İstanbul: Bağlam Yayınları.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. (18`inci Basım). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Casterede, J. (1999). Theorie de la Musique. Paris. (1`inci Basım). (Çeviren M. Savaş, ve F. O. Orhon, Çeviri). Paris: Gerard Billaudot Editeur.
• Çoban, A. (2005). Müzikterapi. (1`inci Basım). İstanbul: Timaş Yayınları.
• Dönmez, Y. E. ve İmik, Ü. (2018). Yeşilçam film müziklerindeki metronom hızı değişikliklerinin izler kitle üzerinde meydana getirebileceği algısal farklılıklar. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 4 (2), 7 – 10.
• Erol, İ. L. (1998). Klasik müziğe ilgi duyanlar için kılavuz kitap. (1`inci Basım). Ankara: Yurtrenkleri Yayınevi.
• Eser, B. (2013). Görsel sanatlarda (resimde) renklerin dili. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gedikli, E. (2007). Müzik eğitimi. (2`nci Basım). Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Gençoğlu, M. S. H. (2019). Kültür ve bestecilik bakımından Türk mûsikîsi edebiyâtı. (1`inci Basım) Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Gençoğlu, M. S. H. (2020). Osmanlı belgelerinde Türk mûsıkîsi. (1`inci Basım). Ankara: Akademisyen Kitabevi.
• Göktaş, U. ve İmik Ü. (2020). Türkülerimizdeki metronom hızı değişkeninin dinleyicide meydana getirebileceği algısal farklılıklar. İnönü Üniversite Sosyal Bilimler Enstitüsü, 9, (1), 313 – 323.
• Hodeir, A. (1992). Les formes de la musique. (Müzik türleri ve biçimleri). (Çeviren İ. Usmanbaş). (1`inci Basım). İstanbul: İletişim Yayıncılık. (Eserin Orijinali: 1992 yılında yayımlandı).
• Kalkan, Ş. (2006). Dizisel müziğe giden yol. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, İzmir.
• Karasar, N. (2008). Bilimsel araştırma yöntemi. (18`inci Basım) Ankara: Nobel Yayın.
• Kardeş, T. (2013). Mesleki müzik eğitimi veren devlet konservatuvarlarındaki klâsik Türk müziği üslûp ve repertuvar eğitiminin içerik ve yöntem bakımından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyonkarahisar.
• Karolyi, O. (1999). Müziğe giriş. (Çeviren M. Nemutlu). İstanbul: Pan Yayıncılık. (Eserin orijinali 1965 yılında yayımlandı).
• Öktem, M. H. (1957). İlkokullarda müzik. (1`inci Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Özgül, İ. (2014). Müzik eğitimi ve öğretimi. (7`nci Basım). Ankara: Pegem Akademi.
• Özkan, İ. H. (1998). Türk mûsıkîsi nazariyatı ve usûlleri kudüm velveleri. (5`inci Basım). Ankara: Ötüken Neşriyat.
• Öztürk, L. ve Atik, M. F. ve Erseven, H. (2017). Makamdan Şifâya. (3`üncü Basım). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Sağer, T. ve Ayhan, A. (2012). Müzik eğitiminde imgelerin kullanımı. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 2 (6), 305 – 321.
• Savaş, M. (2017). Rastlantısal müziğin tarihsel sebepleri. Akdeniz Üniversitesi Uluslararası Müzik ve Sanat Dergisi, 1 (1), 1 – 10.
• Say, A. (2009). Müziğin kitabı. (4`üncü Basım). Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
• Sayan, E. (2010). Ulusal müziğimiz teknik analiz bestecilik. (1`inci Basım). İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Saygun, A. A. (1958). Mûsıkî nazariyatı birinci kitap (1`inci Basım). İstanbul: Maarif Basımevi.
• Saygun, A. A. (1962). Mûsıkî temel bilgisi (mûsıkî nazariyatı) kitap II. (1`inci Basım). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Saygun, A. A. (1966). Mûsıkî temel bilgisi (mûsıkî nazariyatı) kitap IV. (1`inci Basım). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Saygun, A. A. ve Yönetken H. B. (1976). Müzik kitabı (Lise I, II, III). (6`ncı Basım). İstanbul: Ak Kitabevi.
• Şenocak, E. (2012). Tarihi süreç içinde Türk müziğinde şarkı formu. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tekin Gürgen, E. (2015). Müziğin temel bileşenleri ve müzik dinlemenin kavramsal boyutu. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (5), 1 – 14.
• Teymur, A. S. (2010). Türk mûsıkîsi. (1`inci Basım). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• Tutumlu, R. (2019). Okul öncesi çocuklarda renklerin kullanımı ve uygulanması üzerine bir çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Ün, E. Z. ve Sevenay, T. (1971). Orta okullarda müzik. (1`inci Basım). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Üngör, E. (1965). Türk marşları. (1`inci Basım). Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü Yayınları.
• Yavaşça, A. (2002). Türk musikisi’nde kompozisyon ve beste biçimleri. İstanbul: Türk Kültürüne Hizmet Vakfı Yayınları.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. (5`inci Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, G. (2002). İlköğretimde müzik öğretimi birinci kademe. (1`inci Basım). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Yürümez, E. (2014). 1930 – 2000 Yılları arasında bestelenen 180 Türk müziği çocuk şarkısının makam usûl konu bestekâr ve ses aralığı açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.