Günümüzde İmam Nikahına Yönelişlerin Gerekçeleri ve Resmi Nikah İle İmam Nikahının Fıkhî Açıdan Karşılaştırılması

Yıl 2014, Sayı: 2, 163 - 191, 01.06.2014

Cemil Liv

https://doi.org/10.18498/amauifd.75710

Cited By: 5

Öz

Toplumun
temel taşı hüviyetindeki aile, her hukuk sisteminde olduğu gibi İslâm hukukunda
da önemli bir yere sahiptir. Ülkemizde Medeni Hukuk’un kabulüyle birlikte
evlilik akdinin kuruluşuyla ilgili özel şekil şartları belirlenmiştir. Bu durum
toplum içerisinde farklı nikah şekilleri doğurmuştur. Dolayısıyla Mer’i Hukuk
ile İslam Hukuku arasındaki farklılıkları değerlendirmek ve kişileri imam
nikahına yönelten etmenlerin analiz edilmesi önem arz etmektedir.

Bu
makalede evlilik akdinin şartları açısından İslâm Hukuku ve Mer’i Hukuk
arasındaki en önemli ayrım noktalarını ve insanları imam nikahına yönelten
psikolojik etmenlerin analizini yapmaya çalıştık.  Şahitlik, veli izni ve mehir gibi konularla
birlikte, resmi nikahın İslam hukuku açısından yetersizliği, nikahın hukuki
sorumluluklarından kaçınma, nişanlılık dönemini rahat geçirme ve birden fazla
evlilik yapma düşüncesi detaylı olarak incelenmiştir. 

Anahtar Kelimeler

İslam hukuku, mer’i hukuk, aile, nikah, şahitlik, veli.

Justification of Preference the Religious Marriage and Comparison According Formal Marriage and İmam Marriage to the Islamic Law

Öz

Purpose of this study is to analyze structural changes
in the civil contract with Positive Law at the point of building a family that
is cornerstone of the society and to find out the reasons that lead people to
imam marriage.

With the article prepared for this purpose we have
found out that the biggest difference between the Islamic Law and the Positive
Law are witnessing and parental permission. We have stated that the most
important physchological reasons that lead people to imam marriage are
accepting the formal marriage inadequate from the point of Islamic Law, keeping
off the legal responsibilities of marriage, having a nice engagement period and
the idea of getting married more than once. 

Anahtar Kelimeler

Islamic Law, Positive Law, Family, Marriage, Witnessing, Parent

Kaynakça

• Abdurrahman Tâc, es-Siyasetü’ş-Şeriyye ve Fıkhu’l-İslâm, Şeriketü'l-İ'lanati'ş-Şarkıyye, Beyrut, 1986.
• Abdurrezzak, Hemmam b. Nafi, el-Musannef, Mektebetü’l-İslâmi, Beyrut, 1988.
• Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed Şeybani, el-Müsned, Dârü'l-Hadis, Kahire, 1995.
• Aydın, M. Akif, “Mehir”, DİA, c. 28, Ankara, 2003.
• Babertî, Ekmeleddin Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd b. Ahmed, İnâye fî şerhi’l-hidaye, Darü’l-Kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, ty.
• Beydâvî, Ebû Saîd Nasırüddin Abdullah b. Ömer b. Muhammed, Envâru’t-Tenzîl ve esrâru’t-te’vîl, Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut, 1418.
• Buhârî, Ebû Abdillah Muhammed b. İsmail, el-Câmi’u’s-sahih, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1992.
• Cin, Halil, İslâm ve Osmanlı Hukukunda Evlenme, Selçuk Üniversitesi Yayınları, Konya, 1988.
• Cündi, Ebü'l-Mevedde Ziyaeddin Sidi Halil b. İshak b. Musa, Muhtasarü'l-allâme Halil fî fıkhi'l-İmam Mâlik, Daru’l-Hadis, Kahire, 2005.
• Çakın, Kamil, “Kadınlarla İlgili Bir Hadis ve Değerlendirilmesi”, Dini Araştırmalar Dergisi, c. 1, sayı:1, Ankara, 1998.
• Dalgın, Nihat, “Kadın ve Erkeğin Şahitliği İle İlgili Naslardaki Düzenlemenin İslâm Hukukuna Yansımaları Üzerine Değerlendirme”, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, c. 5, sayı: 1, Samsun, 2005.
• Dalgın,“Aile Kurumunun Nikah Aşamasıyla İlgili Fıkhi Sorunları”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı: 13, Konya, 2009.
• Ebû Dâvûd, Süleyman b. Es’as es-Sicistânî, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Fahruddin Er-Râzi, Ebû Abdullah Fahreddin Muhammed b. Ömer, Mefâtihu’l-Gayb, Dâru İhyâi't-Türâsi'l-Arabî, Beyrut, 1420.
• Güler, Zekeriya, Kadın Akıl ve Din Bakımından Eksik midir? Mehir Dergisi, sayı: 2, Konya, 1998.
• Hamidullah, Muhammed, İslâmda Devlet İdaresi, (terc. Kemal Kuşçu), Nur Dağıtım, Ankara, 1979.
• İbn Abidin, Muhammed Alâüddin, Reddü’l-Muhtar, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1992.
• İbn Hazm, Ebû Muhammed Ali b. Ahmed, el-Muhallâ, Daru’l-Fikr, Beyrut, ty.
• İbnü’l-Hümam, Kemâlüddin Muhammed b.Abdilvâhid, Fethu’l-Kadîr, el-Matbaatü'l-Kübra'l-Emiriyye, Beyrut, 1317.
• İbn Kayyim el-Cevziyye, Ebû Abdillah Şemsüddîn, Muhammed b. Ebi Bekr, İ’lâmü’l-muvakkı‘în, Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1998.
• İbn Kudâme, Ebû Muhammed Abdullah b.Ahmed, el-Mugnî, Mektebetu İbn Teymiyye, Kahire, ty.
• İbn Mâce, Ebû Abdillah Muhammed b. Yezid el-Kazvînî, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• İbn Nüceym, Zeynüddîn b. İbrahim, el-Esbâh ve’n-nezâ’ir, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1999.
• İbn Rüşd, Ebü'l-Velîd Muhammed b. Ahmed b. Muhammed, Bidâyetü'l-müctehid ve nihâyetü'l-muktesid, Daru’l-hadis, Kahire, 2004.
• Jaschke, Gotthard, “Türkiyede İmam Nikahı”, (terc. Ahmet MUMCU), Ord. Prof. Sabri Şakir Ansay Hatırasına Armağan, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1964.
• Kalisi, Ali Ahmed, Ahkâmü'l-üsre fi'ş-şeriati'l-İslâmiyye, Mektebetü'l-Cili'l-Cedid, San'a, 1993.
• Karaman, Hayrettin, Mukayeseli İslâm Hukuku, İz Yayıncılık, İstanbul, 2006.
• Karaman,“İslâmın Getirdiği Aile Anlayışı”, Sosyo-Kültürel Değişme Sürecinde Türk Ailesi, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, Ankara, 1992.
• Karaman, “Kadının Şahitliği, Örtünmesi ve Kamu Görevi”, İslâmi Araştırmalar, Ankara, 1991.
• Kâsânî, Ebû Bekr Alaeddin Ebû Bekr b. Mes'ud b. Ahmed, Bedaiü's-sanai' fî tertibi'ş-şerai', Darü’l-Kütübi’l-ilmiyye, Beyrut, 1986.
• Keleş, Ekrem, “Dini “Nikah Adı Altında Yapılan Gayr-ı Resmi Nikah Akdinin Tahkim Yoluyla Sona Erdirilmesi”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı: 3, Konya, 2004.
• Köksal, İsmail, “Uygulamadaki Resmî ve Dinî Nikahların Fıkhî Yönü”, Bilimname, sayı: XVI, yıl. 2009.
• Köse, Saffet, “İslâm Hukukuna Göre Evlenmede Velâyet”, İslâm Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı: 2, Konya, 2003.
• Köse,“Hülle”, DİA, c. 18, İstanbul, 1998.
• Kurtubî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ahmed, el-Camiu li-Ahkami’l-Kur’an, Dârü'l-Kitâbi'l-Arabi, Kahire, 1372.
• Merğînânî, Ebü’l-Hasan Burhânüddin Ali b. Ebî Bekr, el-Hidâye şerhu Bidâyeti’l-mübtedî, Daru İhyai’t-turasi’l-Arabi, Beyrut, ty.
• Mevdudi, İslâm’da Hükümet, (terc. Ali Genceli), Hilal Yayınları, Ankara, ty.
• Mevsılî, Abdullah b. Mahmud, el-İhtiyâr li ta’lîli’l-muhtâr, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1996.
• Muhammed Şerif, Abdüsselam, Nazariyetü’s-Siyaseti’şeriyyeti, Câmiatu Karyunus, Bingazi, ty.
• Müslim b. Haccâc, Ebü’l-Hüseyin el-Kuseyrî, el-Câmi’u’s-sahîh, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Necîb el-Mutî’î, Tekmiletü’l-Mecmû’ (Nevevî el-Mecmû’ ile birlikte XIII-XX), Beyrut, ty.
• Nesâî, Ebû Abdirrahman b, Suayb, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul, 1981.
• Nevevî, Ebû Zekeriya Muhyiddin b. Seref, Mecmu’ şerhi'l-Mühezzeb, Dârü'l-Fikr, Beyrut, ty.
• San'ânî, Muhammed b. İsmail, Sübülü's-selam şerhu Bulugü'l-meram, Daru’l-Hadis, Kahire, 1994.
• Sahnun, Abdüsselam b. Saîd Tenuhi, el-Müdevvenetü'l-kübra, Dârü'l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, 1994.
• Serahsî, Ebû Bekr Muhammed b. Ahmed b. Sehl, el-Mebsût, Dâru’l-Ma’rife, Beyrut, 1402.
• Sindî, Ebü'l-Hasan Nureddin Muhammed b. Abdülhadi Hâşiyetü- İbn Ma’ce, Daru’I-Fikr, Beyrut, ty.
• Şâfiî, Ebû Abdillah Muhammed b. İdrîs, el-Ümm, Daru’l-Fikr, Beyrut, 1983.
• Şevkânî, Ebû Abdillah Muhammed b. Ali, Neylü’l-evtâr serhu Münteka’lahbâr, Daru’l-Hadis, Mısır, 1357.
• Şirâzî, Ebû İshak Cemaleddin İbrâhim b. Ali b. Yusuf, el-Mühezzeb, Dârü’l-Kütübi'l-İlmiyye, Beyrut, ty.
• Şirbînî, Şemseddin Hatib Muhammed b. Ahmed, Mugni'l-muhtac ila ma'rifeti meâni'l-Minhâc, Beyrut, 1994.
• Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Akçağ Yayınları, Ankara, 1995.