The Views of the Teachers of Vocational Courses on Kelam Course at İmam Hatip High Schools

Yıl 2017, Sayı: 9, 7 - 35, 07.12.2017

İsmail Bulut

https://doi.org/10.18498/amauifd.363303

Cited By: 5

Öz

The teaching of the Kalam, which has an important
place in the Islamic sciences in terms of content and aspect, begins at the Imam
Hatip High Schools in the formulated education. The kelam course has an
important place in the curriculum because the Imam Hatip High Schools’ students
acquire professional competence as well as the religious dimension of belief in
the individual aspect and foundation. However, it is thought that the content
of the course, the work and the view of the teachers are important to
investigate the current situation of the Kelam course and how it should be.

Some of the teachers' opinions regarding the Kelam
course in the research are as follows: Kelam is a must-have in the curriculum, but
the curriculum of Kelam is required to be updated. There is a significant
contribution of the Kelam course in the formation of the individual freedom of
the students, in the attainment of a critical thinking and inquisitive point of
view, in the formation of religious minds, and in a sense of religion that
affects the point of view of life.

This study is a qualitative research which is
conducted to IHL vocational course teachers working in Imam Hatip High School
in Erzurum by a questionnaire of 58 and interviewed face to face and analyzed
by a questionnaire consisting of 24 questions in order to determine and
evaluate opinions of vocational school teachers about Kelam course.

Anahtar Kelimeler

Kalam, Kalam Teaching, Imam Hatip High Schools, Teachers of Vocational Courses, Curriculum

İHL Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Kelam Dersine İlişkin Görüşleri

Öz

İslâmi ilimlerin öğretimi içerisinde
içeriği ve gayesi açısından önemli bir yeri olan Kelam dersinin öğretimi örgün
eğitimde İmam Hatip Liseleri’nde başlamaktadır. İHL öğrencilerinin mesleki
yetkinlik kazanmasının yanında, bireysel olarak dinin inanç boyutunu
temellendirmesi açısından Kelam dersinin müfredatta önemli bir yeri
bulunmaktadır. İHL meslek dersleri öğretmenlerinin genel olarak Kelam dersine
ve onun amaç ve kazanımlarının gerçekleşmesine yönelik tutumlarının, Kelam öğretiminde
önemli olduğu ileri sürülebilir. Bu nedenle meslek dersleri öğretmenlerin
gözüyle Kelam dersinin mevcut durumuna ve nasıl olması gerektiğine ilişkin
araştırmaların yapılmasının önem arz ettiği düşünülmektedir.

Araştırmada öğretmenlerin Kelam dersine
ilişkin tespit edilen bazı görüşleri şunlardır: Kelam dersi, müfredat
içerisinde mutlaka olması gereken bir derstir, ancak Kelam öğretim programının
güncellenmesi gerekmektedir.

Öğrencilerin bireysel özgürlüğünün
oluşmasında, eleştirel düşünme ve sorgulayıcı bakış açısı kazanmasında, dini
zihniyetlerinin oluşmasında ve hayata bakış açısını etkileyen bir din algısına
sahip olmasında Kelam dersinin önemli katkısı bulunmaktadır. Bu çalışma, meslek
dersleri öğretmenlerinin Kelam dersine yönelik görüşlerini tespit ve
değerlendirme amacıyla, Erzurum ili İmam Hatip Liselerinde görev yapan 58 İHL
meslek dersleri öğretmeni ile yüz yüze görüşülerek 24 sorudan oluşan anket
formu yoluyla elde edilen verilerin içerik analizi yöntemine göre incelendiği
nitel bir araştırmadır.

Anahtar Kelimeler

Kelam Dersi, Kelam öğretimi, İmam Hatip Lisesi, Meslek Dersleri Öğretmenleri, Kelam Dersi Öğretim Programı

Kaynakça

• Altıntaş, R. (1998). İlahiyat Fakültelerinde Kelam Öğretiminin Sorunları ve Bazı Öneriler. İlâhiyat Fakülteleri Kelâm Anabilim Dalı Eğitim-Öğretim Meseleleri ve Koordinasyonu Toplantısı-II. (ss. 209-216). İstanbul: MÜİFV Yayınları.
• Atay, H. (1993). Önsöz. Tabsıratü’l Edille fî Usûli’d-Dîn (ss. 5-77). Ankara: DİB Yayınları.
• Ay, M. (2008). Kelam Öğretiminde Standardizasyon. Kelâm Sempozyumu: Tarihsel Süreçte ve Günümüzde Kelam Öğretimi (Kızılcahamam 20-22 Haziran 2008) (ss. 133-152). Ankara: TDV Yayınları.
• Bulut, İ. (2014). İDKAB Öğrencilerinin Bireysel Yenilikçilik ve Ahlaki Olgunluk Düzeyleri Üzerine Kelam Dersinin Etkisi. Kelam Araştırmaları Dergisi, XII (2), 55-99.
• Cürcânî, S. Ş. (1991). Şerhu’l-Mevâkıf. Kum: Emir Matbaası.
• Doğan, R. (2015). İlahiyat Fakültelerinin Eğitim Anlayışı Nasıl Olmalıdır? Bugünün İlahiyatı Nasıl Olmalıdır? -Sorunlar ve Çözümleri- Tartışmalı İlmî İhtisas Toplantısı, 01-04 Haziran 2014 (ss. 351-370). İstanbul: Ensar Yayınları.
• Düzgün, Ş. A. (2008). Bilimler Hiyerarşisinde İslam Bilimlerinin Yeri, Kelâm Sempozyumu: Tarihsel Süreçte ve Günümüzde Kelam Öğretimi (Kızılcahamam 20-22 Haziran 2008) (ss. 7-28). Ankara: TDV Yayınları.
• Evkuran, M. (2005). Sosyal Bilimler Mantığı ve Kelâm. Ankara: Araştırma.
• Gökçe, O. (2006). İçerik Analizi: Kuramsal ve Pratik Bilgiler. Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Gülbahar, Y. ve Alper, A. (2009). Öğretim Teknolojileri Alanında Yapılan Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 42-2, 93-111.
• Güler, İ. (2008). Türkiye’nin Kimlik/Ahlâk Sorunları ve İlâhiyat Fakülteleri. Kelâm Sempozyumu: Tarihsel Süreçte ve Günümüzde Kelam Öğretimi (Kızılcahamam 20-22 Haziran 2008) (ss. 241-248). Ankara: AÜİF Yayınları.
• Günay, D. (2014). İlahiyata Felsefe Niçin Gereklidir? B. A. Çetinkaya (Ed.), Akademide Felsefe Hikmet ve Din (ss. 33-38). Zonguldak: BEÜ Yayınları.
• Gürer, B. (2013). Din Eğitiminde Bir Değer Olarak “Kul Hakkı” Kavramı: İmam Hatip Liseleri Meslek Dersleri ve Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Ders Kitapları Üzerine Bir İnceleme. Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 1 (44), 205-246.
• Hanefi, H. (ty.). et-Turas ve’t-Tecdid. Kahire.
• Harputî, A. (2000). Tenkihu’l-Kelam fi Akaid-i Ehli’l-İslam. Elazığ: TDV Yayınları.
• İbn Rüşd. (1992). Faslu'l-Makal. (Çev. Bekir Karlığa). İstanbul: İşaret Yayınları.
• İzmirli, İ. H. (1981). Yeni İlm-i Kelam. (Çev. Sabri Hizmetli). Ankara: Umran Yayıncılık.
• Kaymakcan, R. (2012). Gençlerin Dinî Değerlere Bakışı: Türkiye ve Avrupa Karşılaştırması. Değerler Eğitimi Konferans Bildirileri (ss. 13-30). İstanbul: DEM Yayınları.
• Koç, A. (2009). İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretmenlerinin Yeterlikleri Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 13 (2), 131-174.
• Kurt, H. (2014). Anadolu İmam Hatip Liseleri’nin Tarihi Gelişim Süreci ve Öğrencilerinin Kelam Derslerine İlişkin Görüşlerinin Değerlendirilmesi (Bartın Anadolu İmam Hatip Lisesi Örneği). The Journal of Academic Social Science Studies, 24, 73-91.
• Lahbabî, M. A. (1972). İslam Şahsiyetciliği. (Çev. İ. H. Aydın). İstanbul: Yağmur Yayıncılık.
• MEB. (2010). İmam Hatip Lisesi ve Anadolu İmam Hatip Lisesi Meslek Dersleri Öğretim Programları. Ankara: DÖGM Yayınları.
• Sonn, T. (1991). Fazlur Rahman’s Islamic Methodology. The Muslim World, 81, (3-4).
• Taftazânî, S. (1326). Şerhu’l-Akaid. İstanbul.
• Topçu, N. (1969). İslam ve İnsan. İstanbul: Hareket Yayıncılık.
• Toprak, S. (1988). İlahiyat Fakültelerinde Kelam Dersinin Islahı. Yüksek Öğretimde Din Bilimleri Öğretimi Sempozyumu (ss. 313-318). Samsun: OMÜ Yayınları.
• Yıldırım, A., Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.