On the Grounding of Ships Determination of Risk Factors with Fault Tree Analysis (FTA)

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 6, 76 - 98, 31.12.2024

Burak Yağmur , Osman Arslan

Öz

Maritime transport undoubtedly comes first in the transport of goods subject to global trade. Despite the advantages of maritime transport in terms of economies of scale, the inherent nature of this mode of transportation introduces a number of risks. Such risks have the potential to endanger human life, property, and the environment. A variety of maritime accidents can be attributed to a number of factors, including human error, mechanical failure and environmental conditions. Such incidents may result in damage and losses pertaining to the vessel and cargo, in addition to environmental contamination, injury, and even death of personnel. The principal categories of maritime accidents can be classified as follows: collisions, groundings, fires and explosions, machinery failure, sinking or shearing, and drifting. A review of the available data reveals that collisions represent the most common type of accident, followed by groundings. In the initial phase of the study, the European Maritime Safety Agency (EMSA), the Ministry of Transport, Maritime Affairs and Communications, the Japan Transport Safety Board (JTSB), and the Bahama Maritime Authority (BMA) reports and literature were subjected to analysis through content analysis. In the subsequent phase, the Fault Tree Analysis (FTA) methodology was employed to examine the identified indicators and ascertain the underlying root causes. The FTA revealed that human error, meteorological conditions and machinery failure were the primary root causes. The study yielded a categorisation and statistical evaluation of the risk factors associated with grounding accidents.

Anahtar Kelimeler

Maritime Transportation, Ship Accidents, Grounding, Risk Faktors

ON THE GROUNDING OF SHIPS DETERMINATION OF RISK FACTORS WITH FAULT TREE ANALYSIS (FTA)

Öz

Küresel ticarete konu olan malların taşınmasında şüphesiz deniz taşımacılığı ilk sırada gelmektedir. Deniz taşımacılığı ölçek ekonomisi açısından düşünüldüğünde diğer taşıma türlerine göre avantajlı olmasına rağmen doğası gereği içerisinde pek çok risk barındırmaktadır. Bu riskler can, mal ve çevre güvenliğini tehdit etmektedir. İnsan hatası, makine arızası, çevresel koşullar gibi başlıca sebepler nedeniyle çeşitli gemi kazaları yaşanmaktadır. Yaşanan kazalar gemi ve yük ile ilgili hasar ve kayıplara neden olabileceği gibi çevre kirliliği, personelin yaralanması ve ölümüne de sebep olabilmektedir. Başlıca kaza türleri, çatma, karaya oturma, yangın/patlama, makine arızası, batma/yan yatma, sürüklenme olarak sınıflandırılabilir. Raporlar incelendiğinde bu kaza türleri arasında ilk sırada çatma, ikinci sırada ise karaya oturma gelmektedir. Çalışma kapsamında, ilk olarak Avrupa Deniz Emniyet Ajansı (European Marititme Safety Agency (EMSA)), Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı (UDHB), Japon Transport Safety Board (JTSB), Bahama Maritime Authority (BMA) raporları ve literatür incelenerek içerik analizi yapılmıştır. Sonraki aşamada elde edilen göstergelere Hata Ağacı Analizi (Fault Tree Analysis (FTA)) yöntemi uygulanarak kök sebeplere inilmiştir. FTA sonucunda kök sebeplerin başında insan hatası, meteorolojik koşullar ve makine arızasının geldiği görülmüştür. Çalışmanın sonucunda karaya oturma kaza türünde risk faktörleri sınıflandırılmış ve istatiksel olarak değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Denizyolu Taşımacılığı, Gemi Kazaları, Karaya Oturma, Risk Faktörleri

Kaynakça

• Ak. Ş. and Zorluer İ., (2022), İnşaat Sektöründeki İş Kazalarının Hata Ağacı Analizi ile Değerlendirilmesi, Teknik Dergi, 2022 12817-12846.
• Arıcan, O. H., Arslan, O., and Ünal, A. U. (2023). The Importance Of CATZOC In Passage Planning and Prioritization of Strategies for Safe Navigation. Marine Science and Technology Bulletin, 12(4), 445-458.
• Arıcan, O. H., and Ünal, A. U., (2023). The Effect of Working Conditions of Sefarers Working in Internal Waters on Work Performance as a Result of Leading the Work. International Journal of Social Humanities Sciences Research, vol.10, no.98, 2057-2068.
• Arslan Ö., Zorba Y., Svetak J., (2017), Fault Tree Analysis of Tanker Accidents during Loading and Unloading Operations at the Tanker Terminals, Journal of ETA Maritime Science, 6-1, 3-16.
• BMA (Bahama Maritime Authority), (2017), The Commonwealth of The Bahamas. Erişim Adresi: htps://www.bahamasmaritime.com/wp-content/uploads/2020/10/BMA-Investigation-Report-Grounding-of-the-Caledonian-Sky.pdf?swcfpc=1.
• BMA (Bahama Maritime Authority), (2018), The Commonwealth of The Bahamas. Erişim Adresi: https://www.bahamasmaritime.com/wp-content/uploads/2020/10/BMA-Investigation-Report-Grounding-of-the-Celtica-Hav.pdf.
• Bilgili V.A., (2005), Parlama, Patlama, Yangın Ve Yangından Korunma, Harran Üniversitesi İş Sağlığı ve Güvenliği Direktörlüğü. Erişim Adresi: https://isg.harran.edu.tr/assets/uploads/other/files/isg/files/12-Parlama%2C_patlama%2C_yang%C4%B1n_ve_yang%C4%B1ndan_korunma.pdf
• Deniz Ticaret Odası, (2017), İngiltere Deniz Kazalarını Soruşturma Bürosu (Maıb) Tarafından Hazırlanan Deniz Kazaları Raporları Ve Türkçe Çevirileri 2015-2017. Erişim Adresi: https://acrobat.adobe.com/id/urn:aaid:sc:AP:2c07a226-2a2f-4f9f-863d-370af236c2d8, (41-72)
• Efecan V., (2023), Evaluating the Technical Efficiency of Dry-Bulk and General Cargo Terminals in Türkiye using Interval DEA, Journal of ETA Maritime Science, (11-4), 232-241, 2023.
• EMSA (European Marititme Safety Agency), (2023), EMSA 2023 Accident Investigation Publications, Erişim Adresi: https://www.emsa.europa.eu/we-do/safety/accident-investigation/items.html?cid=141&id=5052 Erdoğan F., Eraslan E., (2021), Yüksek Seviyeli Radyoaktif Maddelerin Taşınmasında Hata Ağacı Analizi Yönteminin Kullanımın İncelenmesi, Journal of Turkish Operations Management, (6-8), 688-702.
• Gürel O., (2022), Çatma Sorumluluklarının Çok Kriterli Karar Verme Yaklaşımı Kullanılarak Analiz Edilmesi, Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2015), Marine Accident Investigation Report, https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2015/2014yh0094e.pdf.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2016), Marine Accident Investigation Report. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2016/2014tk0018e.pdf.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2017), Marine Accident Investigation Report. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2017/2016tk0001e.pdf
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2017), Marine Accident Investigation Report. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2018/2017tk0006e.pdf.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2018) Marine Accident Investigation Report. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2018/2017tk0013e.pdf.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2021), Marine Accident Investigation Report. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2021/2019tk0017e.pdf.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2022), Marine Accident Investigation Report. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2022/2020tk0009e.pdf.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2023), Marine Accident Investigation Report. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2023/2020tk0010e.pdf.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2024), Marine Accident Investigation Report. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/eng-mar_report/2024/2023tk0001e.pdf.
• JTSB (Japon Transport Safety Board), (2024), Statistics of Marine Accident. Erişim Adresi: https://www.mlit.go.jp/jtsb/statistics_mar.html.
• Karakurt S.A. and Özay H., (2022), Türk Denizcilik Firmalarının Misyon ve Vizyon Tanımlamalarının İçerik Analizi, Research Journal of Marine and Engineering Technology (JOINMET) 2(2), 91-100.
• Kuleyin B. and Aytekin H., (2015), Çanakkale Boğazında 2004-2014 Yılları Arasında Gerçekleşen Deniz Kazalarının Analizi Ve Kazaların Önlenmesine Yönelik Öneriler, Dokuz Eylül Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Dergisi, 7-1, 21-38.
• Kuzu C.A., Yunus E. Ş., Arslan Ö., (2018), Bağlama Operasyonları Esnasında Kopan Halat Yaralanmalarının Bulanık Hata Ağacı Yöntemi ile Analizi, Journal of ETA Maritime Science, 6-3, 215-227.
• Metin O. and Ünal Ş., (2022), İçerik Analizi Tekniği: İletişim Bilimlerinde ve Sosyolojide Doktora Tezlerinde Kullanımı, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2022; 22(Özel Sayı 2): 273-294.
• Özbağ K.G. and Arıcan. H.O. & Aydın O., (2023), Gemi Personelinin Emniyet İklimi Algısı Üzerine Bir Araştırma, İş’te Davranış Dergisi, 8-1, 20-35.
• Özkan Y., (2023), Hollanda’da Gemi Yangını: Nakliye Şirketleri Elektrikli Araçlar İçin Sıkı Kurallar İstiyor. Erişim Adresi: https://www.bbc.com/turkce/articles/c2x5k657381o
• Özkılıç, Ö., (2005), İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemleri ve Risk Değerlendirme Metodolojileri, TİSK Yayınları, 62-63, Ankara.
• UDHB (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı), (2014) Deniz Kazalarını Araştırma ve İnceleme Taslak Yönetmeliği. Erişim Adresi: http://www.ubak.gov.tr/BLSM_WIYS/KAIK/tr/Mevzuat/Ulusal/2013121 6_112128_76347_1_76648.pdf.
• UDHB (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı), (2011), Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu. Erişim Adresi: https://ulasimemniyeti.uab.gov.tr/uploads/pages/deniz/sea-bright.pdf
• UDHB (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı), (2011), Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu. Erişim Adresi: https://ulasimemniyeti.uab.gov.tr/uploads/pages/deniz/armarin-3.pdf
• UDHB (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı), (2015), Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu. Erişim Adresi: https://ulasimemniyeti.uab.gov.tr/uploads/pages/deniz/kiyi-emniyeti-7.pdf
• UDHB (Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı), (2016), Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu. Erişim Adresi: https://ulasimemniyeti.uab.gov.tr/uploads/pages/deniz/gokceada-1-5d9750d835022.pdf
• UDHB (Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı), (2017), Kaza Araştırma ve İnceleme Kurulu. Erişim Adresi: https://ulasimemniyeti.uab.gov.tr/uploads/pages/deniz/lady-tuna.pdf.
• Ural, A., Kılıç, İ., (2021) Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Detay Yayıncılık, Ankara.
• URL-1, DH, 2024, Erişim Adresi: https://www.denizhaber.com/alexis-isimli-dev-dokme-yuk-gemisi-haydarpasa-onunde-karaya-oturdu#google_vignette>.
• URL-2, GT, 2015, Erişim Adresi: https://www.gemitrafik.com/anamur-kumsalinda-bir-gemi/>.
• URL-3, SPT, 2023, Erişim Adresi: https://anlatilaninotesi.com.tr/20230525/suveys-kanalinda-bir-gemi-karaya-oturdu-1071543620.html>.
• Usluer B.H., (2022), The effect of the developing and changing electronic bridge equipment and electronic navigation charts on intelligent maritime transportation systems Akıllı Ulaşım Sistemleri ve Uygulamaları Dergisi, 5-1, 116-125.
• Vesely, W. and Dugan, J. and Fragola, J. and Minarick, J. and Railsback, J., (2002), Fault Tree Handbook with Aerospace Applications, Washington DC. NASA.