DOĞU ANADOLU'DA ERKEN TUNÇ ÇAĞINA BİR ÖRNEK: TEPEKÖY HÖYÜK (MUŞ/VARTO)

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 19, 315 - 338, 25.12.2025

Sabahattin Erdoğan , Yunus Çiftçi

https://doi.org/10.48122/amisos.1833331

Öz

Doğu Anadolu Bölgesi, dağlık bir bölge oluşu ya da iklimsel elverişsizliğine rağmen önemli bir güzergâh veya önemli bir mesken konumunda olmuştur. Tarih öncesi çağlardan beri sürekli yerleşim görmüş, çoğu büyük kültürün, krallığın ve devletin odak noktası olmayı başarmıştır. Özellikle Kalkolitik Çağ sonlarında başladığı düşünülen büyük göçler ve bunun devamında gelen kültürler bölgeyi anayurtları gibi kullanmaya devam etmiştir. Aynı şekilde Muş Bölgesi içinde geçerli olan bu göç dalgaları sadece yüzey araştırmaları ile belgelenirken, Tepeköy Höyük kazıları ile bu veriler belgelenmiştir. Tepeköy, Muş Bölgesinde yapılan tabakalı ilk höyük kazısı olması açısından önemlidir. Höyükte yapılan kazılar sonucu; Orta Çağ, Demir Çağ ve Tunç Çağı tabakalarına ulaşılmıştır. Özellikle İlk Tunç Çağ ve Orta Tunç Çağ kültürlerinin çok iyi izlenebildiği yerleşimde hem mimari hem de buluntular açısından zengin özellikler görülebilmektedir. Demir Çağlarının Erken ve Orta Demir (Urartu) dönemlerine ait veriler sunması açısından da oldukça önemli bir höyüktür. Erken Transkafkasya Kültürü ile başlayan ve günümüze kadar sürekli kullanılan höyük hem Muş Bölgesi hem de Doğu Anadolu Bölgesi tarihi için çok önemli veriler sağlamaktadır. Tabakalanması, mimari öğeleri ve diğer buluntu grupları ile birlikte farklı bir merkez olan höyük birçok soruya cevap vermektedir.

Anahtar Kelimeler

Doğu Anadolu Arkeolojisi , Tepeköy Höyük , Erken Tunç Çağ

An Example of the Early Bronze Age in Eastern Anatolia: Tepeköy Höyük (Muş/Varto)

Öz

Tepeköy Höyük is one of the important settlements introduced to the archeology community with three seasons of rescue excavations, provided very important data about both its own region and the history of the Eastern Anatolia Region. The stratification unearthed in the mound as a result of the excavations makes up for the deficiencies in terms of the general history of the region and changes what is known. The adventure of Tepeköy Höyük, which started in 3000 BC, has survived uninterruptedly, and the cultural spectrum of the region has been partially revealed. In this study, all the archeological
studies carried out in the mound were handled and the methods followed and documentation studies were conveyed. The data obtained were examined and as a result, a general chronology was created and this chronology was explained with its general features.

Anahtar Kelimeler

Eastern Anatolian Archeology , Muş Region History , Tepeköy Mound

Kaynakça

• Yiğitpaşa, D.-Can, S. 2012, “Van Müzesi Buluntuları Işığında Van-Muş Bölgesinde Erken Tunç Çağı ve Karaz Kültürü”, Journal of International Social Research, 5(20), 274-291.
• Yiğitpaşa, D. 2016, “An Early Bronze Age Portable Stove From The Van Castle Mound”, Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi (OÜSBAD), 14, 46-58.