ANADOLU MEDENİYETLERİ MÜZESİ’NİN MEKÂNSAL VE YAPISAL ÖZELLİKLERİNİN ÖNLEYİCİ KORUMA BAĞLAMINDA İRDELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 4 Sayı: 6, 46 - 63, 28.06.2019

Fatma Sezin Doğruer

Öz

Öz

Müzelerde yer alan koleksiyon için sergide, depoda
veya taşındıkları sırada koruyucu bir ortam oluşturulup, bu ortamın korunması
gerekmektedir[1]
ve bu amaçla önleyici koruma çalışmaları yürütülür Bu çalışmalar, müzelerdeki
eserlere zarar veren etkenlerin engellenmesi, sınırlandırılması veya minimuma
indirgenmesi amacıyla gerçekleştirilen uygulamalardır.  Müze koleksiyonlarının maruz kaldığı bozulma
etkenleri, fiziksel kuvvetler, hırsızlık ve vandalizm, yangın, su, zararlılar,
kirletici maddeler, morötesi ve kızılötesi ışınlar ile uygun olmayan ışık, sıcaklık
ve bağıl nem olarak tanımlanmaktadır. Bu bozulma etkenlerinin önlenmesi,
sınırlandırılması, tespiti veya bunlara müdahale edilmesi amacıyla yapılan
mekânsal ve yapısal düzenlemeler sayesinde müze koleksiyonunda etkin koruma
uygulamalarına gerek duyulmadan koruma sağlanmaktadır (Kanada Koruma Enstitüsü
2015). Tarihi binalardan dönüştürülen müzelerde, müzecilik ve koruma bakımından
gerekli mekânsal ve yapısal düzenlemeler, binada yürütülen restorasyon ve
teşhir-tanzim çalışmaları sırasında yapılmaktadır. Tarihi binaların
koleksiyonun bir parçası olarak düşünülmesi ve yapının bozulmalara karşı
korunması gerekmektedir (Kökten 2007: 59). Makale kapsamında 1930’lu yıllarda
15. yüzyıl yapılarından devlet müzesine dönüştürülen Anadolu Medeniyetleri
Müzesi’nin mekânsal ve yapısal özellikleri önleyici koruma bakımından
incelenmiştir.

Anahtar
Sözcükler:
Müzecilik, Müze Tasarımı, Müze Projesi, Önleyici Koruma, Bozulma Etkenleri

 

Abstract

A protective environment should be created and
maintained for the museum collection in the exhibition or storage areas; or
during its transportation (ICOM 2006); and for this purpose preventive
conservation works are done. These works are the practices that are carried out
in order to prevent, limit or minimize the deterioration agents for the
artifacts in the museums. The agents of deterioration, to which artefacts are
exposed, are defined as physical forces, thieves and vandals, fire, water,
pests, pollutants, improper light, ultraviolet and infrared, improper
temperature and improper relative humidity. Thanks to the spatial and
structural arrangements in order to avoid, block and minimize these agents of
deterioration, museum collection’s conservation is provided without need of
active conservation implementations (Canadian Conservation Institute 2015). In
the museums converted from historical buildings, spatial and structural
arrangements required in terms of museology and conservation are made during
the restoration and exhibition works carried out in the building. Historical
buildings should be considered as a part of the collection and the building
should be protected against deterioration (Kökten 2007: 59). In the scope of
the article, spatial and structural features of Anatolian Civilisations Museum,
which is transformed from 15th century buildings into state museum in 1930s,
were examined in terms of preventive conservation.

Keywords: Museuology, Museum Design, Museum Project, Preventive
Conservation, Agents of Deterioration

---

[1] URL 1 http://icomturkey.org/tr/icom-m%C3%BCzecilik-etik-yasas%C4%B1

Anahtar Kelimeler

Müzecilik, Müze Tasarımı, Müze Projesi, Önleyici Koruma, Bozulma Etkenleri

Kaynakça

• Roberts, B.O. - Hutchins, J.K. 2016 Müzeler İçin Afet Risk Yönetimi. (Çev. M. Aydın). L. Macdonald (ed.), Kültür Mirasını Koruma El Kitabı. UNESCO. İstanbul: Kültürel Mirasın Dostları Derneği Yayınları.
• Rujiter, M. 2016. Depodaki Kolleksiyonların Elleçlenmesi. (Çev. M. Uğuryol, ve M. Aydın). N.H. Denis, B. Egger, H. Gipoloulou, N. Boudjemai ve M.C. Areto (Editörler). Kültür Mirasını Koruma El Kitabı. UNESCO. İstanbul: Kültürel Mirasın Dostları Derneği Yayınları. (Eserin orijinali 2010’da yayımlandı).
• Sade, F.Ö. 2005 Türkiye’de Tasarlanmış Müze Yapıları. İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Ana Bilim Dalı, Mimarlık Tarihi Programı, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.