NAHÇIVAN TEPE YERLEŞMESİNDE ARKEOLOJİK KAZILAR

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 10, 1 - 14, 30.06.2021

Veli Bahshaliyev

https://doi.org/10.48122/amisos.879041

Cited By: 2

Öz

2019 yılı kazıları sırasında Nahçıvan Tepe yerleşmesinde Neolitik Çağ’a ait yapı katı bulunmuş ve bu tabakadan ele geçirilen baskı bezemeli çanak çömlek Mil bozkırları, Karabağ ve Urmiye Havzası’nın Neolitik kültürleri ile ilişki kurmak için olanak tanımıştır. Araştırmalara dayanarak söyleyebileriz ki, baskı bezemeli çanak çömleğin özgü olduğu Mil bozkırları ve Karabağın Neolitik kültürlerinin etkisi Dalma Tepe kültürünün yerleşmesine neden olmuştur. Bizim fikrimize göre, Dalma Tepe kültürünün yerleşme alanı Nahçıvanı ve Urmiye Havzası’nı kapsamıştır. Araştırmalar Nahçıvan Tepe yerleşmesinin Dalma Tepe kültürünün yerleşme alanına girdiğini kanıtlamaktadır. Böylelikle, böyle bir sonuca varabiliriz ki, Yakın Doğu ve Güney Kafkasya’nın sınırında ortaya çıkan Dalma Tepe kültürü bu iki bölgenin kültür özelliklerini yansıtmıştır. Bu kültür öz anavatanından Urmiye Havzası’nın güneyine, İran, İrak ve Doğu Anadolu’ya yayılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Güney Kafkasya, Karabağ, Nahçıvan Tepe, Kuzeybatı İran, Baskı Bezemeli Çanak Çömlek, Boyalı Çanak Çömlek

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Nahçıvan Bölümünün başkanlığına, Hanna Lau ve Marie Orange gibi bilim insanlarına teşekkür ederiz

ARCHAEOLOGICAL EXCAVATIONS AT NAKHCHIVAN TEPE SETTLEMENT

Öz

In 2019, excavations of the Nakhchivan Tepe settlement were found a Neolithic layer which characterized ceramic products with impression ornament. Finding allows reviewing the connections between the Neolithic cultures of Mill Plain, Karabakh and the basin of Lake Urmia. On the basis of research, it can be said that the cultures of the Mill Plain and Karabakh, which are characterized by impression ornament, contributed to the formation of Dalma Tepe culture. It can be assumed that the area of formation of Dalma Tepe culture covered the territories of Nakhchivan and the basin of Lake Urmia. Research shows that Nakhchivan Tepe settlement was part of the area of Dalma Tepe culture formation. Thus it can be concluded that the culture of Dalma Tepe, which appeared at the junction of the borders of the Middle East and the South Caucasus, reflects the traditions of the cultures of these two regions. This culture from the main center spread south of Lake Urmia, to Iran, Iraq and East Anatolia.

Anahtar Kelimeler

South Caucasus, Karabakh, Nakhchivan Tepe, North-West Iran, Impression Ceramics, Painted Pottery

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Abedi, A., Khatib Shahidi, H., Chataigner, Ch., Niknami, K., Eskandari, N., Kazempour, M., Pirmohammadi, A., Hoseinzadeh, J., Ebrahimi, GH. 2014. “Excavation at Kul Tepe of (Jolfa), North-Western Iran, 2010: First Preliminary Report”, Ancient Near Eastern Studies 51. (2014): 33-167.
• Abedi A., Omrani, B., Karimifar A., 2015. “Fifth and fourth millennium BC in north-western Iran:Dalma and Pisdeli revisited”, Documenta Praehistorica XLII. (2015): 321-338.
• Alməmmədov, X., 2016. Qarabağın arxeoloji abidələri toplusu, Çap Art Bakı.
• Alməmmədov, X., 2018. “Cənubi Qafqaz Neolitində yeni social-mədəni məkanın-Qarabağın erkən oturaq əkinçi mədəniyyətinin təşəkkülü”, Azərbaycan arxeologiyası 21/1 (2018): 152-176.
• Ахундов, Т.И., 2012. У истоков Кавказской цивилизации. Неолит Азербайджана. Шомутепе, Наука Баку.
• Ахундов, Т., 2017. У истоков Кавказской цивилизации Гарабагского неолита, Афполиграф Баку.
• Бадалян, Р. С., Кикодзе, 3. К., Коль, Ф. Л .,1966 “Кавказский обсидиан: источники и модели утилизации и снабжения (Результаты анализов нейтронной активации)”, Историко-филологический журнал 1-2. (1996): 245-264.
• Бахшалиев, В.Б., Маро, К., Бертон, Р., Кулиева, З., 2017. “Археологические раскопки на поселении Кюльтепе”, Problems of the Archaeology of the Caucasus and Near East. Neolithic-Late Bronze Age. Baku: 26-41.
• Бахшалиев, В.Б., 2017. “Исследование энеолитических памятников Сирабчайской и Нахчыванчайской долин”, Problems of the Archaeology of the Caucasus and Near East. Neolithic-Late Bronze Age. Baku:108-121.
• Бахшалиев, В.Б., 2019 Археологические исследования поселения Нахчыван Тепе // РА. №2. 2019. С.114-128.
• Baxşəliyev, V., Quliyeva, Z. Həşimova, T., Mehbalıyev, K., Baxşəliyev, E. 2018. Naxçıvantəpə yaşayış yerində arxeoloji tədqiqatlar, Əcəmi Naxçıvan.
• Çilingiroğlu, Ç., 2010. “The Appearance of Impressed Pottery in the Neolithic Aegean and Its Implications for Maritime Networks in the Eastern Mediterranen” TUBA-AR 13. (2010): 9-22.
• Hamlin, C., 1975. “Dalma Tepe”, Iran 13. (1975): 111–127.
• Helwing, B., Aliyev, T., 2017. “Excavations in the Mil Plain Sites, 2012-2014”, The Kura Project. New Research on the Prehistory of the Southern Caucasus. Ed.Helwing, B., Aliyev T., Lyonnet, B., Guliyev, F., Hansen, S. S. and Mirtskhulava, G. Berlin: 11-43.
• Henrickson, E. F. and Vitali V., 1987. “The Dalma Tradition: Prehistoric Inter-Regional Cultural Integration Highland Western Iran”, Paleorient 13/2 (1987): 37-45.
• Khademi, N.F., Abedi A., Glascock, M. D., Eskandari N., Khazaee, M. 2013. “Provenance of prehistoric obsidian artifacts from Kul Tepe, Northwestern Iran using X-ray fluorescence (XRF) analysis”, Journal of Archaeological Science 40. (2013): 1956-1965.
• Mellaart, J., 1965. Earliest Civilizations of the Near East, London.
• Mellaart, J., 1975. The Neolithic of the Near East, London.
• Мунчаев, Р.М., 1975 Кавказ на заре бронзового века, Наука Москва.
• Özdoğan, M., 2013. “Neolithic Sites in the Marmara Region Fikirtepe Pendik Yarımburgaz Toptepe Hoca Çeşme and Aşağı Pınar”, The Neolithic in Turkey 5 (2013). İstanbul: 167-269.
• Voigt, M.M., 1983. Hajji Firuz Tepe, Iran: The Neolithic Settlement, University of Pennsylvania Philadelphia.
• Zeynivand, M., Hariryan, H., Heydarian M. 2013. “The Dalma Settlements of Songhor and Koliyaei Plains, Central Zagros”, Iranian Journal of Archaeological Studies 3. (2013): 39-47.