AMAZONS AND ORIGIN INFORMATION (ETYMOLOGY)

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 17, 152 - 163, 28.12.2024

Salih Fehmi Katırcıoğlu

https://doi.org/10.48122/amisos.1554999

Öz

AMOZONLAR VE KÖKEN BİLGİSİ (ETİMOLOJİ)

Öz

Varlığı kuşkulu olan Antik dönem metinlerinde karşımıza çıkan amazonlar bir söylence kahramanı olarak karşımıza çıksa da onlar hakkındaki ilk metinler ve sanat eserleri antik Yunan kaynaklarında ve sanat eserlerinde karşımıza çıkar. Yuna tarihinin ilk yazılı kaynakları olan Humerus’un ilyadasında, tarihin klasik dönem Yunan yazıcısı olan Heredot’un kitabında ayrıntılı olarak Amazonlar hakkında bilgiler bulabiliriz. Savaşçı yiğit, cesur, savaşçı kadın anlamında amazonlar olarak bilinmektedir. Onların yansımaları günümüze kadar gelmektedir. Erkek gibi ata binerler savaşçı karakterlidirler, bu özellikleri ile klasik dönem sanatında önemli etkileri olmuştur. Amazonların isim kökeni ile ilgili pek çok varsayımda bulunulmasına karşın bu varsayımların hiçbirinin tarihsel devamlılığı yoktur. Bir benzeşmeden köken aramak amazon adı göğüssüz anlamına gelen ifadeyle denk tutulmuş ve böyle olduğu düşünülmüştür. Antik dönem heykellerinde amazonlar biri açık iki göğüslü olarak betimlenmişlerdir.
Antik Yunan söylencelerinde özellikle MÖ 8. yüz yıllarda başlayıp MÖ 3. yüz yıla kadar devam eden varlıkları tartışma konusu olmuş amazon efsanelerine yer verildiği görülür. Bu söylencelerin düşünsel arka planı araştırıldığı zaman batı kültürünün yaşamadığı kadın erkek eşitliğini yaşama dahil olması ve bunun nasıl olabilirliği sorusu amazonların hala nereden geldiği amazon isminin kökeni hakkında değişik varsayımların üretilmesine neden olmuştur. Günümüzün kadın tiplemesinden farklı olarak göze kara korkusuz dönemin standartlarına göre evcilleştirilmediği öngörülen amazonlar bir dünya kurgusu içine yönelmişler bu yönelişleri ile özel bir özgürlük alanının kahramanı olmuşlardır. Amazonlar ismi köken bilimi değişik varsayımlar içermesine rağmen bizim çalışmalarımıza göre fonetik kurallar anlam sabitliği üzerine düşünüldüğünde amazon isminin kökeninin ‘amadun’ sözcüğünden geldiği bu sözcüğün değişik dillerde kullanıldığı, Türkçe olduğu Tabgaç uygarlığının yazı kaynaklarından anlaşılmaktadır. Amazon sözcüğünün Türkçe kökenli olup Orta Asya’dan Anadolu’ya gelen Türkmenlerin bu isme yerleşim yerlerinin ismini vermesinden anlaşılmaktadır. Sonuç olarak amazon sözcüğü Sümer, Türk kültürünün denkleştirilmesi konusunda yeni bir kanıt ve etimolojik kültüre bir katkı olarak sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Amazon, Eski Yunan, Hititler, Sümerler, Köken bilim

Kaynakça

• Balla, M. 2017, The Myth Of The Amazons Maria Balla, School Of Humanities A Thesis Submitted For The Degree Of Master Of Arts (Ma) İn Black Sea Cultural Studies, February, Thessaloniki – Greece.
• Barringer, J. M. 2001, The Hunt in Ancient Greece, The Johns Hopkins University Press Baltimore And London.
• Boodberg, P. A. 1936, “The Language Of The T'o-Pa Weı”, Harvard Journal of Asiatic Studies, ½, 167-185.
• Çam, B. F. 2015, “Avrasyalı Atlı-Savaşçı Kadınlar, Amazonlar'ın Gerçekliği Üzerine Yeni Gözlemler”, Höyük Dergisi, January, 70-80.