İBN FADLAN AND REGİONAL GEOGRAPHY

Yıl 2023, Cilt: 2 Sayı: 5, 1 - 19, 08.01.2024

Özcan Evrensel

Öz

İbn Fadlan was a clerk partaking in the Abbasids Divan in the tenth century. In the same century, the Itil Bulgarians became Muslims and asked for help from the Abbasids to explain the Islamic religion them. The Abbasid Caliph of the time, al-Muqadir-Billah did not refused this request and prepared a committe. İbn Fadlan was in this committe. Eventually, preparations was comlated and the committe left Baghdad in 921 and set out for the Bulgarian country. İbn Fadlan penned a travelogue after this journey. In this work, he gives information about what kind of route they followed, what they saw, what societies and states they encountered, as well as detailed and important information about the societies, their cultures, beliefs and lifestyles. Thus, it draws a general portrait of the societies they encountered in the 10th century.
In addition, Ibn Fadlan provides interesting and important information about the climate and geography of the places they pass through, providing an example of regional geography. Our aim is to reveal Ibn Fadlan's regional geography aspect in line with the information he gave. İndeed, the fact that there has been no previous study on this subject increases the importance of the sub-ject. Therefore, we will try to contribute to the literature with this study.

Anahtar Kelimeler

İbn Fadlan, Islam, Abbasids, Itil Bulgarians, travelogue, regional geography.

İBN FADLAN VE BÖLGESEL COĞRAFYACILIĞI

Öz

İbn Fadlan, X. asırda Abbasîlerin İnşâ Divân’ında yer alan bir kâtipti. Aynı asırda İtil Bul-garları Müslüman oldu ve kendilerine İslâm dinini anlatmaları için Abbâsîlerden yardım istedi. Dö-nemin Abbâsî Halifesi el-Muktedir-Billâh bu talebi geri çevirmedi ve bir heyet hazırlattı. Bu heyette İbn Fadlan’da bulunmaktaydı. Sonunda hazırlıklar tamamlandı ve heyet 921’de Bağdat’tan ayrıla-rak İtil Bulgar ülkesine doğru yola çıktı. İbn Fadlan bu yolculuk sonrasında bir Seyahatnâme kaleme aldı. Kendisi, bu eserde nasıl bir güzergâh takip ettiklerini, neler gördüklerini, hangi topluluk ve devletlerle karşılaştıklarına dair bilgiler vermenin yanı sıra toplumların, kültürlerinin, inançlarının, yaşayış tarzlarının nasıl olduğu hakkında detaylı ve önemli malumatlar vermektedir. Böylece X. asırdaki karşılaştıkları toplumların genel bir portresini çizmektedir.
Bununla birlikte İbn Fadlan, geçtikleri yerlerin iklimi ve coğrafyası ile ilgili ilginç ve mü-him bilgiler vererek, bölgesel coğrafyacılığının bir misalini oluşturmaktadır. Bizim de amacımız verdiği bilgileri doğrultusunda İbn Fadlan’ın bölgesel coğrafyacılık yönünü ortaya koymaktır. Esa-sen daha önce bu konu hakkında bir çalışmanın da olmaması, konunun önemini arttırmaktadır. Do-layısıyla biz de yapacağımız bu çalışmayla, literatüre katkı sağlamaya çalışacağız.

Anahtar Kelimeler

İbn Fadlan, İslâm, Abbâsîler, İtil Bulgarları, seyahatnâme, bölgesel coğrafya.

Kaynakça

• BARTHOLD, V. V, “Türklerde ve Moğollarda Defin Merasimi Meselesine Dair”, (Çev: Abdulkadir İnan), Belleten, 11/43, 1947, s. 515-539;
• BARTHOLD. V. V.- P. B. Golden, “Khazar”, The Encyclopaedia Of İslam, IV, Leiden, 1997, s. 1172-1181.
• BELLİ, Oktay, “Türklerde Taş Heykel ve Balballar”, Türkler, III, Ankara 2002, s. 910-914.
• BULLET, Richard W., Cotton, Climate, and Camels in Early İslâmic İran: A Moment in World History, New York, 2009.
• CANARD, M., “İbn Fadlan”, The Encyclopaedia Of İslam, III, Leiden, 1986, s. 759.
• CRİCHTON, Micheal, The 13th Warrior: The Manuscript of Ibn Fadlan, Relating His Experiences with the Northmen in A.D. 922, Arrow, 1997.
• ÇORUHLU, Yaşar, “Eski Türklerde Ölüm, Cogito, 40, 2004, s. 244- 268.
• GOLDEN, Peter B., “Peçenegs”, The Encyclopaedia Of İslam, III, Leiden, 1995, 289-291.
• GÖKBÖRÜ, Halil İbrahim-Ahmed Aldahrauj, İdil Bulgarları ve Coğrafyacılar, USAD, 2021, s. 1-22.
• HEREDOT, Herodot Tarihi, (Çev: Müntekim Ökmen), Remzi Kitabevi, İstanbul, 1972.
• HİTTİ, Philip, Siyasal ve Kültürel İslâm Tarihi, I, (Çev: Salih Tuğ), Boğaziçi Yayınları, İstanbul, 1980.
• Ḥudûdü’l-ʿâlem: The Regions of the World (Çev: V. Minorskt, ed: C. E. Bosworth, London, 1970.
• İBN FADLÂN, Ibn Fadlân's Journey to Russia: A Tenth-century Traveler from Baghad to the Volga River, (Translated: Richard N. Frye), Markus Wiener Publishers, 2005.
• İBN FADLÂN, İbn Fadlân and the Land of Darkness: Arab Travellers in the Far North, (Translated: Paul Lunde and Caroline Stone), Penguin Classıcs, 2011