Ümîdî Divanı’nda Sevgili’nin Güzellik Unsurları

Yıl 2025, Cilt: 4 Sayı: 10, 44 - 47

Şule Öt

Öz

Osmanlı dönemi İstanbul’unda yaşamış bir divan şairi olan Ümîdî, Türk İslam edebiyatı alanında az çalışılmış isimlerden biridir. Ümîdî hakkında yaşadığı dönemde tezkirelerden bilgi edinilmekte ve onun bir Divan kaleme alındığı bilinmektedir. Onun Divanı, klasik Osmanlı şiiri geleneği içerisinde aşkın, güzelliğin ve sevgilinin nasıl bir bakış açısıyla ele alındığına ışık tutması bakımından zengin bir malzeme sunar. Bu bağlamda, Türk İslam Edebiyatı üzerine doktora çalışması yapan Ümit Bağatur, Ümîdî Divan’ında zikredilen “Sevgilinin Güzellik Unsurları”nı inceleyen bir çalışma gerçekleştirmiştir. 2025 yılında İlâhiyât Yayınları tarafından yayımlanan eser, iki ana bölümden oluşmaktadır. Eserin ilk bölümünde yazar, Ümîdî Divanı’nda sevgiliye atfedilen güzellik unsurlarını tetkik etmiştir. Bunu yaparken Divan’daki beyitlerden örnekler sunmuş ve metinlerin şerhini yapmıştır. İkinci bölümde ise şairin üslûp özelliklerini ortaya koyan deyimler ve tekrar edilen kelime grupları değerlendirilmiştir. Bağatur bu çalışmasında, Ümîdî’nin şiirine özgü edebî özellikleri, üslûp tercihlerinin yanı sıra yaşadığı dönemin kültürel ve entelektüel birikimini nasıl yansıttığını da ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu yönüyle eser, Osmanlı divan edebiyatının estetik boyutlarını ve dönemin zihniyetini anlamaya yönelik önemli bir katkı sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ümit Bağatur , Ümîdî , Divan , Sevgili , Güzellik unsurları

The Beauty Elements Of The Beloved In Umidi's Divan

Öz

Ümîdî, a classical Ottoman poet who lived in Istanbul during the Ottoman period, is among the relatively understudied figures in Turkish-Islamic literature. His Divan offers valuable insight into the poetic construction of love, beauty, and literary style within the tradition of Ottoman classical poetry. In this context, the present study by Ümit Bağatur—a doctoral researcher in Turkish-Islamic literature—focuses on the aesthetic representation of the beloved in Ümîdî’s Divan. Published in 2025 by İlâhiyât Publishing, the work is divided into two main sections. The first section analyzes elements of beauty attributed to the beloved, based on selected couplets from the Divan accompanied by textual analysis and commentary. The second section examines idiomatic expressions and frequently repeated word clusters, highlighting their function as stylistic and rhetorical devices. Through a close reading of the text, the study aims to reveal the distinctive literary features of Ümîdî’s poetry, his stylistic choices, and the extent to which his work reflects the cultural and intellectual context of his time. In doing so, it contributes to a deeper understanding of the aesthetic and conceptual dimensions of Ottoman divan literature.

Anahtar Kelimeler

Ümit Bağatur , Ümîdî , Divan , Beloved , Beauty elements