FACTORS AFFECTING LIQUIDITY RISK IN BANKS: AN ANALYSIS OF BANKS LISTED ON THE BIST 30 INDEX

Yıl 2024, Cilt: 3 Sayı: 1, 16 - 35

Fatma Şahut , Aslı Afşar

Öz

Banks, which have an important place in the financial sector, face various risks throughout their activities. Among these risks, "liquidity risk" can even lead to bankruptcy of the bank if it is not managed well. Therefore, in order for banks to manage liquidity risk effectively, it is important to define the factors affecting liquidity risk and determine their degree of impact. In the study, bank-specific and macroeconomic factors affecting the liquidity risk of banks were analyzed with the multiple regression method for the 2013-2023 period of 4 commercial banks traded in the BIST 30 index. In the analysis, liquidity risk was used as the dependent variable, while a total of 10 independent variables, 6 bank-specific and 4 macroeconomic, were used as independent variables. As a result, it has been determined that the liquidity risk of banks is affected by interest, CDS, Total Deposit / Total assets ratios.

Anahtar Kelimeler

Liquidity risk, risk management, Banking, regression analysis

BANKALARIN LİKİDİTE RİSKİNİ ETKİLEYEN FAKTÖRLER: BIST 30 ENDEKSİNDE İŞLEM GÖREN BANKALARIN ANALİZİ

Öz

Finans sektörü içerisinde önemli bir yere sahip olan bankalar faaliyetleri süresince çeşitli risklerle karşı kaşıya kalmaktadır. Bu riskler arasında olan “likidite riski” nin iyi yönetilememesi durumunda bankanın iflasına bile neden olabilmektedir. Dolayısıyla bankaların likidite riskini etkin bir şekilde yönetebilmeleri için likidite riskine etki eden faktörlerin tanımlanması, etki derecelerinin tespit edilmesi önem arz etmektedir. Çalışmada, bankaların likidite riskini etkileyen bankaya özgü ve makroekonomik faktörler BIST 30 endeksinde işlem gören 4 ticari bankanın 2013-2023 dönemi için regresyon yöntemi ile analiz edilmiştir. Analizde likidite riski bağımlı değişken olarak kullanılırken bağımsız değişkenler olarak bankaya özgü 6 adet, makroekonomik 4 adet olmak üzere toplamda 10 adet bağımsız değişken kullanılmıştır. Sonuçta bankaların likidite riskinin faiz, CDS, Toplam Mevduat/ Toplam aktif oranlarından etkilendiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Likidite Riski, Risk yönetimi, Bankacılık, regresyon analizi

Etik Beyan

Bu çalışma, insan denekler veya hayvanlar üzerinde herhangi bir deney veya gözlem içermediği için etik kurul onayına ihtiyaç duymamaktadır.

Teşekkür

Bu araştırmanın gerçekleştirilmesinde sağladığı değerli katkılar ve yapıcı geri bildirimleri için Prof. Dr. Aslı Afşar Hocam’ a teşekkürlerimi sunarım.

Kaynakça

• Abdillah, R., Hosen, M.N. and Muhari, S. (2016). The determinants factor of Islamic bank’s profitability and liquidity in Indonesia. Knowledge Horizons – Economics, 8(2), 140–147.
• Addou, K.I. and Bensghir, A. (2021). Analysis of the determinants of bank liquidity risk: The case of Islamic banks in the UAE. SHS Web of Conferences, 119, https://doi.org/10.1051/shsconf/202111901008
• Akbaş, F. (2022). Katılım bankalarının likidite risk belirleyicileri. Abant Sosyal Bilimler Dergisi, 22(2), 738-748.
• Al-Harbi, A. (2017). Determinants of banks liquidity: Evidence from OIC countries. Journal of Economic and Administrative Sciences, https://doi.org/10.1108/JEAS-02-2017-0004.
• Al‐Homaidi, E.A., Tabash, M.I., Farhan, N.H. and Almaqtari, F.A. (2019). The determinants of liquidity of Indian listed commercial banks: A panel data approach. Cogent Economics & Finance, 7(1).
• Ayano, E.E. (2021). Determinants of Commercial banks liquidity: Systematic review. International Journal of Accounting Research, 9(236). DOİ: 10.35248/2472-114X.21.9.236
• Ayaydın, H. ve Karaaslan, İ. (2014). Likidite riski yönetimi: Türk bankacılık sektörü üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 5(11), 237-256.
• Barth, J., Nolle, D., Phumiwasana, T., and Yago, G. (2003). A cross-country analysis of the bank supervisory framework and bank performance. Financial Markets, Institutions & Instruments, 12(2), 67-120.
• Ben Jedidia, K. and Hamza, H. (2015). Determinants of liquidity risk in Islamic banks: A panel study. EJBM-Special Issue: Islamic Management and Business, 7(16), 137-146.
• Ben Moussa, M.A. (2015). The determinants of bank liquidity: Case of Tunisia. International Journal of Economics and Financial Issues, 5(1), 249-259.
• Bourke, P. (1989). Concentration and other determinants of bank profitability in Europe, North America and Australia, Journal of Banking & Finance, 65-79.
• Chagwiza, W. (2014). Zimbabwean commercial banks liquidity and its determinants. International Journal of Empirical Finance, 2(2), 52-64.
• Çakmak, A. (2022). Bankaların likidite riskinin belirleyicisi içsel ve dışsal faktörler: Türk bankacılık sektörü için bir uygulama. Doktora Tezi. Ankara: Başkent Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çanakçı, M. ve Tunalı, H. (2018). İslami bankacılık sektöründe likidite riski unsurlarını belirleyen esaslar. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10(18), 90-119.
• Ekim Kocaman, B., Babuşçu, Ş. ve Hazar, A. (2021). Likidite riskini etkileyen faktörler-Türk bankacılık sektörü üzerine bir analiz. Mehmet Akif Ersoy İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 1840-1857.
• El-Chaarani, H. (2019). Determinants of bank liquidity in the Middle East region. International Review of Management and Marketing, 9(2), 64-75.
• Ersoy, E. ve Aydın, Y. (2018). Bankaların likiditesini etkileyen makroekonomik ve bankaya özgü faktörlerin ampirik analizi: Türkiye örneği. Global Journal Of Economics And Business Studies, 7(14), 158-169.
• Gafrej, O. and Abbes, M.B. (2017). Liquidity determinants of Islamic and conventional banks. Journal of Islamic Banking and Finance. 34(2), 44-61.
• Ghenimi, A., Chaibi, H. and Omri, M.A.B. (2021). Liquidity risk determinants: Islamic vs conventional banks. International Journal of Law and Management, 63(1), 65-95.
• Işık, Ö. ve Belke, M. (2017). Likidite riskinin belirleyicileri: Borsa İstanbul’a kote mevduat bankalarından kanıtlar. Ekonomi, Politika & Finans Araştırmaları Dergisi, 2(2), 113-126.
• Işıl, G. ve Özkan, N. (2015). İslami bankalarda likidite riski yönetimi: Türkiye’de katılım bankacılığı üzerine ampirik bir uygulama. International Journal of Islamic Economics and Finance Studies, 1 (2), 23-37.
• Jemal, A. (2021). Determinants of banks liquidity: Evidenced from commercial banks in Ethiopia (Master’s thesis, St. Mary’s University School of Graduate Studies).
• Kasana, E., Chauhan, K. and Sahoo B.P. (2022). Investıgatıon of bank lıquıdıty of macroeconomic and bank-specific determınants – A panel data approach. The Economics and Finance Letters, 9(2), 221-234.
• Kaur, G. and Sharma, R. (2017). Study of determinants of liquidity risk in context to Indian banking industry. International Journal of Applied Business and Economic Research, 15(22), 153-163.
• Kaya, F. ve Güney, A. (2014). Bankacılık Giriş ve İlkeleri. Beta Basım 3. Baskı. İstanbul.
• Linh, D.H., Dung, T.M., Hang, L.T.T. and Mai, D.N. (2018). Determınants of Islamıc banks liquidity and lessons for Vıetnam banks. International Journal of Business, Economics and Law, 17(5).
• Luca, F.A. and Busuioc Witowschi, I.R. (2016). Assesıng the determınants of bank lıquıdıty. Case study Romanıan bankıng system. Management Intercultural, 1(35), 67-73.
• Mohamad, A. (2016). Determinants of banks liquidity: empirical evidence on Turkish banks. Masters of Science in Banking and Finance, Eastern Mediterranean University.
• Mohammad, S., Asutay, M., Dixon, R. and Platonova, E. (2020). Liquidity risk exposure and its determinants in the banking sector: A comparative analysis between Islamic, conventional and hybrid banks. J. Int. Financ. Markets Inst, 66, 2-19.
• Molyneux, P. and Thornton, J. (1992). Determinants of European bank profitability: A note, Journal of banking & Finance, 16(6), 1173-1178.
• Shah, S.Q.A., Khan, I., Shah, S.S.A. and Tahir, M. (2018). Factors affecting liquidity of banks: Empirical evidence from the banking sector of Pakistan. Colombo Business Journal. (9)1, 1-18.
• Sheefeni, J.P.S. and Nyambe, J.M. (2016). Macroeconomic determinants of commercial banks’ liquidity in Namibia. European Journal of Business, Economics and Accountancy, 4(5), 19-30.
• Singh, A. and Sharma, A.K. (2016). An empirical analysis of macroeconomic and bank specific factors affecting liquidity of Indian banks. Future Business Journal 2, 40–53.
• Vodova, P. (2013). Determinants of commercial bank liquidity in hungary. “e-Finanse", University of information technology and management, Institute of Financial Research and Analysis, 9(3), 64-71.
• Wojcik-Mazur, A. and Szajt, M. (2015). Determinants of liquidity risk in commercial banks in the European Union. Argumenta Oeconomica 2(35), 25-47.
• Yıldız, Ü. and Temurlenk, M.S. (2020). Ekonometrinin temelleri. Anadolu Üniversitesi Yayını.
• Zengin, S. ve Yüksel, S. (2016). Likidite riskini etkileyen faktörler: Türk bankacılık sektörü üzerine bir inceleme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi,15(29), 77-95.