Use of the health belief model in developing women's attitudes and behaviors together vaginal birth

Yıl 2022, , 163 - 167, 29.12.2022

Birnur Yeşildağ , Zehra Gölbaşı

https://doi.org/10.29228/anatoljhr.64751

Cited By: 2

Öz

Historically, vaginal birth was considered a completely natural and non-medical condition, yet it has been affected by medical technologies in the past few centuries. Hence, cesarean delivery rates have gradually increased in developed and developing countries, which have made it the most frequently performed major obstetric surgery. There is an increasing need for developing strategies to remove barriers to vaginal delivery so as to reduce the increasing cesarean delivery rates worldwide. These strategies, on the other hand, will increase the rate of vaginal births and help reduce the rate of unnecessary surgical deliveries. This study adopted the Health Belief Model (HBM) as a conceptual framework in order to understand the factors affecting women's decisions about the mode of delivery and to provide a theoretical basis, and planned to provide information about its use in improving pregnant women’s attitudes and behaviors towards vaginal delivery.

Anahtar Kelimeler

attitude, behavior, parturition, cesarean section

Kadınların vajinal doğuma yönelik tutum ve davranışlarını geliştirmede sağlık inanç modelinin kullanımı

Öz

Tarihsel süreç içinde vajinal doğum tamamen doğal ve tıbbi olmayan bir durum olarak kabul edilirken, son yıllarda tıbbi teknolojiden giderek daha fazla etkilenmeye başlamıştır. Buna bağlı olarak gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sezaryen doğum oranları giderek artmış ve en sık yapılan majör obstetrik operasyon olmuştur. Tüm dünyada artan sezaryen doğum oranlarını azaltmak için vajinal doğumun önündeki engelleri kaldıracak stratejilerin geliştirilmesine yönelik bir ihtiyaç ortaya çıkmıştır. Bu stratejilerin amacı vajinal doğum oranlarını artırma ve gereksiz cerrahi doğumların oranını azaltmaktır. Bu çalışmada, kadınların doğum şekline ilişkin kararlarını etkileyen faktörleri anlamaya yönelik teorik bir temel sağlamak üzere Sağlık İnanç Modeli (SİM)’nin gebelerin vajinal doğuma yönelik tutum ve davranışlarını geliştirmede kullanımı hakkında bilgilerin paylaşılması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

tutum, davranış, normal doğum, sezaryen

Kaynakça

• Akın, B., Yeşil, Y., Yücel, U., & Boyacı, B. (2018). Doğum öncesi eğitim sınıflarında verilen eğitimin gebelerin doğum korku düzeyi üzerine etkisi. E-Journal of New World Sciences Academy, 3(2), 11-20.
• Akın, Ö., Şahbaz, G., Yücesoy, H., & Erbil, N. (2021). Doğum yönetiminde etik sorunlar ve sağlık profesyonellerinin sorumlulukları. YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 38-48.
• Aktaş, S., & Erkek Yılar, Z. (2018). Annelerin vajinal doğumu tercih etme nedenlerinin incelenmesi: bir nitel araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 112-25.
• Al-Battawi, J. A., & Ibrahim, W. A. (2017). Applying health belief model to predict factorsinfluencing women decision regarding mode of delivery. IOSR Journal of Nursing and health Science, 6(6), 44–56.
• Arslantaş, H., Çoban, A., Dereboy, F., Sarı, E., Şahbaz, M., & Kurnaz, D. (2020). Son trimester gebelerde doğum korkusunu etkileyen faktörler ve doğum korkusunun postpartum depresyon ve maternal bağlanma ile ilişkisi. Cukurova Medical Journal,45(1), 239-250.
• Baghianimoghadam, M. H., Hashemifard, T., Jafari, S., Yadollahi, P., Kamalimoradzade, M., & Hashemifard, F. (2014). The effect of educational intervention on selection of delivery methodbased on health belief model. Journal of Community Health Research, 3(2), 115–123.
• Bulduk, S., Yurt, S., Dinçer, Y., & Ardıç, E. (2015). Sağlık davranışı modelleri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(1), 28-34.
• Bülbül, T., Özen, B., Çopur, A., Kayacık, F. (2016). Gebelerin doğum korkusu ve doğum şekline karar verme durumlarının incelenmesi. Sağlık Bilimleri Dergisi, 25(3), 126–130.
• Bülez, A., Soğukpınar, N., & Sayıner, F. D. (2020). A quasi-experimental study to assess hypnobirthing educational ıntervention on labor pain and fear of childbirth-the case of Eskisehir/Turkey. International Journal of Childbirth, 10(3), 167-178.
• Capik, A., & Durmaz, H. (2018). Fear of childbirth, postpartum depression, and birth-related variables as predictors of posttraumatic stress disorder after childbirth. Worldviews on Evidence-Based Nursing, 15, 455–463.
• Çuvalcı, M., & Güdücü Tüfekçi, F. (2021). Annelerin sezaryen doğumun anne ve çocuk sağlığına etkileri ile ilgili bilgi ve görüşleri. YOBU Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(2), 49-57.
• Dadipoor, S., Mehraban, M., Aghamolaei, T., Ramezankhani, A., & Safari-Moradabadi, A. (2017). Prediction of birth type based on the Health Belief Model. Journal of Family & Reproductive Health, 11(3), 159–164.
• Demirgöz Bal, M. (2014). Kadınların pap smear testi yaptırma durumlarının sağlık inanç modeli ölçeği ile değerlendirilmesi. Clinical and Experimental Health Sciences,; 4(3), 133-138.
• Duncan, L. G., Cohn, M. A., Chao, M. T., Cook, J. G., Riccobono, J., & Bardacke, N. (2017). Benefits of preparing for childbirth with mindfulness training: a randomized controlled trial with active comparison. BMC Pregnancy Childbirth, 17(1), 1-11.
• Fenwick, J., Toohill, J., Slavin, V., Creedy, D. K., & Gamble, J. (2018). Improving psychoeducation for women fearful of childbirth: Evaluation of a research translation project. Women and Birth, 31(1), 1–9.
• Gözüm, S., & Çapık, C. (2014). Sağlık davranışlarının geliştirilmesinde bir rehber: sağlık inanç modeli. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(3), 230-237.
• Hacıalioğlu, N. (2013). Hemşirelikte öğretim öğrenme ve eğitim. Nobel Tıp Kitabevleri, İstanbul.
• Hassani, L., Aghamolaei, T., Ghanbarnejad, A., & Dadipoor, S. (2016). The effect of an instructionalprogram based on health belief model in decreasing cesarean rate among primiparous pregnant mothers. Journal of Education and Health Promotion, 5(1), 1-5.
• Howarth, A. M. & Swain, N. R. (2019). Low-cost, self-paced, educational programmes increase birth satisfaction in first-time mothers. New Zealand College of Midwives Journal, 55, 14-19.
• Karabel, M. P., Demirbaş, M., & İnci, M. B. (2018). Türkiye’de ve Dünya’da değişen sezaryen sıklığı ve olası nedenleri. Sakarya Tıp Dergisi, 7, 158-163.
• Khwepeya, M., Lee, G. T., Chen, S. R., & Kuo, S. Y. (2018). Childbirth fear and related factors among pregnant and postpartum women in Malawi. BMC Pregnancy Childbirth, 18(1), 391-399.
• Kıssal, A., & Beşer, A. (2012). Yaşlı kadınlarda meme kanseri erken tanı davranışları arttırılabilir mi? Sağlık çalışanlarının sorumlulukları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 5(3), 116-128.
• Klabbers, G. A., Wijma, K., Paarlberg, K. M., Emons, W. H. M., & Vingerhoets, A. J. J. M. (2019). Haptotherapy as a new intervention fortreating fear of childbirth: a randomized controlled trial. Journal of Psychosomatic Obstetrics and Gynecology, 40(1), 38–47.
• Korkut, S., & Kaya, N. (2019). Sezaryen doğum kararına ebe farkındalığı ile etik yaklaşım. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 6(1), 144-152.
• Koroglu, C. O., Surucu, S. G., Vurgec, B. A., & Usluoglu, F. (2017). The fear of labor and the roles of midwives. Life: International Journal of Health and Life-Sciences, 3(2), 51-64.
• Loke, A. Y., Davies, L., & Li, S. F. (2015). Factors influencing the decision that women make on theirmode of delivery: the health belief model. BMC Health Services Research, 15, 274.
• Long, Q., Kingdon, C., Yang, F., Renecle, MD., Jahanfar, S., & Bohren, M. A. (2018). Prevalence of and reasons for women’s, family members’, and healthprofessionals’ preferences for cesarean section in China: a mixed-methods systematic review. PLoS Medicine, 15(10), e1002672.
• Mohtasham, G., & Atefeh, A. (2013). Application of health belief model forpredicting deliverymethod among pregnant women of Semirom: a cross-sectional research. World Applied Sciences Journal, 22(4), 494–499.
• Onchonga, D., Moghaddam, Hosseini., V., Keraka, M., & Várnagy, Á. (2020). Prevalence of fear of childbirth in a sample of gravida women in Kenya. Sexual & Reproductive Healthcare, 24, 100510.
• Reyes, E., & Rosenberg, K. (2019). Maternal motives behind elective cesarean sections. American Journal of Human Biology, 31(2), e23226.
• Sandall, J., Soltani, H., Gates, S., Shennan, A., & Devane, D. (2016). Midwife‐led continuity modelsversus other models of care for childbearing women. Cochrane Database of Systematic Reviews, 4, 1-3.
• Sayın, N.C., Gürsoy Erzincan, S., & Uzun Çilingir, I. (2018). Sezaryen: kanıta dayalı bilgiler. Turkiye Klinikleri Gynecology Obstetrics-Special Topics, 11(1), 76-81.
• Serçekuş, P., Vardar, O., & Özkan, S. (2020). Fear of childbirth among pregnant women and their partners in Turkey. Sexual & Reproductive Healthcare, 24, 100501.
• Storksen, H. T., Garthus-Niegel, S., Adams, S. S., Vangen, S., & Eberhard-Gran, M. (2015). Fear of childbirth and elective caesarean section: A population-based study. BMC Pregnancy Childbirth, 15(1), 1-10.
• Su, Y., Heitner, J., Yuan, C., Si, Y., Wang, D., & Zhou, Z. (2020). Effect of a text messaging-based educational ıntervention on cesarean section rates among pregnant women in china: quasirandomized controlled trial. JMIR mHealth and uHealth, 8(11), e19953.
• Şentürk Erenel, A., & Pelit Aksu, S. (2017). Sezaryen sonrası vajinal doğum: neden ve hangi koşullarda?. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 235-242.
• Tsai, Y. J., Hsu, Y. Y., Hou, T. W., & Chang, C. H. (2018). Effect of a web based antenatal care system on maternal stress and self-efficacy during pregnancy. Journal of Midwifery & Women's Health, 63, 205–213.
• Uçar, T., & Golbasi, Z. (2019). Effect of an educational program based on cognitive behavioral techniques on fear of childbirth and the birth process. Journal of Psychosomatic Obstetrics & Gynecology, 40(2), 146-155.
• Wigert, H., Nilsson, C., Dencker, A., Begley, C., Jangsten, E., & Sparud-Lundin, C. (2020). Women’s experiences of fear of childbirth: a metasynthesis of qualitative studies. International Journal of Qualitative Studies on Health & Well-Being, 15(1), 1704484.