Menopoz döneminde olumsuz düşüncelerin toplumsal kanser damgasına etkisi

Yıl 2023, , 35 - 38, 31.08.2023

Aysel Akbeniz , Funda Kavak Budak

https://doi.org/10.29228/anatoljhr.69122

Öz

Amaç: Bu çalışma, menopoz dönemindeki kadınların otomatik düşüncelerinin toplumsal kanser damgası üzerindeki etkisini belirlemek için yapılmıştır.
Yöntem: Bu tanımlayıcı kesitsel çalışma, üç aile sağlığı merkezinde dahil edilme kriterlerini karşılayan menopoz dönemindeki 360 kadın üzerinde yapılmıştır. Araştırmanın verileri, Ağustos 2022-Ekim 2022 tarihleri arasında Türkiye'de bir doğu bölgesindeki üç aile sağlığı merkezinin bahçesinde, haftanın üç günü mesai saatleri arasında toplanmıştır. Veri toplama için Demografik Form, Kansere İlişkin Tutumları (Kanser Damgası) Ölçme Anketi (KİTO) - Topluluk Versiyonu Formu ve Otomatik Düşünceler Ölçeği-Olumsuz Formu (ODÖ) kullanılmıştır. Veriler, tanımlayıcı istatistikler ve regresyon analizi kullanılarak analiz edilmiştir.
Bulgular: Menopozdaki kadınların toplumsal kanser damgası toplam puan ortalaması 3.08±0.53 ve negative otomatik düşünceler toplam puan ortalaması 110.39±48.17 bulunmuştur. Araştırmada menopoz dönemindeki kadınların toplumsal kanser damgalama düzeylerinin ve negatif otomatik düşüncelerinin yüksek düzeyde olduğu saptanmıştır. Negatif otomatik düşünceler, toplumsal kanser damgasını açıklamada istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur ve bunları %35.3 oranında açıklamıştır (p˂.05).
Sonuçlar: Araştırmaya katılan menopoz dönemindeki kadınların yüksek düzeyde toplumsal kanser damgası ve negatif otomatik düşüncelere sahip oldukları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

tutumlar, kanser, menopoz, stigma, sosyal, düşünme

Effect of negative thoughts on community cancer stigma in menopausal period

Öz

Aim: This study was to determine the effect of negative automatic thoughts on community cancer stigma in the menopausal period.
Methods: This descriptive cross-sectional study was conducted on 360 menopausal women who met the inclusion criteria in three family health centers. The study data were collected between August 2022 and October 2022 in the garden of three family health centres in an east region in Turkey between working hours three days a week. The Descriptive Characteristics Form, A Questionnaire for Measuring Attitudes Toward Cancer Questionnaire (Cancer Stigma) - Community Version Form and Automatic Thoughts Questionnaire- Negative Form (ATQ-N) were used for data collection. Data were analyzed using descriptive statistics and linear regression analysis.
Results: Menopausal women’s community cancer stigma total mean score was found to be 3.080.53 and the negative automatic thoughts total mean score was found to be 110.3948.17. In the study, it was found that community cancer stigma levels of menopausal women and their negative automatic thoughts were high levels. The automatic thoughts had statistical significance in explaining community cancer stigma and accounted for them by 35.3% (p˂.05).
Conclusion: It was determined that the menopausal women participating in the study had high level of community cancer stigma and negative automatic thoughts.

Anahtar Kelimeler

attitudes, cancer, menopause, stigma, social, thinking

Kaynakça

• Abdol Manap, N., Ng, B. K., Phon, S. E., Abdul Karim, A. K., Lim, P. S., & Fadhil, M. (2022). Endometrial cancer in pre-menopausal women and younger: risk factors and outcome. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(15), 9059.
• Açıkgöz, A., Çehreli, R., & Ellidokuz, H. (2011). Kadınların kanser konusunda bilgi ve tutumları ile erken tanı yöntemlerine yönelik davranışları. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 25: 145-54.
• Baskan, S., Atahan, K., Arıbal, E., Özaydın, N., Balcı, P., & Yavuz, E. (2012). Screening and diagnosis in breast cancer.J Breast Health, 8: 100-25.
• Borrayo, E. A., Buki, L. P., & Feigal, B. M. (2005). Breast cancer detection among older Latinas: is it worth the risk? Qualitative Health Research, 15, 1244-1263.
• Cho, J., Choi, E. K., Shin, D. W., Cho, B., Kim, C., & Koh, D.H. (2013). Association between cancer stigma and depression among cancer survivors: a nation wide survey in Korea. Psycho Oncology, 22.10: 2372-8.
• Davenport, C., Rai, N., Sharma, P., Deeks, J. J., Berhane, S., Mallett, S., Saha, P., Champaneria, R., Bayliss, S. E., Snell, K. I., & Sundar, S. (2022). Menopausal status ultrasound and biomarker tests in combination for the diagnosis of ovarian cancer in symptomatic women. Cochrane Database of Systematic Reviews, 7(7), CD011964.
• Ersin, F., & Bahar, Z. (2012). Sağlığı geliştirme modellerinin meme kanseri erken tanı davranışlarına etkisi: Bir literatür derlemesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 5(1), 28-38.
• Gulten, G., Memnun, S., Ayse, K., Aygul, A., & Gulcin, A. (2012). Breast, cervical, and colorectal cancer screening status of a group of Turkish women. Asian Pacific Journal of Cancer Prevention, 13(9), 4273-4279
• Hallaç, S., & Öz, F. (2011). Genital kanser tanı sürecinde varoluşsal kaygı. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 3(4), 595-610.
• Hollon, S., & Kendal, P. (1980). Cognitive self-statement in depression: Clinical validation of an automatic thoughts questionnaire. Cognitive Therapy and Research, 4, 383-395.
• Kearney, A. J. (2006). Increasing our understanding of breastsel fexamination: Women talk about cancer, the health care system, and being women. Qualitative Health Research, 16(6), 802-820.
• Lee, E. E., Tripp-Reimer, T., Miller, A., Sadler, G., & Lee, S. (2007). Korean American women’s beliefs about breast and cervical cancer and associated symbolic meanings. Oncology Nursing Forum, 34(3), 713-720.
• Nahcivan, N., & Secginli, S. (2007). Health beliefs related to breast self examination in a sample of Turkish women. Oncology Nursing Forum, 34(2), 425-432.
• Öcel, H. (2017). Meme kanseri tanısı almış çalışan kadınlarda damgalanma ve bilinçli farkındalık ile psikolojik iyi oluş arasındaki ilişkiler: Psikolojik esnekliğin düzenleyici rolü. Türk Psikoloji Dergisi, 32(80), 116-133.
• Özçam, H., Çimen, G., Uzunçakmak, C., Aydın, S., Özcan, T., & Boran, B. (2014). Kadın sağlık çalışanlarının meme kanseri, serviks kanseri ve rutin tarama testlerini yaptırmaya ilişkin bilgi tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi. İstanbul Medical Journal,15, 154-160.
• Park, S. M., Hur, H. K., Kim, G. Y., & Song, H. Y. (2007). Knowledge, barriers, and facilitators of Korean women and their spouses in the contemplation stage of breastsel fexamination. Cancer Nursing, 30(1), 78-84.
• Paskett, E., Tatum, C., Rushing, J., Michielutte, R., Bell, R., Long Foley, K., Bittoni, M., Dickinson, S. L., McAlearney, A. S., & Reeves, K. (2006). Randomized of an intervention to improve mamography utilization among a triracial rural population of women. Journal of the National Cancer Institute, 98(17), 1226-1231.
• Remennick, L. (2006). The challenge of early breast cancer detection among immigrant andminority women in multicultural societies. The Breast Journal, 12(1), 103-110.
• Shmatko, A., Ghaffari Laleh, N., Gerstung, M., & Kather, J. N. (2022). Artificial intelligence in histopathology: enhancing cancer research and clinical oncology. Nature Cancer, 3(9), 1026-1038.
• Şahin, N. H., & Şahin, N. (1992). Reliability and validity of the Turkish version of the automatic thoughts questionnaire. Journal of Clinical Psychology, 48, 334-340.
• Yılmaz, M., Dişsiz, G., Göçmen, F., Usluoğlu, A. K., & Alacacıoğlu, A. (2017). Kansere ilişkin tutumları (kanser damgası) ölçme anketi- toplum versiyonunun Türkçe geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(2), 99-106.
• Young, R. F., & Severson, R. K. (2005). Breast screening barriers and mammography completion in older minority women. Breast Cancer Research and Treatment, 89, 111-118.