Gebelik yakınmaları durumu ile internet yoluyla karar alma arasındaki ilişkinin incelenmesi

Yıl 2024, , 114 - 120, 31.08.2024

Tuğba Palta Ayla Kanbur

https://doi.org/10.61534/anatoljhr.1416029

Öz

Amaç: Çalışmanın amacı gebelik yakınmaları durumu ile internet yoluyla karar alma arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Yöntem: Tanımlayıcı ve ilişki arayıcı özellikteki araştırma, Ocak-Ekim 2022 tarihleri arasında 413 gebe ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında; anket formu, Gebelik Semptom Envanteri ve İnternet Yoluyla Karar Alma Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde; skewness – kurtosis değerleri, yüzdelik, ortalama, Pearson korelasyon analizi ve basit linear regresyon analizi kullanılmıştır.
Bulgular: Katılımcıların yaş ortalaması 26.22±4.73, gebelik haftası ortalaması 29.52±7.51’dir. Gebelerin %63.9’u gebelikle ilgili bilgiye daha çoğunlukla sağlık personelinden almakla birlikte, %36.1’i internetten almaktadır. Gebelikte yaşanan yakınmaların sıklığı ve yakınmaların günlük aktiviteleri sınırlama durumu, gebelikte internet yoluyla karar almanın anlamlı ve pozitif bir yordayıcısıdır (p<0.001). Gebelikte yaşanan yakınmaların sıklığı ve yakınmaların günlük aktiviteleri sınırlama durumu, internet yoluyla karar almadaki toplam varyansın %3.6’sını (p<0.001) açıklamaktadır.
Sonuçlar: Gebelikte yaşanan yakınmaların sıklığı ve yakınmaların günlük aktiviteleri sınırlama durumu arttıkça, internet yoluyla karar alma artmaktadır.

Anahtar Kelimeler

gebelik, ebe, internet, karar verme, semptom

Examining the relationship between pregnancy complaints and decision making via the internet

Öz

Aim: The aim of the study is to examine the relationship between pregnancy complaints and decision-making via the internet.
Methods: The descriptive and correlational research was conducted with 413 pregnant women between January and October 2022. Questionnaire form, Pregnancy Symptom Inventory and Decision-making Scale Via Internet on Pregnancy were used to collect the data. In the evaluation of the data; skewness - kurtosis values, percentage, mean, Pearson correlation analysis and simple linear regression analysis were used.
Results: The mean age of the participants is 26.22±4.73 years and the gestational week average is 29.52±7.51 weeks. Although 63.9% of the pregnant women received information about pregnancy mostly from health personnel, 36.1% of them received it from the internet. The frequency of complaints experienced during pregnancy and the limitation of daily activities by complaints were significant and positive predictors of decision-making via the internet during pregnancy (p<0.001). The frequency of complaints experienced during pregnancy and the limitation of daily activities by complaints explained 3.6% (p<0.001) of the total variance in decision making via internet.
Conclusion: As the frequency of complaints experienced during pregnancy and the extent to which complaints limit daily activities increase, decision-making via the internet increases.

Anahtar Kelimeler

decision-making, internet, midwife, pregnancy, symptom

Kaynakça

• Akpınar, F., & Ejder Apay, S. (2020). Gebelikte yaşanan distres ile gebelikteki yakınmalar ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Jinekoloji-Obstetrik ve Neonatoloji Tıp Dergisi, 17(4), 550-561. https://doi.org/10.38136/jgon.683745
• Aksoy Derya, Y., Özşahin, Z., Uçar, T., Erdemoğlu, Ç., & Ünver, H. (2018). Gebelikteki yakınmaların yaşam kalitesine etkisi ile psikososyal sağlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkish Journal of Family Medicine and Primary Care, 12(3), 171-177. https://doi.org/10.21763/tjfmpc.452447
• Bakır, N., Demir, C., & Şener, N. (2021). Gebelerin yaşadığı stres ve gebelik semptomları arasındaki ilişki. Karya Journal of Health Science, 2(3), 71-76. https://doi.org/10.52831/kjhs.974791
• Batman, D. (2018). Gebe kadınların gebelikleriyle ilgili araştırdığı konular ve bilgi kaynakları; nitel bir çalışma. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilim Dergisi, 4(3), 63-69. https://doi.org/10.30934/kusbed.427777
• Bayrak, E., & Kanbur, A. (2022). Gebelerde internet yoluyla karar alma ile sağlık uygulamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 10(1), 255-269. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1010546
• Bert, F., Gualano, M. R., Brusaferro, S., De Vito, E., De Waure, C., La Torre, G., Manzoli, L., Messina, G., Todros, T., Torregrossa, M. V., & Siliquini, R. (2013). Pregnancy e-health: A multicenter Italian cross-sectional study on Internet use and decision-making among pregnant women. Journal of Epidemiology and Community Health, 67(12), 1013-1018. https://doi.org/10.1136/jech-2013-202584
• Bjelke, M., Martinsson, A. K., Lendahls, L., & Oscarsson, M. (2016). Using the Internet as a source of information during pregnancy-A descriptive cross-sectional study in Sweden. Midwifery, 40, 187-191. https://doi.org/10.1016/j.midw.2016.06.020
• Can Gürkan, Ö., & Ekşi Güloğlu, Z. (2020). Gebelik semptom envanteri’nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri, 2, 298-303. https://doi.org/10.31067/0.2019.162
• Can, R., Yılmaz, S. D., Çankaya, S., & Kodaz, N. (2019). Gebelikte yaşanan sorunlar ve yaşam kalitesi ile ilişkisi. Sağlık ve Toplum, 29(2), 58-64.
• Cirban, E., & Özsoy, S. (2020). Gebelikte bilgi ihtiyacının karşılanmasında internetin rolü. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 29(5), 351-360. https://doi.org/10.17942/sted.513554
• Coşar Çetin, F., Demirci, N., Yeşilçiçek Çalık, K., & Çil Akıncı, A. (2017). Gebelikte olağan fiziksel yakınmalar. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 48(4), 135-141. https://doi.org/10.16948/zktipb.304443
• Criss, S., Woo Baidal, J. A., Goldman, R. E., Perkins, M., Cunningham, C., & Taveras, E. M. (2015). The role of health information sources in decision-making among Hispanic mothers during their children’s first 1000 days of life. Maternal and Child Health Journal, 19, 2536-2543. https://doi.org/10.1007/s10995-015-1774-2
• Demir, Y., & Gözüm, S. (2011). Sağlık eğitiminde yeni yönelimler; web destekli sağlık eğitimi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 4(4), 196-203.
• Foxcroft, K. F., Callaway, L. K., Byrne, N. M., & Webster, J. (2013). Development and validation of a pregnancy symptoms inventory. BMC Pregnancy & Childbirth, 13, 2-9. https://doi.org/10.1186/1471-2393-13-3
• Gerçek Öter, E., & Kocademir, L. (2020). Prenatal ve postnatal dönemde dijital medyanın kullanımı. Kadın Sağlığı ve Hemşireliği Dergisi, 6(2), 30-44.
• George, D., & Mallery, M. (2010). SPSS for windows step by step: a simple guide and reference. Pearson.
• Grimes, H., Forster, D., & Newton, M. (2014). Sources of information used by women during pregnancy to meet their information needs. Midwifery, 30(1), 26-33. https://doi.org/10.1016/j.midw.2013.10.007
• Hadımlı, A. P., Demirelöz Akyüz, M., & Tuna Oran, N. (2018). Gebelerin interneti kullanma sıklıkları ve nedenleri. Life Sciences, 13(3), 32-43. https://doi.org/10.12739/NWSA.2018.13.3.4B0018
• Hämeen-Anttila, K., Nordeng, H., Kokki, E., Jyrkkä, J., Lupattelli, A., Vainio, K., & Enlund, H. (2014). Multiple information sources and consequences of conflicting information about medicine use during pregnancy: A multinational Internet-based survey. Journal of Medical Internet Research, 16(2), e60. https://doi.org/10.2196/jmir.2939
• Huberty, J., Dinkel, D., Pancar, M. W., & Coleman, J. (2013). Describing the use of the internet for health, physical activity and nutrition information in pregnant women. Maternal and Child Health Journal, 17(8), 1363-1372. https://doi.org/10.1007/s10995-012-1160-2
• Kızılkaya Beji, N., & Özkan, S. A. (2019). Gebelikte Görülen Fizyolojik/Psikolojik Değişiklikler. N. Kızılkaya Beji (Ed.), Kadın sağlığı ve hastalıkları (s. 286-292). Nobel Kitapevleri.
• Kiarie, K. A., & Mugambi, M. M. (2016). Social media and teenage pregnancy among students in secondary schools in Imenti north sub-county, Meru county, Kenya. International Journal of Scientific Research and Management, 4(9), 4586-4606. https://doi.org/10.18535/ijsrm/v4i9.18
• Koyun, A., & Erbektaş, G. (2018). Gebelikte internet yoluyla karar alma ölçeğinin geliştirilmesi. Uluslararası Hakemli Kadın Hastalıkları ve Anne Çocuk Sağlığı Dergisi, 12, 25-38.
• Koyun, A., & Kesim, S. İ. (9-12 Eylül 2018). Gebelikte karar vermeye internetin etkisi: Sistematik bir inceleme [Kongre Bildirisi]. 3. Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, Nevşehir, Türkiye.
• Lagan, B. M., Sinclair, M., & Kernohan, W. G. (2010). Internet use in pregnancy informs women’s decision making: A web-based survey. Birth-Issues in Perinatal Care, 37(2), 106-115. https://doi.org/10.1111/j.1523-536X.2010.00390.x
• Laz, T. H., & Berenson, A. B. (2013). Racial and ethnic disparities in internet use for seeking health information among young women. Journal of Health Communication, 18(2), 250-260. https://doi.org/10.1080/10810730.2012.707292
• Narasimhulu, D. M., Karakaş, S., Weedon, J., & Minkoff, H. (2016). Patterns of internet use by pregnant women, and reliability of pregnancy-related searches. Maternal and Child Health Journal, 20(12), 2502-2509. https://doi.org/10.1007/s10995-016-2075-0
• Onat Köroğlu, C., Avcıbay Vurgeç, B., Gökyıldız Sürücü, Ş., & Akbaş, M. (2018). Prenatal dönemde bilgi edinme konusunda teknolojinin kullanımı. Kesit Akademi Dergisi, 4(13), 243-250.
• Overdijkink, S. B., Velu, A.V., Rosman, A. N., Van Beukering, M. D., Kok, M., & Steegers-Theunissen, R. P. (2018). The usability and effectiveness of mobile health technology–based lifestyle and medical intervention apps supporting health care during pregnancy: Systematic review. JMIR mHealth and uHealth, 6(4), e109. https://doi.org/10.2196/mhealth.8834
• Öztürk, G., Ünlü, N., Uzunkaya, E., & Karaçam, Z. (2020). Gebelerin bilgi kaynağı olarak internet ve sosyal medya kullanım durumları. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(3), 210-220. https://doi.org/10.46237/amusbfd.667048
• Polat, F., & Karasu, F. (2022). Gebelerde internet kullanımının kendisi ve bebeğinin sağlığı hakkındaki düşünceleriyle ilişkisi. Bağımlılık Dergisi, 45(4), 483-491. https://doi.org/10.51982/bagimli.1087572
• Sayakhot, P., & Carolan-Olah, M. (2016). Internet use by pregnant women seeking pregnancy-related information: A systematic review. BMC Pregnancy and Childbirth, 16(1), 1-10. https://doi.org/10.1186/s12884-016-0856-5
• Türkiye Cumhuriyeti Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı (TÜİK). (2023). Hanehalkı bilişim teknolojileri (bt) kullanım araştırması. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Hanehalki-Bilisim-Teknolojileri-(BT)-Kullanim-Arastirmasi-2023-49407
• Tosun Güleroğlu, F., & Onat, T. (2023). Gebelerde algılanan eş desteği ve gebelik semptomları. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 12(2), 416-424. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1093706
• Yücel, M. K. (2015). Doğum ve kadın sağlığı. Palme Yayıncılık.