Mental iyi oluşluğun sağlıklı yaşam farkındalığıyla ilişkisi

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 51 - 56, 26.08.2021

Nilay Gökbulut , Zeynep Bal

https://doi.org/10.29228/anatoljhr.52199

Cited By: 7

Öz

Amaç: Araştırma, bireylerde mental iyi oluşluğun sağlıklı yaşam farkındalığıyla ilişkisini belirlemek amacıyla yapıldı.
Yöntem: İnternet tabanlı kesitsel tipte olan bu çalışma, web tabanlı bir çevrimiçi anket kullanılarak yürütüldü. Araştırmada anket formları Temmuz 2021 tarihinde sosyal medya aracılığıyla 398 kişiye uygulandı. Veriler Kişisel Bilgi Formu, Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği (WEMİOÖ) ve Sağlıklı Yaşam Farkındalığı Ölçeği (SYFÖ) kullanılarak toplandı
Bulgular: Katılımcıların, WEMİOÖ puan ortalamalarına göre, gelir durumunu iyi olarak ifade edenlerin ve kronik hastalığı olmayanların mental iyi oluşlarının yüksek olduğu ve gruplar arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu belirlendi (p<0.05). SYFÖ puan ortalamalarına göre, 36 yaş ve üzerindekilerin, erkeklerin, evli olanların ve gelir durumunu iyi olarak ifade edenlerin sağlıklı yaşam farkındalıklarının yüksek olduğu ve gruplar arasındaki farkın istatistiksel olarak önemli olduğu belirlendi (p<0.05). WEMİOÖ ile SYFÖ toplam ve alt boyutları (değişim, sosyalleşme, sorumluluk, beslenme) arasında pozitif yönde ilişki olduğu belirlendi (sırasıyla r=.466, r=.341, r=.276, r=.393, r=.439; p<0.05).
Sonuçlar: Elde edilen bulgular, mental iyi oluşluğun, sağlıklı yaşam farkındalığıyla ilişkisinin olduğunu gösterdi.

Anahtar Kelimeler

ebelik, metal sağlık, sağlıklı yaşam

The relationship of mental well-being with healthy living awareness

Öz

Aim: The research was conducted to determine the relationship between mental well-being and awareness of healthy life in individuals.
Methods: This internet-based cross-sectional study was conducted using a web-based online questionnaire. In the research, the questionnaire forms were applied to 398 people through social media in July 2021. Data were collected using Personal Information Form, Warwick-Edinburgh Mental Well-Being Scale(WEMWBS) and Healthy Living Awareness Scale (HLAS).
Results: According to the WEMİIOÖ score averages of the participants, the mental well-being of those who expressed good income and those who did not have a chronic disease was found to be high and the difference between the groups was statistically significant (p<0.05). According to the mean HLAS scores, it was determined that the healthy life awareness of those aged 36 and over, men, married people and those with good income status was high and the difference between the groups was statistically significant (p<0.05). It was determined that there was a positive relationship between WEMİOÖ and the total and sub-dimensions (change, socialization, responsibility, nutrition) of HLAS (respectively r=.466, r=.341, r=.276, r=.393, r=.439; p<0.05).
Conclusion: The findings showed that mental well-being was associated with awareness of healthy living.

Anahtar Kelimeler

healthy lifestyle, mental health, midwifery

Kaynakça

• Arslan, C., & Ceviz, D. (2007). Ev Hanımı ve Çalışan Kadınların Obezite Prevalansı ve Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Değerlendirilmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 21 (5), 211 – 20.
• Ayaz, S., Tezcan, S., & Akıncı, F. (2005). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme davranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksek Okulu Dergisi, 9, 26-34.
• Balcı, E., Şenol, V., Eşel, E., Günay, O., & Elmalı, F. (2012). 65 yaş ve üzeri bireylerin depresyon ve malnutrisyon durumları arasındaki ilişki. Türkiye Halk Sağlığı Dergisi, 10(1), 37-43.
• Başar, S., & Sarı, İ. (2018). Düzenli egzersizin depresyon, mutluluk ve psikolojik iyi oluş üzerine etkisi. İnönü Üniversitesi, Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi (İÜBESBD), 5(3), 25-34.
• Bostan, N., & Beşer, A. (2017). Hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını etkileyen faktörler. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 14(1), 38-44
• Clarke, A.M., Kuosmanen, T., & Barry, M.M. (2015). A systematic review of online youth mental health promotion and prevention interventions. Journal of Youth and Adolescence, 44(1), 90–113. doi:10.1007/s10964-014-0165-0.
• Gül, T. (2011). Sağlıklı beslenme kavramı ve üniversite öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarına yönelik tutum ve davranışları: Çukurova Üniversitesi örneği (Yüksek Lisans Tezi). Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Ekonometri Anabilim Dalı, Adana.
• Güler, G., Güler, N., Kocataş, S., Yıldırım, F., & Akgül, N. (2008). Bir üniversitede çalışan öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları. C.Ü. Hemşirelik Dergisi, 12(3), 18-26.
• Gürsel, N., Özbey, S., & Güzel, P. (2016). Öğretim elemanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesi. International Journal of Social Science Research, 5(2), 10-25.
• Hong, S. A., & Peltzer, K. (2017). Dietary behaviour, psychological well-being and mental distress among adolescents in Korea. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 11(1), 1-12. doi: 10.1186/s13034-017-0194-z.
• Johnson, R. L. (2005). Gender differences in health-promoting lifestyles of African Americans. Public Health Nursing, 22(2), 130-137.
• Keldal, G. (2015). Warwick-Edinburgh Mental İyi Oluş Ölçeği’nin Türkçe formu: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness & Well-Being, 3(1), 103-115.
• Keller, S. (2020). What does mental health have to do with well‐being?. Bioethics, 34(3), 228-34.
• Keyes, C. L. (2002). The mental health continuum: From languishing to flourishing in life. Journal of Health and Social Behavior, 43(2), 207–22. doi: 10.2307/3090197.
• Keyes, C. L., Dhingra, S. S., & Simoes, E. J. (2010). Change in level of positive mental health as a predictor of future risk of mental illness. American Journal of Public Health, 100(12), 2366–2371. doi: 10.2105/AJPH.2010.192245.
• Kılınç, G., Yıldız, E., & Kavak, F. (2016). Kalp yetersizliği hastalarında sağlıklı yaşam biçimi. Turk J Card Nur, 7(13), 114-26. doi: 10.5543/khd.2016.96158.
• Küçükberber, N., Özdilli, K., & Yorulmaz, H. (2011). Kalp hastalarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve yaşam kalitesine etki eden faktörlerin değerlendirilmesi. Anadolu Kardiyol Dergisi, 11, 619-626.
• Lam, J.R., Tyler, J., Scurrah, K.J., Reavley, N.J., & Dite, G.S. (2019). The association between socioeconomic status and psychological distress: a within and between twin study. Twin Research and Human Genetics, 22, 312–320. doi:10.1017/thg.2019.91.
• Lyubomirsky, S., King, L., & Diener, E. (2005). The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin, 131(6), 803-815.
• Mäkelä, P., Raitasalo, K. & Wahlbeck, K. (2015). Mental health and alcohol use: a cross-sectional study of the Finnish general population. European Journal of Public Health, 25(2), 225–31. doi:/10.1093/eurpub/cku133.
• Najafi, F., Pasdar, Y., Matin, B.M., Rezaei, S., Karyani, A.K., Soltani, S., Soofi, M. et al. (2020). Decomposing socioeconomic inequality in poor mental health among Iranian adult population: results from the Persian cohort study. BMC Psychiatry, 20(1), 1-11. doi: 10.1186/s12888-020-02596-y.
• Özer, E., & Yılmaz, N. (2020). Sağlıklı yaşam farkındalığı: bir ölçek geliştirme çalışması. Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi, 3(1), 47-60.
• Paljärvi, T., Koskenvuo, M., Poikolainen, K., Kauhanen, J., Sillanmäki, L., & Mäkelä, P. (2009). Binge drinking and depressive symptoms: a 5-year population-based cohort study. Addiction, 104(7), 1168-1178. doi: 10.1111/j.1360-0443.2009.02577.x.
• Saneei, P., Esmaillzadeh, A., Keshteli, A. H., Reza Roohafza, H., Afshar, H., Feizi, A., & Adibi, P. (2016). Combined healthy lifestyle is inversely associated with psychological disorders among adults. PloS One, 11(1), 1-14. doi: 10.1371/journal.pone.0146888.
• Shafieyan, Z., Qorbani, M., Rastegari Mehr, B., Mahboubi, M., Rezapour, A., Safari, O., Ansari, H., Kia, M.E., Asayesh, H., & Mansourian, M. (2016). Association between lifestyle and hypertension in patients referred to health care centers of Ilam City in 2014. Global Journal of Health Science, 8(6), 161-167. doi: 10.5539/gjhs.v8n6p161.
• Sungur, C., Kar, A., Kıran, Ş., & Macit, M. (2019). Sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının değerlendirilmesi: klinik sağlık hizmeti alan hastalar üzerinde bir araştırma. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 8(15), 43–52.
• Şimşek, H., & Kurnaz, S. (2021). Havacılık İşletmelerinde İnternet Bağımlılığı ve Mutluluk İlişkisi Üzerine Bir Araştırma. A. Karabulut (Ed.). Dijital Yozlaşma ve Etik (s. 215-41), Konya: LiteraTürk Academia.
• Şimşek, H., Öztoprak, D., İkizoğlu, E., Safalı, F., Yavuz, Ö., Onur, Ö., Tekel, Ş., & Çiftçi, Ş. (2012). Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve İlişkili Etmenler. Deü Tıp Fakültesi Dergisi, 26(3), 151–157.
• Tanrıverdi, G., Seviğ, Ü., Bayat, M., & Birkök, M. C. (2009). Hemşirelik bakımında kültürel özellikleri tanılama rehberi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6(1), 793- 806.
• Tennant, R., Hiller, L., Fiswick, R., Platt, S., Joseph, S., Weich, S., Parkinson, J., Secker, J., & Stewarth-Brown, S. (2007). The Warwick-Edinburgh Mental Wellbeing Scale (WEMWBS): development and UK validation. Health and Quality of Life Outcomes, 27(5), 1-13. doi: 10.1186/1477-7525-5-63.
• World Health Organisation. (2004). Promoting Mental Health; Concepts emerging evidence and practice. Summary report Geneva. https://www.who.int/mental_health/evidence/en/promoting_mhh.pdf adresinden erişildi. Erişim tarihi: 29.07.2021.
• Yılmaz, C. K. (2020). Yaşlı bireylerin yaşlılığa uyum düzeyi ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 13(3), 305-317 doi:10.26559/mersinsbd.736812