Sanal gerçekliğin mamografi sırasındaki ağrı ve anksiyeteye etkisi: Randomize kontrollü bir çalışma

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 7, 18.04.2022

Nafiye Dutucu , Resmiye Özdilek , Hatice Acar Bektaş

https://doi.org/10.29228/anatoljhr.53937

Cited By: 4

Öz

Amaç: Bu çalışma sanal gerçekliğin mamografi sırasındaki ağrı ve anksiyete üzerine etkisinin belirlenmesi amacı ile yürütülmüştür.
Yöntem: Randomize kontrollü, yarı deneysel olan çalışma, bir üniversite hastanesinin Radyoloji Anabilim Dalında Nisan- Mayıs 2018 tarihleri arasında gerçekleştirildi. Menopoza girmiş ve çalışmaya katılmaya gönüllü olan 60 kadın örnekleme dâhil edildi. Deney, kontrol gruplarının belirlenmesi için basit randomizasyon yöntemi kullanıldı. Verilerin toplanmasında Tanıtıcı Bilgi Formu, Sözel Kategori Ölçeği (SKÖ) ve Durumluk Kaygı Ölçeği (DKÖ) kullanıldı. Veriler klinikte işlem öncesi ve sonrasında yüz yüze görüşme yöntemi ile toplandı. Deney grubuna mamografi esnasında sanal gerçeklik gözlüğü ile video izletildi. Kontrol grubuna rutin işlemler uygulandı. Verilerin analizi için SPSS 21.0 programında, yüzde, ortalama, standart sapma ve medyan değerleri hesaplandı ve Mann Whitney U, Kruskall Wallis ve Spearman’s Korelasyon Analizi testleri kullanıldı.
Bulgular: Deney ve kontrol grupları arasında tanıtıcı özellikleri ve uygulama sonrası durumluk kaygı puan ortalamaları bakımından istatistiksel olarak anlamlı bir fark yoktu. Ağrı puan ortalamaları karşılaştırıldığında; gruplar arasında anlamlı fark olduğu ve deney grubunun daha az ağrı bildirdiği belirlendi. Katılımcıların SKÖ ve DKÖ puanları arasında pozitif yönde zayıf bir ilişki olduğu saptandı.
Sonuçlar: Mamografi sırasında sanal gerçeklik gözlüğü ile video izlemek kadınların kaygı düzeylerini etkilemezken, işlem sırasındaki ağrı şiddetini azaltmaktadır

Anahtar Kelimeler

ağrı, anksiyete, mamografi, sanal gerçeklik

The effect of virtual reality on pain and anxiety during mammography: A randomized controlled study

Öz

Aim: This study was carried out to determine the effect of virtual reality on pain and anxiety during mammography.
Methods: The randomized controlled, semi-experimental study was carried out in the Department of Radiology (outpatient clinic) of a university hospital between April and May 2018. Sixty women who in menopause and volunteered to participate in the study were included in the sample. Simple randomization method was used to determine experimental, control groups. Introductory Information Form, Verbal Category Scale (VRS) for pain and State Anxiety Inventory (STAI) were used to collect the data. Data were collected at the clinic by face-to-face interview before and after the mamografy procedure. Routine procedures were performed for the control group, and in addition to the experimental group, video was watched with virtual reality goggles during the mammography. For analysis of the data, percentage, mean, standard deviation and median values were calculated in SPSS-21.0 and Mann Whitney-U, Kruskall Wallis and Spearman's Correlation Analysis tests were used.
Results: There was no statistically significant difference between the experimental and control groups in terms of their descriptive characteristics and post-application STAI mean scores. When are compared; There was significant difference between the groups about the VAS averages and the experimental group felt less pain. It was determined that there was a weak positive correlation between the VRS and STAI scores of the participants.
Conclusion: Watching videos with virtual reality goggles during the mammography does not affect the anxiety levels of women, but reduces the severity of pain during the procedure

Anahtar Kelimeler

pain, anxiety, mammography, virtual reality

Kaynakça

• Aktamış, H., & Arıcı, V. A. (2013). Sanal gerçeklik programlarının astronomi konularının öğretiminde kullanılmasının akademik başarı ve kalıcılığına etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(2), 58-70.
• Alimoğlu, E., Alimoğlu, M. K., Kabalioğlu, A., Çeken, K., Apaydın, A., & Lüleci, E. (2004). Mamografi çekimine bağlı ağrı ve kaygı. Meme Radyolojisi, 10, 213–217.
• Alqahtani, A. S., Daghestani, L. F., Ibrahim, L. F. (2017). Environments and system types of virtual reality tecnology in stem: a survey. Internetional Journal of Advanced Computer Science and Applications, 8(6), 77-89.
• Bacanlı, H., İlhan, T., & Aslan, S. (2009). Beş faktör kuramına dayalı bir kişilik ölçeğinin geliştirilmesi: Sıfatlara dayalı kişilik testi (SDKT). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(2), 261-279
• Büyükkayacı Duman, N., Yüksel Koçak, D., Albayrak, S. A., Topuz, Ş., & Yılmazel, G. (2015). Kırk yaş üstü kadınların meme ve serviks kanseri taramalarına yönelik bilgi ve uygulamaları. Journal of Academic Research in Nursing, 1(1), 30–38. https://doi.org/10.5222/jaren.2015.030.
• Çiçekli Taşdemir, T. (2019). Kırsal alanda yaşayan kadınların mamografi taramasına katılımını etkileyen prediktörler. (Yükseklisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul
• Eti-Aslan, F. (2002). Ağrı değerlendirme yöntemleri. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 9–16. http://eskidergi.cumhuriyet.edu.tr/makale/598.pdf
• Faul, F., Erdfelder, E., Lang, A.G. & Buchner, A. (2007). G*Power 3: A flexible statistical power analysis program for the social, behavioral, and biomedical sciences. Behavior Research Methods, 39(2), 175-191
• Faul, F., Erdfelder, E., Buchner, A., & Lang, A. G. (2009). Statistical power analyses using G*Power 3.1: Tests for correlation and regression analyses. Behavior Research Methods, 41(4), 1149-1160, https://doi.org/10.3758/BRM.41.4.1149
• Ferhat, S. (2016). Dijital dünyanın gerçekliği, gerçek dünyanın sanallığı bir dijital medya ürünü olarak sanal gerçeklik. TRT Akademi. 01(02), 724-746.
• Fernández-Feito, A., Lana, A., Cabello-Gutiérrez, L., Franco-Correia, S., Baldonedo-Cernuda, R., & Mosteiro-Díaz, P. (2015). Face-to-face information and emotional support from trained nurses reduce pain during screening mammography: results from a randomized controlled trial. Pain Management Nursing, 16(6), 862–70. https://doi.org/10.1016/j.pmn.2015.07.008
• Gonzalez, A., Zvolensky, M. J., Hogan, J., McLeish, A. C., & Weibust, K. S. (2011). Anxiety sensitivity and pain-related anxiety in the prediction of fear responding to bodily sensations: a laboratory test. Journal of Psychosomatic Research, 70(3), 258–66. https://doi.org/10.1016/j.jpsychores.2010.07.011.
• Göksu, F. (2017). Çocuklarda venöz kan alımı sırasında kullanılan sanal gerçeklik gözlüğünün hissedilen ağrı üzerine etkisi. (Yükseklisans Tezi). Bülent Ecevit Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Zonguldak
• Gregor, K. L., & Zvolensky, M. J. (2008). Anxiety sensitivity and perceived control over anxiety-related events: Evaluating the singular and interactive effects in the prediction of anxious and fearful responding to bodily sensations. Behaviour Research and Therapy, 46(9), 1017-1025.
• Hafslund, B. (2000). Mammography and the experience of pain and anxiety. Radiography, 6(4), 269–272. https://doi.org/10.1053/radi.2000.0281
• Hoffman, H. G., Seibel, E. J., Richards, T. L., Furness, T. A., Patterson, D. R., & Sharar, S. R. (2006). Virtual reality helmet display quality influences the magnitude of virtual reality analgesia. Journal of Pain, 7(11), 843–850. https://doi.org/10.1016/j.jpain. 2006.04.006
• JahaniShoorab, N., Ebrahimzadeh Zagami, S., Nahvi, A., Mazluom, S.R., Golmakani, N., Talebi, M., & Pabarja, F. (2015). The effect of virtual reality on pain in primiparity women during episiotomy repair: A randomize clinical trial. Iranian Journal of Medical Sciences, 40(3), 219-224
• Karaman, D., & Taşdemir, N. (2021). The effect of using virtual reality during breast biopsy on pain and anxiety: A randomized controlled trial. Journal of PeriAnesthesia Nursing, 36, 702-705 https://doi.org/10.1016/j.jopan.2021.04.007
• Keemers-Gels, M. E., Groenendijk, R. P. R., Heuvel, J. H. M., Boetes, C., Peer, P. G. M., & Wobbes, T. (2000). Pain experienced by women attending breast cancer screening. Breast Cancer Research and Treatment, 60(3), 235–240. https://doi.org/10.1023/A:1006457520996
• Law, E. F., Dahlquist, L. M., Sil, S., Weiss, K. E., Herbert, L. J., Wohlheiter, K., & Horn, S. B. (2010). Videogame distraction using virtual reality technology for children experiencing cold pressor pain: The role of cognitive processing. Journal of Pediatric Psychology, 36(1), 84-94, https://doi.org/10.1093/jpepsy/jsq063
• Li, A., Montaño, Z., Chen, V. J., & Gold, J. I. (2011). Virtual reality and pain management: Current trends and future directions. Pain Manage, 1(2), 147–157.
• Loving, V. A., Shakeri, S. A., & Leung, J. W. T. (2021). Anxiety and ıts association with screening mammography. Journal of Breast Imaging, 3(3), 266-272, https://doi.org/10.1093/jbi/wbab024
• Mainiero, M. B., Schepps, B., Clements, N. C., & Bird, C. E. (2001). Mammography-related anxiety : Effect of preprocedural patient education. Women’s Health, 11(2), 110–115. https://doi.org/10.1016/S1049-3867(00)00071-2
• Mehta, S., Rice, D., Janzen, S., Serrato, J., Getty, H., Shapiro, A. P., Morley-Forster, P., Sequeira, K., & Teasell, R. W. (2016). The long term role of anxiety sensitivity and experiential avoidance on pain intensity, mood, and disability among individuals in a specialist pain clinic. Pain Research and Management, 2016, 6954896. http://dx.doi.org/10.1155/2016/6954896
• Morris, L. D., Louw, Q. A., Crous, L. C. (2010). Feasibility and potential effect of a low-cost virtual reality system on reducing pain and anxiety in adult burn injury patients during physiotherapy in a developing country. BURNS, 36, 659–664.
• Ozhan Caparlar, C., & Donmez, A. (2016). What is scientific research and how can it be done?. Turkish Journal of Anesthesia and Reanimation, 44(4), 212–218. https://doi.org/10.5152/TJAR.2016.34711
• Öner, N., & Le Compte, A. (1998). Süreksiz (Durumluk) Sürekli Kaygı Envanteri El Kitabı. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi.
• Özer, A., Bankaoğlu, E., & Ekerbiçer, H. Ç. (2009). Kahramanmaraş’ta yaşayan bir grup kadının kendi kendine meme muayenesi yapma ve mammografi çektirme durumu ile bunları etkileyen faktörler. Toplum Hekimliği Bülteni, 28(1), 14–19.
• Schmitt, Y. S., Hoffman, H. G., Blough, D. K., Patterson, D. R., Jensen, M. P., Soltani, M., Carrougher, G. J., Nakamura, D., & Sharar, S. R. (2011). A randomized, controlled trial of immersive virtual reality analgesia, during physical therapy for pediatric burns. BURNS, 37, 61-68. https://doi.org/10.1016/j.burns.2010.07.007
• Seçginli, S. (2011). Meme kanseri taraması: son yenilikler neler?. TAF Preventive Medicine Bulletin, 10(2), 193–200.
• Shahrbanian, S., Ma, X., Aghaei, N., Korner-Bitensky, N., Moshiri, K., & Simmonds, M. J. (2012). Use of virtual reality (immersive vs. non immersive) for pain management in children and adults: a systematic review of evidence from randomized controlled trials. European Journal of Experimental Biology, 2(5), 1408-1422
• Smith, V., Warty, R. R., Sursas, J. A., Payne, O., Nair, A., Krishnan, S., Costa, F. S., Wallace, E. M. & Vollenhoven, B. (2020). The effectiveness of virtual reality in managing acute pain and anxiety for medical inpatients: systematic review. Journal of Medical Internet Research, 22(11), e17980. https://doi.org/10.2196/17980.
• T.C. Sağlık Bakanlığı (2017). Kanser Taramaları T.C. Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Kanser Dairesi Başkanlığı. Erişim: https://hsgm.saglik.gov.tr/tr/kanser-taramalari (Erişim tarihi: 01.12.2021).
• Talas, M.S., Kocaöz, S., & Kocaöz, S. (2015). Kanser erken teşhis, tarama ve eğitim merkezine başvuran kadınların meme kanseri tarama davranışlarıyla ilişkili sağlık inançları. TAF Preventive Medicine Bulletin, 14(3), 265–71. https://doi.org/10.5455/pmb.1-1424338627
• Türk Radyoloji Derneği (2011). Meme Kanseri Tarama Rehberi; TRD Yeterlilik Kurulu, Rehberler ve Standartlar Komitesi. Erişim: https://www.turkrad.org.tr/dernekten-haberler/trd-meme-tarama-rehberi/ (Erişim tarihi: 01.12.2021)
• Whelehan, P., Evans, A., Wells, M., & MacGillivray, S. (2013). The effect of mammography pain on repeat participation in breast cancer screening: A systematic review. Breast, 22(4), 389–394. https://doi.org/10.1016/j.breast.2013.03.003
• World Health Organization. (2018). Breast cancer. https://www.who.int/cancer/prevention/diagnosis-screening/breast-cancer/en/
• Yıldırım, N. (2010). Sağlık bakım profesyonelleri ile hasta iletişimi. İçinde N., Sabuncu, & F. A. Akça (Ed.), Klinik beceriler, sağlığın değerlendirilmesi hasta bakımı ve takibi içinde. (s. 179-180). İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi.
• Yılmaz, M., & Kıymaz, Ö. (2010). Anxiety and pain associated with process mammography: Influence of process information before. Meme Sagligi Dergisi, 6(2), 62–68.
• Zavotsky, K. E., Banavage, A., James, P., Easter, K., Pontieri-Lewis, V., & Lutwin, L. (2014). The effects of music on pain and anxiety during screening mammography. Clinical Journal of Oncology Nursing, 18(3), E45-9. https://doi.org/10.1188/14.CJON.E45-E49