Sezaryen ile doğum yapan kadınlarda postpartum konfor düzeyinin emzirme öz yeterliliği ile ilişkisi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 2, 128 - 133, 31.08.2024

Didem Kaya , Zehra Gölbaşı , Hüseyin Aksoy

https://doi.org/10.61534/anatoljhr.1435914

Öz

Amaç: Bu araştırmanın amacı sezaryen ile doğum yapan kadınlarda postpartum konfor düzeyinin emzirme öz yeterliliği ile ilişkisini belirlemektir.
Yöntem: Araştırma tanımlayıcı ve ilişki arayıcı tiptedir. Araştırmaya 01.06.2022-31.12.2022 tarihleri arasında bir şehir hastanesinde sezaryen ile doğum yapan 363 anne gelişigüzel örnekleme yöntemi ile alınmıştır. Araştırma verileri Kişisel Bilgi Formu, Doğum Sonu Konfor Ölçeği (DSKÖ) ve Postpartum Emzirme Öz-Yeterlilik Ölçeği Kısa Formu (PEÖYÖ) ile toplanmıştır.
Bulgular: Annelerin %81.3’ü multipardır ve %66.7’sinin sezaryeni planlı gerçekleşmiştir. Annelerin DSKÖ toplam puan ortalaması 119.38±15.76 ve PEÖYÖ puan ortalaması 55.84±10.84’tür. Annelerin DSKÖ ile PEÖYÖ puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı pozitif yönlü orta derecede bir korelasyon bulunmuştur (p<0.001). Ayrıca bebeğini rahat emziren ve emzirirken yardım almayan annelerin DSKÖ ve PEÖYÖ puan ortalaması, bebeğini rahat emziremeyen ve yardım alan annelerden daha yüksek bulunmuştur (p<0.05). Yapılan regresyon analizi sonucunda, postpartum emzirme öz yeterlilikleri değişkeninin %16.4’ünü, doğum sonu konfor düzeyinin etkilediği belirlenmiştir (p<0.001).
Sonuçlar: Araştırma sonucunda sezaryenle doğum yapan annelerin konfor düzeyleri arttıkça emzirme özyeterliliklerinin de arttığı belirlenmiştir. Hemşirelerin sezaryen ile doğum yapan annelere uygulayacakları destekleyici müdahalelerle annelerin konfor düzeylerini yükselterek emzirme özyeterliliklerini artırmaları önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

konfor, sezaryen, doğum sonrası, emzirme, yeterlilik

Etik Beyan

Araştırmaya başlamadan önce Kayseri Şehir Hastanesinden Etik Kurul onayı (638/18.05.2022) ve Kayseri Şehir Hastanesinden kurum izni (60/31.03.2022) alınmıştır. Çalışma Helsinki Bildirgesi ilkelerine uyularak gerçekleştirilmiştir.

Destekleyen Kurum

Çalışmada araştırmacılar herhangi bir finansman desteği almamıştır.

Teşekkür

Araştırmaya katılan tüm annelere teşekkür ediyoruz.

The relationship between postpartum comfort level and breastfeeding self-efficacy in women who gave birth by cesarean section

Öz

Aim: The aim of this study was to determine the relationship between postpartum comfort level and breastfeeding self-efficacy in women who gave birth by cesarean section.
Methods: The study is descriptive and correlational. The study included 363 mothers who gave birth by cesarean section in a city hospital between 01.06.2022-31.12.2022 by random sampling method. Research data were collected with the Personal Information Form, Postpartum Comfort Scale (PCS) and Postpartum Breastfeeding Self-Efficacy Scale Short Form (PBSES).
Results: 81.3% of the mothers were multiples and 66.7% had planned cesarean section. Mothers' total mean score of PCS is 119.38±15.76, the average score of PBSES is 55.84±10.84. A statistically significant, positive and moderate correlation was found between the mothers' mean scores on PCS and PBSES (p<0.001). In addition, the mean scores of the mothers who breastfed their babies comfortably and did not receive assistance while breastfeeding were found to be higher than those of mothers who could not breastfeed their babies comfortably and received assistance (p<0.05). As a result of the regression analysis, it was determined that postpartum comfort level affected 16.4% of the postpartum breastfeeding self-efficacy variable (p<0.001).
Conclusion: As a result of the study, it was determined that as the comfort levels of mothers who gave birth by cesarean section increased, their breastfeeding self-efficacy also increased. It can be recommended that nurses can increase the comfort levels of mothers and increase their breastfeeding self-efficacy by increasing their comfort levels with supportive interventions to be applied to mothers who give birth by cesarean section.

Anahtar Kelimeler

breastfeeding, cesarean section, comfort, competence, postpartum

Kaynakça

• Akgun, M., Akpinar, A., Yangın, H., & Boz, I. (2023). The effect of birth types on postpartum comfort level in pregnant women. Akdeniz Medical Journal, 9(3), 232-240. https://doi.org/10.53394/akd.1030089
• Akın, Ö., & Erbil, N. (2020). Doğum şekli ve emzirme: Sistematik derleme. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(3), 302-318. https://doi.org/10.38108/ouhcd.799949
• Akkoyun, S., & Taş Arslan, F. (2016). İlk altı ay boyunca emziren annelerin emzirme öz yeterlilikleri. The Journal of Pediatric Research, 3(4), 191-195. https://doi.org/10.4274/jpr.50469
• Akkuş, H., & Çoban, A. (2023). Sezaryen doğum sonrası emzirmenin başlatılmasında yaşanan sorunlar. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 7(2), 380-392. https://doi.org/10.46237/amusbfd.1241863
• Aksoy Derya, Y., İbici Akça, E., Kamalak, H., & Gökbulut, H. (2021). Doğum sayısı, doğum şekli ve gebeliğin planlı olma durumunun lohusalarda posttravmatik gelişim ve konfora etkisi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(3), 366-377. https://doi.org/10.26559/mersinsbd.828603
• Aluş Tokat, M., Okumuş, H., & Dennis, C. L. (2010). Translation and psychometric assessment of the breastfeeding self efficacy scale short form among pregnant and postnatal women in Turkey. Midwifery, 26(1), 101-108. https://doi.org/10.1016/j.midw.2008.04.002
• Bülbül, L. G., Özcan, A. G., & Hatipoğlu, S. S. (2012). Sağlam çocuk polikliniğinden izlenen iki yaş üzerindeki çocuklarda anne sütü ile beslenmeye etki eden faktörler. Şişli Etfal Hastanesi Tıp Bülteni, 46(3), 101-107.
• Çapık, A., Özkan, H., Ejder Apay, S. (2014). Loğusaların doğum sonu konfor düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 7(3), 186-192.
• Çerçer, Z., & Nazik, E. (2023). Emzirme sorunları ve hemşirenin rolleri. Sakarya Üniversitesi Holistik Sağlık Dergisi, 6(2), 353-365. https://doi.org/10.54803/sauhsd.1267125
• Dennis, C. L. (2003). The breastfeeding self-efficacy scale: Psychometric assessment of the short form. Journal of Obstetric, Gynecologic & Neonatal Nursing, 32(6), 734-744. https://doi.org/10.1177/0884217503258459
• Durmuş, A., & Can Gürkan, Ö. (2020). Erken postpartum dönem meme sorunlarında kanıt temelli tamamlayıcı ve destekleyici bakım uygulamaları. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 185-192. https://doi.org/10.38108/ouhcd.761903
• Egelioğlu Cetişli, N., Işık, S., Kahveci, M., & Hacılar, A. (2020). Primipar annelerde doğum şekline göre postpartum fiziksel semptom şiddeti ve emzirme davranışları. Koç Üniversitesi Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi, 17(2), 98-103. https://doi.org/10.5222/HEAD.2020.68095
• Ergezen, Y., Efe, E., Çalışkan Özdöl, F., & Dikmen, Ş. (2021). Doğum sonu dönemde annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişki. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 14(3), 217-223. https://doi.org/10.46483/deuhfed.675733
• Güney, E., & Uçar, T. (2021). Effects of deep tissue massage on pain and comfort after cesarean: A randomized controlled trial. Complementary Therapies in Clinical Practice, 43, 101320. https://doi.org/10.1016/j.ctcp.2021.101320
• Işık, G., Egelioğlu Cetişli, N., & Başkaya, V. A. (2018). Doğum şekline göre annelerin postpartum ağrı, yorgunluk düzeyleri ve emzirme öz-yeterlilikleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 11(3), 224-232.
• Karaca, B. R., & Irmak Vural, P. (2022). Sıcak uygulamanın sezaryen sonrası akut ağrıya ve doğum sonu konfora etkisi: Randomize kontrollü bir çalışma. TOGÜ Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(1), 51-64.
• Karaçam, Z., & Sağlık, M. (2018). Breastfeeding problems and interventions performed on problems: Systematic review based on studies made in Turkey. Türk Pediatri Arşivi, 53(3), 134-148. https://doi.org/10.5152/TurkPediatriArs.2018.6350
• Karakaplan, S., & Yıldız, H. (2010). Doğum Sonu Konfor Ölçeği geliştirme çalışması. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(1), 55-65.
• Kolcaba, K. (2003). Comfort theory and practice: A vision for holistic health care and research. Springer Publishing Co.
• Kuğuoğlu, S., & Karabacak, Ü. (2008). Genel konfor ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 16(61), 6-23.
• Kurt Can, E., & Ejder Apay, S. (2020). Doğum şekli: doğum sonu konfor ve doğumdan memnuniyet düzeylerini etkiler mi?. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 8(3), 547-565. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.753497
• Öztürk, R., Yağız, R., & Er Güneri, S. (2021). Doğum yapan kadınların konfor ve taburculuğa hazır oluşluk düzeylerinin incelenmesi. Batı Karadeniz Tıp Dergisi, 5(2), 272-280. https://doi.org/10.29058/mjwbs.899957
• Pereira, T. R. C., De Souza, F. G., & Beleza, A. C. S. (2017). Implications of pain in functional activities in immediate postpartum period according to the mode of delivery and parity: An observational study. Brazilian Journal of Physical Therapy, 21(1), 37-43. http://dx.doi.org/10.1016/j.bjpt.2016.12.003
• Sis Çelik, A., Çelik, E. C. (2020). Doğumun şekli ve doğumda alınan anestezi türü doğum sonu konforu etkiler mi?. JAREN, 6(1), 97-108. http://dx.doi.org/10.5222/jaren.2020.46704
• Söker, F., & Şolt Kırca, A. (2023). The effect of delivery method on optimality level and postpartum comfort in primiparous women. European Journal of Obstetrics & Gynecology and Reproductive Biology: X, 20, 100231. https://doi.org/10.1016/j.eurox.2023.100231
• Takahata, K., Horiuchi, S., Miyauchi, A., Tadokoro, Y., & Shuo, T. (2023). A longitudinal study of the association of epidural anesthesia and low‑dose synthetic oxytocin regimens with breast milk supply and breastfeeding rates. Scientifc Reports, 13, 21146. https://doi.org/10.1038/s41598-023-48584-6
• Terzi, B., & Kaya, N. (2017). Konfor kuramı ve analizi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 20(1), 67-74.
• Tunç, R. (2020). Doğum sonu konfor düzeyinin emzirme öz-yeterlilik ve emzirme başarısı üzerine etkisi (Yayın No. 656056) [Yüksek lisans tezi, Sağlık Bilimleri Üniversitesi]. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi.
• Ünal, E., & Kaya Şenol, D. (2022). Primipar annelerde doğum şeklinin doğum sonu konfor ve emzirme başarısına etkisi. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 5(2), 158-165. https://doi.org/10.38108/ouhcd.901241
• Wen, J., Yu, G., Kong, Y., Liu, F., & Wei, H. (2020). An exploration of the breastfeeding behaviors of women after cesarean section: A qualitative study. International Journal of Nursing Sciences, 7(4), 419-426. https://doi.org/10.1016/j.ijnss.2020.07.008
• Yenal, K., Aluş Tokat, M., Durgun Ozan, Y., Çeçe, Ö., & Bakılan Abalın, F. (2013). Annelerin emzirme öz-yeterlilik algıları ile emzirme başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştırma Dergisi, 10(2), 14-19.
• Yılmazbaş, P., Kural, B., Uslu, A., Sezer, G. M., & Gökçay, G. (2015). Annelerin gözünden ek besinlere başlama nedenleri ve annelerin mamalar hakkındaki düşünceleri. İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi, 78(3), 76-82. https://doi.org/10.18017/iuitfd.13056441.2015.78/3.76-82
• Zhang, F., Cheng, J., Yan, S., Wu, H., & Bai, T. (2019). Early feeding behaviors and breastfeeding outcomes after cesarean section. Breastfeeding Medicine, 14(5), 325-333. https://doi.org/10.1089/bfm.2018.0150