Değişen Egemenlik Anlayışının Hak ve Özgürlüklerin Korunmasına ve Anayasa Yargısına Etkileri

Yıl 2003, Cilt: 19 Sayı: 1, 16 - 34, 01.06.2003

Cem Eroğul

Öz

Onaltıncı yüzyılın sonunda Jean BODIN tarafından geliştirilen egemenlik kuramı,1 gelişmekte olan burjuva sınıfının türdeş ve dışa karşı korunmuş bir ulusal pazar gereksinimine yanıt olarak doğmuştu. Ulusal çerçeve, 1870’lerde başlayan emperyalizm çağında, emperyalist devletlere saldırı üssü, çevre ülkelerine ise korunma tabanı oldu. Bu çerçeve, 1930’lardan başlayarak, Keynesçi devlet anlayışına da tabanlık etti. Ne var ki, 1970’lerin sonunda kapitalizm küreselleşme aşamasına girdi ve ulus-devletle açık bir karşıtlığa düştü. Şimdi artık düzenin dayanabildiği tek ulus-devlet, küreselleşmenin dünya üssü olan ABD’dir.

Kaynakça

• Bu çalışma için, en çok, Avrupa Konseyi’ne bağlı olarak çalışan Venedik Komisyonu’nun derlediği mahkeme kararlarından yararlanıldı. Bunlar için birinci kaynak, Komisyonun yayınladığı Bulletin on Constitutional Case-Law. Komisyon, ayrıca, CODİCES adı altında, iki CD çıkardı. Bunlarda, o zamana dek Bulletin’lerde yayınlanmış veriler toplanmış bulunuyor. Venedik Komisyonu’nun web sayfasının adresi şöyle: http://venice.coe.int
• Devrim AYDIN (2002), “Uluslararası Ceza Hukukunun Gelişimi” (A.Ü. Hukuk Fakültesi Dergisi, 51/4: 131-67)
• N.W. BARBER (2000), “Sovereignty Re-examined: The Courts, Parliament, and Statutes” (Oxford Journal of Legal Studies, 20/1: 131-54)
• BINGHAM (1998): The Right Honorary Lord Bingham of Cornhill, The Lord Chief Justice of England and Wales, “The Way We Live Now: Human Rights in the New Millenium” (The Earl Grey Memorial Lecture, University of Newcastle upon Tyne, 29 January 1998. First published in web journal of Current Legal Issues in association with Blackstone Press Ltd.)
• Cem EROĞUL (2000), “Anayasa Mahkemesi Kararları Işığında Olağanüstü Yasa Gücünde Kararnamelerin TBMM’ce Onaylanması Sorunu” (A.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 54/4: 31-46)
• Cem EROĞUL (2002), “Yeni Dünya Düzeninde Türk Anayasacılığının Sorunları” (Mülkiye, XXVI/233: 9-19)
• Kâzım ÖZTÜRK (1966), Türkiye Cumhuriyeti Anayasası, C. II (Mad. 1 – 75) (Ankara: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları)
• Hüseyin PAZARCI (1989), Uluslararası Hukuk Dersleri I. Kitap (2. Baskı, Ankara: Turhan Kitabevi)