The use of Foreign Law in Turkish Constitutional Adjudication

Yıl 2019, Cilt: 36 Sayı: 2, 111 - 154, 01.01.2020

Cem Tecimer

Öz

The increasing references to foreign law by constitutional courts
worldwide has generated a voluminous literature on the subject of
the permissibility of these references. While the Turkish Constitutional
Court (“TCC”) has historically used and continues to use foreign law in
domestic constitutional adjudication, the TCC’s practice of referring to
foreign law has remained thus far a largely understudied phenomenon.
This Article aims to fill that gap in three parts. First, it assesses extant
debates on the benefits and disadvantages of considering foreign law in
domestic constitutional adjudication, assessing the potency of arguments
for and against the practice in the Turkish context. Second, and while
ultimately not espousing any particular view on the permissibility
question, the Article discusses five separate doctrinal arguments that
may be indicative of the permissibility of foreign law references under
Turkish constitutional law. These are (1) the Preamble; (2) the principles
and reforms of Ataturk; (3) international law; (4) general principles of
law; and finally (5) the TCC’s precedents. Third and lastly, building on
the TCC’s reliance on foreign law without providing any justification for
doing so, the Article concludes with possible reasons that might account
for the Court’s use of foreign law.

Anahtar Kelimeler

foreign law, Turkish constitutional adjudication, permissibility of references to foreign law, Turkish constitutional bloc, judicial transparency

Türk Anayasa Muhakemesinde Mukayeseli Hukukun Kullanımı

Öz

Anayasa mahkemelerinin dünya genelinde artan mukayeseli hukuk
atıfları, bu atıfların meşruiyeti hakkında hacimli bir literatür ortaya
çıkarmıştır. Anayasa Mahkemesi’nin (“AYM”) mukayeseli hukuku
anayasa muhakemesinde öteden beri kullanmış ve hâlen kullanıyor
olmasına rağmen, AYM’nin bu pratiği bu güne değin büyük ölçüde
gözden kaçırılmış bir hadise olarak kalmıştır. Bu makale, üç ayrı
bölümde bu gözden kaçırılmaya son vermeyi hedeflemektedir.
Evvela, anayasa muhakemesinde mukayeseli hukuk atıflarının
faydaları ve dezavantajları hakkındaki tartışmalardan yararlanılarak
bu argümanların Türkiye örneği üzerindeki açıklayıcı güçleri
sınanmıştır. İkinci olarak, nihayetinde mukayeseli hukuk atıflarının
meşruiyeti konusunda herhangi bir taraf tutmamakla beraber, Türk
anayasa muhakemesinde mukayeseli hukuk atıflarının meşruiyetini
destekler nitelikte beş ayrı hukuki argüman incelenmiştir. Bu hukuki
argümanlar sırasıyla (1) Anayasa’nın Başlangıç kısmı; (2) Atatürk ilke
ve inkılapları; (3) milletlerarası hukuk; (4) hukukun genel ilkeleri ve
(5) AYM içtihatlarına ilişkindir. Üçüncü ve son olarak da, AYM’nin
herhangi bir gerekçelendirmeye girişmeksizin mukayeseli hukuktan
istifade etmesinden hareketle, Mahkeme’nin mukayeseli hukuk atıflarını
kullanmasının muhtemel sebepleri tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

mukayeseli hukuk, Türk anayasa muhakemesi, mukayeseli hukuk atıflarının meşruiyeti, Türk anayasallık bloku, yargısal şeffaflık

Kaynakça

• BIBLIOGRAPHY
• AKYOL, Taha (2012). Atatürk’ün İhtilal Hukuku, İstanbul: Doğan Kitap Publishing.
• ALFORD, Roger P. (2004). Misusing International Sources to Interpret the Constitution, American Journal of International Law, Vol. 98, No. 1, pp. 57-69.
• ALİEFENDİOĞLU, Yılmaz (1996). Anayasa Yargısı ve Türk Anayasa Mahkemesi, Ankara: Yetkin Yayınları.
• ARSEL, Ilhan (1965). Türk Anayasa Hukukunun Umumi Esasları, Ankara: Mars Publishing.
• ARSLAN, Zühtü (2018). “Yargı Reformu Strateji Belgesinin Yenileme Çalışmalarında Yaptığı Konuşma” (October 30, 2018), https://www.anayasa. gov.tr/tr/baskan/baskanin-konusmalari/ (accessed October 22, 2019).
• ATATÜRK ARAŞTIRMA MERKEZİ (2006). Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi Publishing.
• CHOUDRY, Sujit (2006). “Migration as a new metaphor in comparative constitutional law”, in The Migration of Constitutional Ideas (Sujit Choudry, Cambridge: Cambridge University Press) pp. 1-35.
• CRAWFORD, James (2012). Brownlie’s Principles of Public International Law, Oxford: Oxford University Press.
• ÇAĞLAR, Bakır (1990). Anayasa Mahkemesi Kararlarında Demokrasi, Anayasa Yargısı, Vol. 7, pp. 51-127.
• ÇAĞLAR, Bakır (1998). Anayasa Yargısının Güncelliği: Yargıçlar Zamanı, Anayasa Yargısı, Vol. 15, pp. 51-69.
• ÇALI, Başak (2015). The Authority of International Law: Obedience, Respect, and Rebuttal, Oxford: Oxford University Press.
• DIXON, Rosalind & Jackson, Vicki (2013). Constitutions Inside Out: Outsider Interventions in Domestic Constitutional Contests, Wake Forest Law Review, Vol. 48, No. 1, pp. 149-209.
• DIXON, Rosalind & LANDAU, David (2019). 1989-2019: From democratic to abusive constitutional borrowing, International Journal of Constitutional Law, Vol. 17, No. 2, pp. 489-496.
• DORSEN, Norman (2005). A conversation between U.S. Supreme Court justices, International Journal of Constitutional Law, Vol. 3, No. 4, pp. 519-541.
• DOTHAN, Shai (2018). Judicial Deference Allows European Consensus to Emerge, Chicago Journal of International Law, Vol. 18, No. 2, pp. 393-419. du BOIS, François & VISSER, Daniel (2003). The Influence of Foreign Law in South Africa, Transnational Law & Contemporary Problems, Vol. 13, No. 2, pp. 593-658.
• DURAN, Lütfi (1984). Türkiye’de Anayasa Yargısının İşlevi ve Konumu, Anayasa Yargısı, Vol. 1, pp. 57-87.
• GÖZLER, Kemal (2000). Türk Anayasa Yargısında Anayasallık Bloğu Kavramına İhtiyaç Var Mıdır?, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, Vol. 55, No. 3, pp. 81-101.
• GÖZLER, Kemal (2019). Türk Anayasa Hukuku Dersleri, Bursa: Ekin Publishing.
• GUERRA, Luis Lopez (2005). Tribunal Constitutional (Constitutional Court) Spain, International Journal of Constitutional Law, Vol. 3, No. 4, pp. 567-569.
• HAKMEYEZ, Yusuf Şevki (2007). Anayasa Mahkemelerinin Geleneksel İşlevi Bağlamında Günümüzde Ortaya Çıkan İki Sorun: Yerindelik Denetimi Tartışmaları ve Ulusalüstü Örgüte Üye Devletlerdeki Anayasa Yargısının Konu Bakımından Sınırlandırılması, Anayasa Yargısı, Vol. 24, pp. 525-568.
• HIRSCHL, Ran (2014a). Comparative Matters: The Renaissance of Comparative Constitutional Law, Oxford: Oxford University Press.
• HIRSCHL, Ran (2014b). In Search of an Identity: Voluntary Foreign Citations in Discordant Constitutional Settings, The American Journal of Comparative Law, Vol. 62, No. 3, pp. 547-584.
• HIRSCHL, Ran (2018). “Judicial review and the politics of comparative citations: theory, evidence and methodological challenges”, in Comparative Judicial Review (Erin F. Delaney & Rosalind Dixon, Massachusetts: Edward Elgar Publishing) pp. 403-422.
• KABOĞLU, İbrahim (1991). Hukukun Genel İlkeleri ve Anayasa Yargısı, Anayasa Yargısı, Vol. 8, pp. 291-322.
• KUBALI, Hüseyin Nail (1968). Atatürk Devrimi ve Gerçeklerimiz, Mukayeseli Hukuk Araştırmaları Dergisi, Vol. 1, No. 2, pp. 5-25.
• KÜNNECKE, M. (2019). German Constitutional Law in the UK Supreme Court, Liverpool Law Review, Vol. 40, No. 1, pp. 31-47.
• ODER, Bertil Emrah (2010). Anayasa Yargısında Yorum Yöntemleri, İstanbul: Beta Yayınları.
• ODER, Bertil Emrah (2013). Anayasa Yargısında Temel Hak ve Özgürlüklerin Somutlaşması Normatif Kurgular, Teloslar ve Uluslararası Hukuka Açıklık, Anayasa Yargısı, Vol. 30, pp. 49-59.
• ORGAD, Liav (2010). The preamble in constitutional interpretation, International Journal of Constitutional Law, Vol. 8, No. 4, pp. 714-738.
• ÖRÜCÜ, Esin (2007). Ulusal Anayasa Mahkemelerinde ‘Yargısal Karşılaştırmacılık’ ve Mahkemeler Arası Diyalog, Anayasa Yargısı, Vol. 34, pp. 433-459. ÖZBUDUN, Ergun (2017). Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Yayınları.
• PORAT, Iddo. (2013). “The Use of Foreign Law in Israeli Constitutional Adjudication”, in Israeli Constitutional Law in the Making (Gideon Sapir et al, Oxford: Hart Publishing) pp. 151-172.
• POSNER, Eric & SUNSTEIN, Cass (2006). The Law of Other States, Stanford Law Review, Vol. 59, No. 1, pp. 131-180.
• RABB, Intisar (2015). Against Kadijustiz: On the Negative Citation of Foreign Law, Suffolk University Law Review, Vol. 48, pp. 343-377.
• SIEMS, Mathias (2014). Comparative Law, Cambridge: Cambridge University Press.
• SLAUGHTER, Anne-Marie (2000). Judicial Globalization, Virginia Journal of International Law, Vol. 40, No. 4, pp. 1103-1124.
• SOYSAL, Mümtaz (1997). Uluslararası Andlaşmalar Konusunda Anayasa Yargısı, Anayasa Yargısı, Vol. 14, pp. 171-187.
• TANÖR, Bülent (1997). Türkiye’de Demokratikleşme Perspektifleri, İstanbul: TÜSİAD Publishing.
• TANÖR, Bülent (2017). Osmanlı-Türk Anayasal Gelişmeleri, İstanbul: YKY Publishing.
• TANÖR, Bülent & YÜZBAŞIOĞLU, Necmi (2012). 1982 Anayasasına Göre Türk Anayasa Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları.
• TANPINAR, Ahmet Hamdi. (2005) Mahur Beste, Istanbul: Dergah Yayınları.
• TECIMER, Cem (2017). Rethinking Turkish Secularism: Towards ‘Unofficial’ Islamic Constitutionalism?, Verfassungsblog, https://verfassungsblog.de/ rethinking-turkish-secularism-towards-unofficial-islamic-constitutionalism/.
• TECIMER, Cem (forthcoming, 2020). Inter-Constitutional Interpretation: A Case Study of the Articles of Confederation (on file with author).
• TEZİÇ, Erdoğan (2017). Anayasa Hukuku, İstanbul: Beta Yayınları.
• TUSHNET, Mark (1988). Red, White, and Blue: A Critical Analysis of Constitutional Law, Cambridge: Harvard University Press.
• TUSHNET, Mark (2006a). Referring to Foreign Law in Constitutional Interpretation: An Episode in the Culture Wars, Baltimore Law Review, Vol. 35, No. 3, pp. 299-312.
• TUSHNET, Mark (2006b). “Some reflections on method in comparative constitutional law”, in The Migration of Constitutional Ideas (Sujit Choudry, Cambridge: Cambridge University Press) pp. 67-83.
• TUSHNET, Mark (2008). Weak Courts, Strong Rights: Judicial Review and Social Welfare Rights in Comparative Constitutional Law, Princeton: Princeton University Press.
• URAN, Peri (2015). Anayasaların Başlangıç Kısımları, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, Vol. 73, No. 1, pp. 223-248.
• VAROL, Ozan (2011). The Origins and Limits of Originalism: A Comparative Study, Vanderbilt Journal of Transnational Law, Vol. 44, No. 5, pp. 1239-1297.
• WHITE, Nigel D. (2005). The Law of International Organisations, Manchester: Manchester University Press.
• YAZICI, Serap (2009). Demokratikleşme Sürecinde Türkiye, İstanbul: Istanbul Bilgi University Press.
• YILDIRIM, Engin & GÜLENER, Serdar (2018). Anayasa Mahkemesi Kararlarında Uluslararası Ve Karşılaştırmalı Hukuka Yapılan Atıflar: Ampirik Bir Analiz, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Vol. 67, No. 1, pp. 105-144.
• YÜZBAŞIOĞLU, Necmi (1993). Türk Anayasa Yargısında Anayasallık Bloku, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi.
• CASES
• Turkish Constitutional Court decisions
• TCC, E.1963/67, K.1966/19, 14/04/1966
• TCC, E.1969/31, K.1971/3, 12/01/1971
• TCC, E.1970/52, K.1971/46, 27/04/1971
• TCC, E.1970/48, K.1972/3, 08-09/02/1972
• TCC, E.1973/38, K.1975/23, 11-14, 25/02/1975
• TCC, E.1980/29, K.1981/22, 21/05/1981
• TCC, E.1983/2, K.1983/2, 25/10/1983
• TCC, E.1984/14, K.1985/7, 13/06/1985
• TCC, E.1985/2, K.1985/16, 27/09/1985
• TCC, E.1985/31, K.1986/11, 27/03/1986
• TCC, E.1985/21, K.1986/23, 06/10/1986
• TCC, E.1986.18, K.1986/24, 09/10/1986
• TCC, E.1985/8, K.1986/27, 26/11/1986
• TCC, E.1988/15, K.1989/9, 14/02/1989
• TCC, E.1989/1, K.1989/12, 07/03/1989
• TCC, E.1990/30, K.1990/31, 29/11/1990
• TCC, E.1990/15, K.1991/5, 28/02/1991
• TCC, E.1999/47, K.1999/46, 28/12/1999
• TCC, E.1992/2, K.2001/2, 22/06/2001
• TCC, E.2009/85, K.2011/49, 10/03/2011
• TCC, E.2013/99, K.2014/61, 27/03/2014
• Muhittin Kaya, App. no: 2013/1213, 04/12/2013
• Nurten Esen, App. no: 2013/7970, 10/06/2015
• U.S. Supreme Court decisions
• Roper v. Simmons, 543 U.S. 551 (2005)