Bilişim Teknolojilerindeki Gelişmelerin Anayasal Fonksiyonlar Üzerindeki Dönüştürücü Etkisi

Yıl 2019, Cilt: 36 Sayı: 2, 253 - 289, 01.01.2020

Duygu Şimşek Aktaş

Öz

Tarihte gerçekleşmiş teknolojik devrimler arasında en büyük sosyal
ve kültürel değişiklikleri meydana getiren ve kendini sürekli artan
bir hızla yenilemeyi sürdüren, dijital devrim olmuştur. Egemenliğin
bileşenlerinden olan siyasal iktidar da insan yaşamındaki ve
paradigmasındaki bu global ölçekli ve bütüncül değişime karşı kayıtsız
kalamamaktadır. Dijital devrimin siyasal iletişim ve siyasal katılım
alanındaki katkılarının anayasal fonksiyonları yerine getiren kişi ile
kurumlar üzerinde de etki yaratması beklenmekte ve hâlihazırda
gözlemlenmektedir. Bunun yanında yurttaşlar da kolektif karar alma
süreçlerine etki edebilecek yeni teknolojik olanakları gözlemleyerek artık
daha aktif katılımcılar olabileceklerini düşünmekte ve hatta çoğu zaman
kamusal kararlara doğrudan yön verebileceklerine inanmaktadır.

Bu makale, yasama ve yürütme organlarının yapısının ve işleyişinin
bilişim teknolojilerindeki gelişmeler ile birlikte dönüşümünü incelemeyi
amaçlamaktadır. Bu dönüşüm incelenirken aynı zamanda bilişim
teknolojilerinin siyasal iktidarın kullanılmasına ve denetlenmesine
yurttaşları dâhil etme biçimine de değinilecektir. Çalışma boyunca
Türkçe ve İngilizce literatürün yanı sıra karşılaştırmalı hukuktan
uygulamalı örneklere de başvurulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Bilişim teknolojileri, erkler ayrılığı, anayasal fonksiyonlar, dijital dönüşüm, siyasal katılım

Kaynakça

• KAYNAKÇA
• Kitaplar
• BALKIR, Gönül (2009). “Müzakereci Demokrasinin Yaygınlaştırılması: Müzakereci Demokrasi Pratiği Olarak STK’lar”, İstanbul Aydın Üniversitesi 1. Uluslararası Müzkereci Demokrasi Sempozyumu Bildiri Kitabı içinde, İstanbul: Türkiye Araştırmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi.
• BENHABIB, Seyla (1999). “Müzakereci Bir Demokratik Meşruiyet Modeline Doğru”, Demokrasi ve Farklılık - Siyasal Düzenin Sımırlarının Tartışmaya Açılması içinde (Ed. Seyla Benhabib), İstanbul: Demokrasi Kitaplığı.
• BEST, Stephen. ve KELLNER, D. (1997). The Postmodern Turn, New York: The Guilford Press.
• BOYD, Danah (2011). “Social Network Sites as Networked Publics: Affordances, Dynamics, and Implications.”, Networked Self: Identity, Community, and Culture on Social Network Sites içinde (Ed. Zizi Papacharissi), New York: Routledge.
• BRABHAM, Daren C. (2013). Crowdsourcing, Massachusetts: The MIT Press.
• CAN, Osman (2010). Darbe Yargısının Sonu, İstanbul: Timaş Yayınları.
• CAN, Osman (2012). Yol Ayrımında, İstanbul: Timaş Yayınları.
• ERDOĞAN, Mustafa (2015). Anayasal Demokrasi, 12. Basım, Ankara: Siyasal Kitabevi.
• FREY, Fredrick W. (1965). The Turkish Political Elite, Cambridge: The MIT Press, 1965.
• GERBAUDO, Paolo (2019). “The Platform Party: The Transformation of Political Organisation in the Era of Big Data”, Digital Object, Digital Subjects içinde (Ed. David Chandler ve Christian Fuchs), London: University of Westminster Press.
• GÜNGÖR Süleyman (2012). “Bilgi Toplumu ve E-Dönüşüm Sürecinin Demokrasi Üzerine Dönüştürücü Etkisinin Analizi” (Yayınlanmamış İdari Uzmanlık Tezi), Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu.
• HABERMAS, Jürgen (2017). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü, 14. Basım, İstanbul: İletişim Yayınları.
• HABERMAS, Jürgen (2015). Öteki Olmak, Ötekiyle Yaşamak, Çev. Aka, İ. İstanbul: Siyaset Kuramı Yayınları.
• HEYER, Paul (2006). Harold Innis, Lanham: Rowman & Littlefield Publishers.
• HEYWOOD, Andrew (2007). Politics, 3rd Edition, London: Palgrave.
• KNIGHT, Jack (2001). “Institutionalizing Constitutional Interpretation”, Constitutional Culture and Democratic Rule (Ed. John Ferejohn, Jack N. Rakove, Jonathan Riley), Cambridge: Cambridge University Press.
• LE SUEUR, Andrew (2016). “Robot Government: Automated Decision-making and its Implications for Parliament”, Parliament: Legislation and Accountability içinde (Ed. Alexander Horne ve Andrew Le Sueur), Oxford: Hart Publishing.
• PETRIK, Klaus (2009) “Participation and e-Democracy: How to Utilize Web 2.0 for Policy Decision-Making”, Proceedings of the 10th Annual International Conference on Digital Government Research: Social Networks: Making Connections between Citizens, Data and Government içinde (Ed. Soon Ae Chun, Rodrigo Sandoval, Priscilla Regan), Mexico: Digital Government Society of North America.
• STANLEY, J. Woody, WEARE, Christoper, MUSSO, Juliet. (2004). “Participation, Deliberative Democracy and the Internet: Lessons from a National Forum on Commercial Vehicle Safety”, Democracy Online: The Prospects for Political Renewal Through the Internet içinde (Ed. Peter. M. Shane), New York: Routledge.
• SUROWIECKI, James. (2004). Wisdom of Crowds, New York: Anchor Books.
• ŞİRİN, Tolga. (2019). Karşılaştırmalı Anayasa Hukukunda Kanun Kavramı, İstanbul: On İki Levha Yayınları.
• TEZİÇ, Eerdoğan. (2017). Anayasa Hukuku, 21. Basım, İstanbul: Beta Yayınevi.
• VEDEL, Thiery (2005). “Political Communication in the Age of the Internet”, Political Communication in a New Era: A Cross-national Perspective içinde (Ed. Gadi Wolfsted ve Philippe J. Maarek), New York: Routledge.
• YAYLA, Atilla (2015). Siyaset Bilimi, Ankara: Adres Yayınları.
• YOKUŞ, Sevtap (2019). “Siyasal İktidarın Toplumsal Muhalefet ile Dengelenmesi”, Ord. Prof. Dr. Ali Fuat Başgil’in Anısına Armağan içinde (Ed. Abuzer Kendigelen ve Saadet Yüksel), İstanbul: On İki Levha Yayınları.
• Süreli Yayınlar
• ATZORI, Marcella (2017). “Blockchain Technology and Decentralized Governance: Is the State Still Necessary?”, Journal of Governance and Regulation, C. 6, S 1, s. 45-62.
• BLUM. Christian (2015). “Liquid Democracy: Potentials, Problems and Perspectives”, The Journal of Political Philosophy, C. 24, S 2, s. 162-182.
• BUCY, Erik P., ve GREGSON, Kimberly S. (2001). “Media Participation: A Legitimizing Mechanism of Mass Democracy”, New Media & Society, C. 3, S 3, s. 357-380.
• CAN, O. (2013). “Başkanlık Sistemi Üzerine Birkaç Not”, Yeni Türkiye (Başkanlık Sistemi Özel Sayısı), C. 9, S 51, s. 175-181.
• DAHL, Robert A. (2005). “What Political Institutions Does Large-Scale Democracy Require”, Political Science Quarterly, C. 120, S 2, s. 187-197.
• GANLEY, Gladys D. (1991) “Power to the People via Personal Electronic Media”, The Washington Quarterly, C. 14, S 2, s. 5-22.
• GEIGER, Christian Philipp, VON LUCKE, J. (2012). “Open Government and (Linked) (Open) (Government) (Data)”, Journal of Democracy and Open Government, C. 4, S 2, s. 265-278.
• GÖKŞEN, Yılmaz, DOĞAN, Onur. (2011). “Yazılım Desteği ile Kantitatif Karar Verme: Siyasî Partilerde Örnek Bir Uygulama”, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, C. 12, S 2, s. 84-100.
• GRIFFITH, Jefrey, LESTON-BANDEIRA, Cristina (2012). “How Are Parliaments Using New Media to Engage With Citizens?”, The Journal of Legislative Studies, C. 18, S 3-4, s. 91-92.
• LIOY, Alberto, ESTEVE DEL VALLE, Marc ve GOTTLIEB, J. (2019). “Platform Politics: Party Organisation in the Political Age”, Information Polity, s. 1-18.
• LUNT, Peter, LIVINGSTONE, Sonia (2013). “Media Studies’ Fascination with the Concept of the Public Sphere: Critical Reflections and Emerging Debates”, Media Culture & Society, C.. 35, S 1, s. 87-96.
• MACIEJEWSKI, Mariusz (2017). “To Do More, Better, Faster and More Cheaply: Using Big Data in Public Administration”, International Review of Administration Sciences, C. 83, S 1, s. 120-135.
• MERİÇ, Övünç (2017). “Çevrimiçi Siyasal Literatür Üzerine Bir Literatür Değerlendirmesi”, Selçuk İletişim, C. 9, S 4, s. 25-39.
• YILMAZ, Didem. (2016). “Müzakere İşlevi Açısından Yasama Organı”, Anayasa Hukuku Dergisi, C. 5, S 9, s. 55-85.
• ZENGİN, Mehmet Ali (2013). “Bilgi İletişim Teknolojilerinin Demokrasi İçerisinde Kullanımı Ve Dijital Demokrasiye Geçiş“, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. 17, S 4, s. 271-304.
• Karar, Rapor ve Tebliğler
• BRASSEUR, Anne (2014). Internet and Politics: The Impact of New Information and Communication Technology on Democracy, Report Doc. 13386, Strasbourg: Council of Europe Committee on Culture, Science, Education and Media.
• CAN, Osman (2010). Anayasanın Özü/Felsefesi/Anayasanın Yapılış Yöntemi, Küyerel Panelleri 1 (Ed. Hüseyin Çakır), İstanbul: Küresel ve Yerel Düşünce Derneği.
• CHENOK, Dan, COONEY, Haynes, KAMENSKY, John, KEEGAN, Michael ve PIECHOWSKI, Darcie (2017). Seven Drivers Transforming Government, IBM Center for Business of Government.
• Council of Europe Governance Committee, CG35(2018)14final, Transparency and Open Government, 2018, s. 7, https://bit.ly/32f09Ef , E.t: 24 Temmuz 2019.
• CT Applications and Cybersecurity Division Policies and Strategies Department. (2008). Electronic Government for Developing Countries, International Telecommunication Union.
• GALSTER, Andreas (2018). Transparency and Open Government, Report CG35(2018)14, 35th Session.
• GLUCK, Jason, BALLOU, Brendan (2014). “New Technologies in Constitution Making”, United States Institute of Peace Special Report.
• GÜNGÖR, Süleyman “Bilgi Toplumu ve E-Dönüşüm Sürecinin Demokrasi Üzerine Dönüştürücü Etkisinin Analizi”, Yayınlanmamış İdari Uzmanlık Tezi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu, 2012.
• House of Lords Constitution Committee (2004). The Fourteenth Report (On Parliament and the Legislative Process, London.
• International Association for Public Participation (2017). Core Values of Public Participation, https://bit.ly/2GKI1eb , E.t: 25 Temmuz 2019.
• Inter-Parliamentary Union (2018). World e-Parliament Report 2018, Geneva.
• KENTEL, Ferhat, / KÖKER, Levent, / GENÇ, Özge (2012). Yeni Anayasa Sürecini İzleme Raporu, Ekim 2011 - Ocak 2012, Türkiye Ekonomik ve Sosyal Etüdler Vakfı.
• NDI Türkiye, (2008). Karar Alma Sürecine Yurttaş Katılımı ve Sivil Diyalog.
• NOVECK, B. (2016).”Smart Citizens, Smarter State”: Talks at Google, London.
• OECD Public Governance and Territorial Development Directorate. (2014). Recommendation of the Council on Digital Government Strategies: OECD Council.
• ROSENZWEIGOVA, Ivana, SKORIC, Vanja (2016) Civil Participation in Decision-Making Processes: An Overview of Standards and Practices in Council of Europe Member States, Strasbourg: European Center for Not-for-profit Law.
• SAATI, Abrak (2015). Public Participation in Constitution Building; An effective Strategy for Enhancing Democracy?, Stockholm: Elanders Sverige AB.
• SAK, Güven, ÖZÇER, Özgün “Güney Afrika Anayasası: “Bir Ülkenin Ruhu”, Anayasa Çalışma Metinleri 1, Anayasa Platformu, https://bit.ly/2LkkRvz , E.t: 14 Ağustos 2019.
• SEZER, Abdullah (2010). ““Yeni” Anayasa, “Yeni” Meclis, “Yeni” Yöntem”, Anayasa Kurultayı, Ankara: Ankara Barosu Yayınları.
• Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, 2016-2019 Ulusal e-Devlet Stratejisi ve Eylem Planı, Kalkınma Bakanlığı Yayınları, Ankara, 2016.
• WATSON, Anthony, CORDONNIER, Vincent (2002). “Voting in the New Millenium: eVoting Holds the Promise to Expand Citizen Choice”, Electronic Government: First International Conference, Aix-en-Provence.
• Yasama Meclisleri ve Yürütmenin Gözetim ve Denetimi Üzerine Sigma Raporu (2016), Ankara: TBMM Basımevi.