Öz
Günümüzde sosyal hayatta karşılığını fazlasıyla hissettiğimiz kavramlardan birisi de gözetimdir. Tarih boyunca var olan ve değişik şekillerde toplum ve birey üzerinde varlığını hissettiren bu kavram, modern zamanlarla birlikte tepe noktasına ulaşmıştır. Artık gelişen teknoloji ve imkanlar sayesinde gerek devlet gerek şirketler gerekse de diğer bireyler tarafından bu faaliyetin nesnesi durumuna getirildiğimiz açıktır.
Bununla birlikte her birimiz de bir şekliyle gözetim faaliyetini toplumdaki diğer bireyler üzerinde gerçekleştirmekteyiz. Dolayısıyla bizler bu faaliyetin nesnesi olduğumuz gibi aynı zamanda öznesi durumundayız. Daha açık ifadeyle hem gözetliyor hem de gözetleniyoruz.
İlk bakışta gözetimin, gözetlenen hakkında bilgi edinme ve onu disiplinize etme şeklinde iki ayrı amacının olduğu görülmektedir. Gözetim bazen bu iki amaçtan birisine yönelik olarak gerçekleştirilirken, çoğu kez de birlikte her iki amaca yönelik olarak gerçekleştirilmektedir. Bununla birlikte bilgi edinme amacı, gözetleyenin iktidarını koruma motivasyonundan kaynaklanabileceği gibi, gözetleneni belirli bir yöne kanalize etme motivasyonundan da kaynaklanabilir. Bu çalışmada doktrindeki farklı görüşlerden de faydalanılarak, neden gözetlendiğimiz ve gözetlediğimiz alt başlıklar halinde analiz edilecektir.
Anahtar Kelimeler
Gözetim Panoptikon Gözetim Toplumu Bilgi ve İktidar Gözetim ve Disiplin
Kaynakça
- ALTUNAY, Alper. Biri Bizi Gözetliyor Programı ve Elektronik Gözetim, Kurgu Dergisi, 2003, S:20
- BAUMANN, Zygmunt. Yasa Koyucular ile Yorumcular, (Çev. Kemal Atakay), Metis Yayınevi, İstanbul 1996
- BAUMANN, Zygmunt. Modernlik ve Müphemlik, (Çev. İsmail Türkmen) Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2003
- BENTHAM, Jeremy. The Panopticon Writings,(Miran Bozovic’in sunuşunda) Verso, London,-New York 1995.
- ÇOBAN, Barış. Yeni Panoptikon, Gözün İktidarı ve Facebook, Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S:10 2009
- DELEUZE, Gilles. Denetim Toplumları Konusunda Bir Ek, (Çev: Ulus Baker), Birikim Dergisi, S: 142,143
- DOLGUN, Uğur. Gözetim Toplumunun Yükselişi: Enformasyon Toplumundan Gözetim Toplumuna, Yönetim Bilimleri Dergisi, 1:3, 2004
- DOLGUN, Uğur. Şeffaf Hapishane Yahut Gözetim Toplumu, Ötüken Yayınları, İstanbul 2008
- FOUCAULT, Michel. Hapishanenin Doğuşu, (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi, Ankara 2006
- FOUCAULT, Michel. İktidarın Gözü, (Çev. Işık Ergüden), Ayrıntı Yayınevi, İstanbul 2003
- GIDDENS, Anthony. Modernliğin Sonuçları, (Çev. Ersin Kuşdil), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2004
- GIDDENS, Anthony. Ulus Devlet ve Şiddet, (Çev. Cumhur Atay), Kalkedon Yayınları, Yer Belirtilmemiş 2008
- HOBBES, Thomas. Leviathan, (Çev. Semih Lim) Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1995
- https://www.europol.europa.eu/content/supplemental-agreement-between-europol-police-officeand-united-states-america Erişim Tarihi: 4.1.2016.
- HUNT, Alan-Gary Wickham. Foucault and Law, Pluto Pres, London-Sterling, Virginia 1994
- JEANNIERE, Abel. Modernite Nedir-Modernite Versus Postmodernite, (Çev:Nilgün Tutal ve Mehmet Küçük), Vadi Yayınları, Ankara 1994
- LACOSTE, Yves. Büyük Oyunu Anlamak-Jeopolitik: Bugünün Uzun Tarihi, (Çev. İsmet Akça), NTV Yayınları, İstanbul 2007
- LYON, David. Gözetim Çalışmaları, (Çev: Ali Toprak), Kalkedon Yayınları, İstanbul 2013, s. 249
- LYON, David. Elektronik Göz-Gözetim Toplumunun Yükselişi, (Dilek Hattatoğlu), Sarmal Yayınevi, 1997
- LYON, David. Günlük Hayatı Kontrol Etmek Gözetlenen Toplum, (Çev: Gözde Soykan), Kalkedon Yayınları, İstanbul 2006
- LYOTARD, J. F. Postmodern Durum, (Çev: Ahmet Çiğdem), Vadi Yayınları, Ankara 2000
- MARX, Gary T. What is New About The New Surveillance Classifying Change And Continuity, Surveillance anda Society, 1(1) 2002
- MATHIESEN, Thomas. The Wiever Society: Michel Foucault’s Panopticon Revisited, Theoretical Criminology, 1(2) 1997
- MERQUIOR, J. G. Foucault, (Çev. Nurettin Elhüseyni), AFA Yayınları, İstanbul 1986
- MONTESQUIEU, Baron de. “İdeal Anayasa” in: Michael Rosen-Jonathan Wolff, Siyasal Düşünce, (Çev: Sevda Çalışkan-Hamit Çalışkan), Dost Yayınevi, Ankara 2006
- ORWELL, George. Bin Dokuz Yüz Seksen Dört (Roman), (Çev. Nuran Akgören), Can Yayınevi, İstanbul 2008
- ÖZKAZANÇ, Alev. “Örgütlü Modernliğin Çözülmesi Sürecinde Suçun Yeniden Siyasallaşması,” Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları, (Ed. Yasemin Özdek), TODAİE İnsan Hakları Araştırma Merkezi Yayını, Ankara 2002
- ÖZTÜRK, Serdar. Filmlerle Görünürlüğün Dönüşümü: Panoptikon, Süperpanoptikon, Sinoptikon, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, S: 36 Bahar 2013
- ROBINS, Kevin. İmaj Görmenin Kültür ve Politikası, (Çev: Nurçay Türkoğlu), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1999
- TOSUN, C. M. Gözetleyenin Hukuku, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2015 Bahar S: 19
- TZU, Sun. Savaş Sanatı, (Çev: Hasan İlhan), Alter Yayınları, Ankara 2012
- YAZICIOĞLU, Yılmaz. Bilgisayar Suçları, Alfa Yayınları, İstanbul 1997
Öz
Nowadays, one of the concepts for which we feel great value in social life is surveillance Throughout the history, this concept which has made its presence felt on society and individuals in different ways reached its peak with modern times. Now, thanks to advancing technology and facilities, it should also be clear that we are object to this activity by government, companies and the other individual cases.
In addition to this, each of us carry out surveillance activities on other individuals in the community. Because of this fact, we both object and subject of this activity. More clearly, both we are being watched and we are watching.
At first glance, it is seen that there are two separate objectives in surveillance that get information
about the monitored and discipline to them. While surveillance is sometimes performed in order to one of these two objectives, it is also often performed together for both purposes.
However, for purposes of obtaining information might be a motivation to protect the government‘s spying, surveillance may also arise from new motivation to channel in a certain direction. In this study, why we observe and are observed will be analyzed in subtitles by benefiting from different views on doctrine.
Anahtar Kelimeler
Surveillance Panopticon Surveillance Society Knowledge and Power Surveillance and Discipline
Kaynakça
- ALTUNAY, Alper. Biri Bizi Gözetliyor Programı ve Elektronik Gözetim, Kurgu Dergisi, 2003, S:20
- BAUMANN, Zygmunt. Yasa Koyucular ile Yorumcular, (Çev. Kemal Atakay), Metis Yayınevi, İstanbul 1996
- BAUMANN, Zygmunt. Modernlik ve Müphemlik, (Çev. İsmail Türkmen) Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2003
- BENTHAM, Jeremy. The Panopticon Writings,(Miran Bozovic’in sunuşunda) Verso, London,-New York 1995.
- ÇOBAN, Barış. Yeni Panoptikon, Gözün İktidarı ve Facebook, Yeditepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, S:10 2009
- DELEUZE, Gilles. Denetim Toplumları Konusunda Bir Ek, (Çev: Ulus Baker), Birikim Dergisi, S: 142,143
- DOLGUN, Uğur. Gözetim Toplumunun Yükselişi: Enformasyon Toplumundan Gözetim Toplumuna, Yönetim Bilimleri Dergisi, 1:3, 2004
- DOLGUN, Uğur. Şeffaf Hapishane Yahut Gözetim Toplumu, Ötüken Yayınları, İstanbul 2008
- FOUCAULT, Michel. Hapishanenin Doğuşu, (Çev. Mehmet Ali Kılıçbay), İmge Kitabevi, Ankara 2006
- FOUCAULT, Michel. İktidarın Gözü, (Çev. Işık Ergüden), Ayrıntı Yayınevi, İstanbul 2003
- GIDDENS, Anthony. Modernliğin Sonuçları, (Çev. Ersin Kuşdil), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 2004
- GIDDENS, Anthony. Ulus Devlet ve Şiddet, (Çev. Cumhur Atay), Kalkedon Yayınları, Yer Belirtilmemiş 2008
- HOBBES, Thomas. Leviathan, (Çev. Semih Lim) Yapı Kredi Yayınları, İstanbul 1995
- https://www.europol.europa.eu/content/supplemental-agreement-between-europol-police-officeand-united-states-america Erişim Tarihi: 4.1.2016.
- HUNT, Alan-Gary Wickham. Foucault and Law, Pluto Pres, London-Sterling, Virginia 1994
- JEANNIERE, Abel. Modernite Nedir-Modernite Versus Postmodernite, (Çev:Nilgün Tutal ve Mehmet Küçük), Vadi Yayınları, Ankara 1994
- LACOSTE, Yves. Büyük Oyunu Anlamak-Jeopolitik: Bugünün Uzun Tarihi, (Çev. İsmet Akça), NTV Yayınları, İstanbul 2007
- LYON, David. Gözetim Çalışmaları, (Çev: Ali Toprak), Kalkedon Yayınları, İstanbul 2013, s. 249
- LYON, David. Elektronik Göz-Gözetim Toplumunun Yükselişi, (Dilek Hattatoğlu), Sarmal Yayınevi, 1997
- LYON, David. Günlük Hayatı Kontrol Etmek Gözetlenen Toplum, (Çev: Gözde Soykan), Kalkedon Yayınları, İstanbul 2006
- LYOTARD, J. F. Postmodern Durum, (Çev: Ahmet Çiğdem), Vadi Yayınları, Ankara 2000
- MARX, Gary T. What is New About The New Surveillance Classifying Change And Continuity, Surveillance anda Society, 1(1) 2002
- MATHIESEN, Thomas. The Wiever Society: Michel Foucault’s Panopticon Revisited, Theoretical Criminology, 1(2) 1997
- MERQUIOR, J. G. Foucault, (Çev. Nurettin Elhüseyni), AFA Yayınları, İstanbul 1986
- MONTESQUIEU, Baron de. “İdeal Anayasa” in: Michael Rosen-Jonathan Wolff, Siyasal Düşünce, (Çev: Sevda Çalışkan-Hamit Çalışkan), Dost Yayınevi, Ankara 2006
- ORWELL, George. Bin Dokuz Yüz Seksen Dört (Roman), (Çev. Nuran Akgören), Can Yayınevi, İstanbul 2008
- ÖZKAZANÇ, Alev. “Örgütlü Modernliğin Çözülmesi Sürecinde Suçun Yeniden Siyasallaşması,” Yoksulluk, Şiddet ve İnsan Hakları, (Ed. Yasemin Özdek), TODAİE İnsan Hakları Araştırma Merkezi Yayını, Ankara 2002
- ÖZTÜRK, Serdar. Filmlerle Görünürlüğün Dönüşümü: Panoptikon, Süperpanoptikon, Sinoptikon, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, S: 36 Bahar 2013
- ROBINS, Kevin. İmaj Görmenin Kültür ve Politikası, (Çev: Nurçay Türkoğlu), Ayrıntı Yayınları, İstanbul 1999
- TOSUN, C. M. Gözetleyenin Hukuku, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 2015 Bahar S: 19
- TZU, Sun. Savaş Sanatı, (Çev: Hasan İlhan), Alter Yayınları, Ankara 2012
- YAZICIOĞLU, Yılmaz. Bilgisayar Suçları, Alfa Yayınları, İstanbul 1997
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Hukuk |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Mayıs 2016 |
| Gönderilme Tarihi | 1 Nisan 2016 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2016 Cilt: 2 Sayı: 3 - Prof.Dr. Akar ÖCAL Armağanı |
Kaynak Göster
