Tarım Arazilerinin Satılması Halinde Sınırdaş Maliklerinin Önalım Hakkı

Yıl 2020, Cilt: 6 Sayı: 1, 1 - 18, 01.02.2020

Gökçe Canarslan

Öz

Paylı mülkiyete tabi taşınmaz üzerinde, maliklerin herhangi bir hukuki işlem yapmalarına gerek kalmaksızın doğan yasal önalım hakkı, Türk Medeni Kanunu (TMK) md.732’de hüküm altına alınmıştır. 19.07.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5403 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu md.8/İ/II ile yasal önalım hakkının kapsamı genişletilerek, tarım arazisinin satılması halinde kendisiyle sınır komşusu olan diğer bir arazi malikine, araziyi aynı şartlarla alma hakkı verilmiştir. Sınırdaş arazi maliklerine önalım hakkı, tarım arazilerinin büyütülmesi ve ekonomik olarak elde edilen faydanın arttırılması amacıyla tanınmıştır. Önalım hakkı, tarım arazisini alan üçüncü kişiye karşı, dava açılarak kullanılacaktır. Birden fazla sınırdaş arazi maliki bulunduğunda ise aralarında tarımsal bütünlük gösteren arazi malikine öncelik verilerek, önalım hakkının kullanılması sağlanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Önalım Hakkı, Arazi, Toprak, Malik, Taşınmaz

The Pre-Emption Right of Adjacent Owners in Case of the Sale of Agricultural Lands

Öz

The legal pre-emption right of owners on the co-owned properties which arises without the need for legal action is provided under Article 732 of the Turkish Civil Code (TCC). The scope of the legal pre-emption right is extended to cover the right of adjacent owners to purchase the land on similar terms in case of the sale of agricultural lands in accordance with Article 8 (İ) (II) of the Act No. 5403 on Soil Conservation and Land Use which came into force on 19 July 2005. The purpose of recognizing the pre-emption right of adjacent owners is to enable enlargement of the agricultural lands. The pre-emption right shall be exercised by bringing an action against the third party who acquired the agricultural land in question. If there exist more than one adjacent owner, the priority will be given to the owner of the land maintaining the agricultural integrity and that owner will be able to exercise the pre-emption right.

Anahtar Kelimeler

Pre-Emption Right, Land, Soil, Immovable, Owner

Kaynakça

• Akipek, Jale/ Turgut Akıntürk/ Derya Ateş, Eşya Hukuku, 2. Baskı, İstanbul, Beta Yayınevi, 2018.
• Bertan, Suad, Ayni Haklar, Cilt I, Ankara, Balkan Basım ve Cilt Evi, 1976.
• Eren, Fikret, “Türk Medeni Kanununa Göre Yasal Önalım Hakkı”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2008, C. XII, S. 1-2.
• Erkan, Vehbi Umut, “Anayasa Mahkemesi’nin 12.12.2007 Tarihli E. 2003/ 34 ve K. 2007/ 94 Sayılı Kararı Üzerine: Türk Medeni Kanunu’nda Yasal Önalım Hakkının Hukuki Niteliği ve Kullanılması”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2014, C.5, S.1.
• Esener, Turhan/ Kudret Güven, Eşya Hukuku, 7. Baskı, Ankara, Yetkin Yayınları, 2017.
• Foëx, Bénédict, “Quelques Questions Pratiques Relatives aux Droits de Préemption du CC/CO”, Zürcher Notariatsverein, RNRF, Zurich, 2007, C.88, S.1.
• Foëx, Bénédict, “Comment Eviter l’Exercice du Droit de Préemption?”, Revue de Droit Privé et Fiscal du Patrimoine, Not@lex, 2010.
• Fischer Lehmann, Marie von, ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Orell Füssli Kommentar, Zürich, Orell Füssli Verlag, 2016.
• Göksu, Tarkan, Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, (Ed. Peter Breitschmid, Alexandra Jungo), Zürich, Schulthess Juristische Medien AG, 2016.
• Gürsoy, Kemal/ Fikret Eren/ Erol Cansel, Türk Eşya Hukuku, Ankara, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1978.
• Haab, Robert/ August Simonius/ Werner Scherrer/ Dieter Zobl, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Das Sachenrecht, Zürich, Zürcher Kommentar Band/Nr. IV/1, 1977.
• Henry, Jean-Michel, “Les Droits à l’Attribution et les Droits de Préemption Ruraux sur un Immeuble Agricole”, Revue de Droit Privé et Fiscal du Patrimoine, Schulthess Editions Romandes, 2015, C.1, S.7.
• Mooser, Michel, “Le Droit d’Emption des Parents Selon les art. 25 à 27 LDFR”, UneEempreinte sur le Code Civil Mélanges en l’honneur de Paul-Henri Steinauer, 2013.
• Negro-Romailler, Nathalie, “Les Améliorations Structurelles dans les Secteurs de Vigne”, Revue de droit administratif, 2008, C.1.
• Oğuzman, Kemal/ Özer Seliçi/ Saibe Oktay-Özdemir, Eşya Hukuku, 20.Baskı, İstanbul, Filiz Kitabevi, 2017.
• Okur, Sinan, “Önalım Olgusuna Dair Yeni Bir Kategori; Ekonomik Bakımdan Satışa Eşdeğer İşlem Kavramı Üzerine Mukayeseli Bir İnceleme”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019, C.9, S.1.
• Özçelik, Barış, “5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu’nda 6537 Sayılı Kanun’la Yapılan Değişiklikler ve Değerlendirilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2015, C.XIX, S.1.
• Pichonnaz, Pascal/ Franz Werro, “La Jurisprudence Récente en Droit Privé”, Journées Suisses du Droit de la Construction, Institut pour le droit de la construction, 2009.
• Pradervand-Kernen, Maryse, Les Droits de Préemption, d’Emption et de Réméré: Questions en Lien Avec le Registre Foncier, Zürich, Schweizerische Zeitschrift für Beurkundungs- und Grundbuchrecht, 2019.
• Rubido, José-Miguel, L’exercice du Droit de Préemption Immobilier au Regard du Droit Privé, Zürich, Schulthess Editions Romandes, 2012.
• José-Miguel Rubido, “Le Droit de Préemption Immobilier en Droit Privé et le Registre Foncier: Questions choisies”, Schweizerische Zeitschrift für Beurkundungs- und Grundbuchrecht, RNRF 96/2015.
• Saymen, Ferit Hakkı/ Halid Elbir, Türk Eşya Hukuku, İstanbul, İsmail Akgün Matbaası, 1954.
• Sirmen, Lale, Eşya Hukuku, 5. Baskı, Ankara, Yetkin Yayıncılık, 2017.
• Steinauer, Paul-Henri, Les Droits Réels (Tome II), 4. Baskı, Berne, Edition Staempfli+Cie SA, 2007.
• Sulhi Tekinay, Selahattin, Taşınmaz Mülkiyetinin Takyitleri, İstanbul, Filiz Kitabevi, 1988.
• Selahattin Sulhi Tekinay, Eşya Hukuku, İstanbul, Kutulmuş Matbaası, 1970 (Eşya).
• Şahin, Turan, “Paylı Mülkiyette ve 5403 Sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanunu Kapsamında Yasal Önalım Hakkı”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2018, C.24, S.2.
• Wieland, C., Ayni Haklar, Ankara, T.C. Adalet Bakanlığı Yayım Müdürlüğü, 1946.
• Yavuz, Cevdet, Murat Topuz, “Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun’un Türk Medeni Kanunu’nun Miras Hukukuna İlişkin Hükümlerinde Yaptığı Değişiklikler”, Mehmet Akif Aydın’a Armağan, 2015, C.21, S.2.
• https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem24/yil01/ss564.pdf (erişim: 10.08.2019)