7179 Sayılı Kanun ile Sürekli Hale Getirilen Bedelli Askerlik Düzenlemesinin İş Hukukuna Yansımaları

Yıl 2021, Cilt: 7 Sayı: 1, 195 - 226, 30.01.2021

Mehmet Şükrü Yıldız

Öz

Askerlik hizmeti, anayasal çerçevede düzenlenen bir yükümlülüktür. Anayasal düzenlemeden hareketle askerlik hizmetinin ne şekilde yerine getirileceği veya yerine getirilmiş sayılacağı kanuni düzenlemelerle belirlenmektedir. Tarihsel anlamda askerlik hizmetinin yerine getirilmesi bakımından muvazzaf askerliğe alternatif olarak bedelli askerlik düzenlemelerine yer verilmiştir. 7179 sayılı Kanun, geçmişte geçici hükümlerle düzenlenen bedelli askerlik uygulamalarından farklı olarak sürekli bir bedelli askerlik sistemi kurmayı amaçlamıştır. Sürekli bir bedelli askerlik sistemi kurulmaya çalışılması, konunun iş hukuku bağlamında etkilerinin de ortaya konulmasını gerektirmektedir. 7179 sayılı Kanunun bedelli askerliğe ilişkin düzenlemesinde işçinin iş sözleşmesinin durumunun ne olacağına ilişkin herhangi bir hükme yer verilmemiştir. Bu nedenle bedelli askerliğin çeşitli açılardan değerlendirilerek iş hukuku açısından kurumun temelinin oluşturulması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Askerlik Hizmeti, Bedelli Askerlik, Temel Askerlik Eğitimi, 7179 Sayılı Kanun, İş Sözleşmesinin Askıda Kalması, İş Sözleşmesinin Feshi, Kıdem Tazminatı, İhbar Tazminatı, İş Sözleşmesi Yapma Yükümlülüğü

Reflections of the Permanent Paid Military Service Regulation and Law No. 7179 on Labor Law

Öz

Military service is an obligation regulated in the constitutional framework. Based on the constitutional regulation, how the military service will be performed or deemed fulfilled is determined by legal regulations. Historically, in terms of performing military service, paid military service arrangements have been included as an alternative to active duty. The Law No. 7179 aims to establish a permanent paid military service system, in contradistinction to previous paid military service applications that were regulated by temporary provisions. Attempting to establish a permanent paid military service necessitates the analysis of the effects of the issue in the context of labor law. The Law No. 7179 on military service falls short with regards to providing the status of labor contract. Therefore, the foundation of the paid military service must be established in terms of labor law by evaluating the institution from various perspective.

Anahtar Kelimeler

Military Service, Paid Military Service, Basic Military Training, Law No. 7179, Suspension of Labor Contract, Termination of Labor Contract, Severance Pay, Notice Pay, Obligation to Contract

Kaynakça

• AKDENİZ, Ayşe Ledün: İş İlişkilerinde İmkânsızlık, On İki Levha Yayıncılık, Kasım 2018.
• AKIN, Levent: “Covid – 19’un İş İlişkilerine Olası Etkileri”, Çimento İşveren Dergisi, Mayıs 2020, Cilt 34, Sayı 3, s. 17-71.
• AKYİĞİT, Ercan: Toplu İş Hukuku, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2020.
• AKYİĞİT, Ercan: “7146 Sayılı Kanunla Gelen Bedelli Askerlik ve Kıdem Tazminatı”, Terazi Hukuk Dergisi, Kasım 2018, Cilt 13, Sayı 146, s. 62-71. (Bedelli Askerlik ve Kıdem Tazminatı)
• ARSLAN ERTÜRK, Arzu: “7146 Sayılı Kanunla Yapılan Yeni Bedelli Askerlik Düzenlemesi ve Düşündürdükleri”, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Aralık 2019, Cilt 25, Sayı 2, Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal Armağanı, s. 781-807.
• ASTARLI, Muhittin: İş İlişkisinin Sona Ermesi ve Kıdem Tazminatı Açısından Yargıtay’ın 2015 Yılı Kararlarının Değerlendirilmesi, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• BAL BEKTAŞ, Özlem: İşsizlik Sigortası, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.
• BAŞBUĞ, Aydın: “Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’na Göre Sendika Üyeliği”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Aralık 2012, Sayı 28, s. 173-185.
• BAŞTERZİ, Süleyman: Çalışmanın Kesintiye Uğramasının Sosyal Sigorta İlişkisine Etkisi, 72 Tasarım Basımevi, Ankara, 2007.
• BAYBORA, Dilek: “İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Askerlik Yükümlülüğü”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz 1998, Cilt 12, Sayı 4, s. 4-22.
• BAYSAL, Mustafa: Askere Giden İşçi İşsizlik Maaşı Alır Mı?, https://iscidunyasi.com/askere-giden-isci-issizlik-maasi-alir-mi, E.T.: 26.11.2020.
• BEDÜK, Mehmet Nusret: “ İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Feshi ve Feshin Hukuki Sonuçları”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2019, Cilt 27, Sayı 2, s. 679-726.
• BİRECİK, Mustafa: Askerlik Hizmetinin İş Sözleşmesine Etkisi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2008.
• BOSTANCI, Uygar: “ Muvazzaf Askerliğin İş Sözleşmesinin Sürekliliğine Etkisi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 2018, Sayı 40, s. 166-178.
• CENTEL, Tankut: “ Yasal Greve Müdahalede Grev Oylaması Uygulaması”, TİSK Akademi, 2014, Cilt 9, Sayı 16, s. 6-23.
• ÇELİK, Nuri / CANİKLİOĞLU, Nurşen / CANBOLAT, Talat: İş Hukuku Dersleri, Yenilenmiş 33. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2020.
• DEMİR, Fevzi: Sorularla Toplu İş Hukuku 2. Cilt, Türkiye Barolar Birliği Yayınları: 99-Sorularla Hukuk Dizisi: 3, Ankara, 2006.
• DEMİR, Fevzi: “ Grev Oylamasının Önemi ve Uygulaması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Haziran 2011, Sayı 22, s. 121-137.
• EKMEKÇİ, Ömer / YİĞİT, Esra: Bireysel İş Hukuku Dersleri, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• ERKANLI, Betül: “Türk İş Hukukunda Grev Oylaması”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, Cilt 19, Özel Sayı: Prof. Dr. Şeref Ertaş’a Armağan, s. 2209-2250.
• İZMİRLİOĞLU, Ayça: “Sendikaların Yargılama Alanına İlişkin Bireysel Nitelikli Faaliyetleri”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, Cilt 19, Sayı 2, s. 129-176.
• KILIÇOĞLU, Mustafa / ŞENOCAK, Kemal: İş Kanunu Şerhi Cilt 2, 2. Baskı, Legal Kitabevi, İstanbul, 2008.
• MANAV ÖZDEMİR, Eda / GÖKTAŞ, Seracettin: “Bedelli Askerliğin İş Sözleşmesine Etkisi”, Sicil İş Hukuku Dergisi, 2018, Sayı 40, s. 48-65.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi / ASTARLI, Muhittin / BAYSAL Ulaş: İş Hukuku Ders Kitabı Cilt 1: Bireysel İş Hukuku, Güncellenmiş 4. Baskı, Lykeion Yayınları, Ankara, 2020.
• NARMANLIOĞLU, Ünal: İş Hukuku II Toplu İş İlişkileri, 3. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul 2016.
• OCAK, Saim: “İş Sözleşmesinin İşçi Tarafından Evlilik, Askerlik ve Sosyal Güvenlik Hakları Nedeniyle Feshinde İhbar Tazminatı”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2013, Cilt 15, Özel Sayı: Prof. Dr. M. Polat Soyer’e Armağan, s. 573-608.
• OKUR, Ali Rıza: “Muvazzaf Askerlik ve Bedelli Askerliğin Hukuki Sonuçları Açısından Karşılaştırılması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Mart 2012, Sayı 25, s. 15-23.
• ÖZDEMİR, Erdem: Bedellide Tazminat Tartışması, https://www.hurriyet.com.tr/ik-yeni-ekonomi/bedellide-tazminat-tartismasi-40942869, E.T.: 22.11.2020.
• ÖZKARACA, Ercüment/ÜNAL, Canan: “Yeni Koronavirüs (COVİD-19) Salgını Kapsamında Kısa Çalışma, Ücretsiz İzin ve Fesih Yasağının İşçinin Hizmet Süresine Etkisi”, Çimento İşveren Dergisi, Temmuz 2020, Cilt 34, Sayı 4, s. 20-37.
• SUR, Melda: İş Hukuku Toplu İlişkiler, 8. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2019.
• SÜZEK, Sarper: İş Hukuku, Yenilenmiş 19. Baskı, Beta Yayınevi, İstanbul, 2020.
• SÜZEK, Sarper: İş Akdinin Askıya Alınmasının Genel Teorisi, Savaş Yayınları, Ankara, 1989. (Askı)
• SÜZEK, Sarper: “İş Sözleşmesinin Askıya Alınması ve Ücretsiz İzinler”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2007, Cilt 9, Özel Sayı: Prof. Dr. Ünal Narmanlıoğlu’na Armağan, s. 115-133. (Ücretsiz İzinler)
• ŞAHLANAN, Fevzi: Toplu İş Hukuku, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2020.
• ŞAHLANAN, Fevzi: Sendikalar Hukuku, Banksis Yayınları No. 76, İstanbul, 1995.(Sendikalar)
• ŞEN, Murat, “İş Hukukunda Askerlik Yükümlülüğü Nedeniyle İşten Ayrılmanın Ortaya Çıkardığı Sorunlar ve Askerliğini Bedelli Olarak Yapanların Hizmet Akitlerinin Durumu”, Yargıtay Dergisi, Temmuz 2001, Cilt 27, Sayı 3, s. 557-596.
• TAŞDEMİR, Yasemin: “7146 Sayılı Kanun ve 7179 Sayılı Askeralma Kanunu Kapsamındaki Bedelli Askerlik Uygulaması Bağlamında Kıdem Tazminatına Hak Kazanılıp Kazanılmamasına İlişkin Değerlendirme”, Çankaya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Nisan 2020, Cilt 5, Sayı 1, s. 3083-3103.
• TAŞKENT, Savaş: “ İş Sözleşmesinin Askıya Alınması ve Ücretsiz İzin Uygulaması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Eylül 2006, Sayı 3, s. 20-28.
• TUNCAY, A. Can / SAVAŞ KUTSAL, Burcu: Toplu İş Hukuku, 6. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2017.
• URHANOĞLU, İştar: Türk Hukukunda Yıllık Ücretli İzin, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020.
• YAMAKOĞLU, Efe / KARAÇÖP, Eda: “İş Hukukunda Ücretsiz İzin Uygulamaları”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2014, Cilt 20, Sayı 1, s. 479-506.
• YAMAN, Rabia: “ İş Sözleşmesinin Askıya Alınması ve Hukuki Sonuçları”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2016, Cilt 74, Prof. Dr. Fevzi Şahlanan’a Armağan Sayısı Cilt II, s. 765-787.
• YÜREKLİ, Sabahattin: İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda Askerlik, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 1993 http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/TEZ/22179.pdf, E.T.: 22.11.2020.