Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Yönünden Suça İştirak

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 1, 107 - 147, 28.01.2022

Ersin Şare

https://doi.org/10.54699/andhd.991710

Öz

Uyuşturucu ve uyarıcı maddelerin yarattığı zarar ve tehlike, bireylerin de ötesinde ülke halklarını hatta tüm insanlığı tehdit etmektedir. Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunu çoğu zaman belli bir grup insanın bir araya gelerek iş birliği içerisinde işlediği bir gerçektir. Hatta uyuşturucu veya uyarıcı madde ihraç ya da ithal etme suçları, genelde ulusal ve uluslararası boyutta örgütlü olarak işlenmektedir. Bu yüzden uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti yönünden suça iştirak konusu önem arz etmektedir. Cezasının ağır olması nedeniyle suça katkı sağlayanların ne zaman fail ne zaman yardım eden olarak sorumlu olacaklarının tespiti ayrı bir önem taşır. Zira Türk Ceza Kanunu’na (TCK) göre, bir başkasının suç işlemesine yardım eden kişi hakkında hükmolunan ceza indirilmektedir. TCK’nın 188. maddesindeki suç tanımı ve yargı kararları esas alındığında, kullanım amacı dışında, herhangi bir saikle uyuşturucu maddeye temas eden kişilerin fail olarak cezalandırıldığı söylenebilir. TCK’da suçların iştirak halinde işlenmesi genel bir ağırlaştırıcı neden olarak kabul edilmemiştir. Ancak kanun koyucu uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti suçunun iştirak halinde işlenmesini özel olarak ağırlaştırıcı neden olarak düzenlemiştir.

Anahtar Kelimeler

Uyuşturucu, İştirak, Asli Fail, Yardım Eden, Örgüt

Complicity in Crime in the Manufacturing and Trafficking of Drugs or Stimulants

Öz

The harm and danger created by drugs and stimulants threaten not only individuals but also the people of the country and even the whole of humanity. It is a fact that a certain group of people often come together and commit the crime of manufacturing and trading drugs or stimulants. As a matter of fact, the crimes of exporting or importing drugs or stimulants are generally committed nationally and internationally by being organized. Therefore, the issue of complicity in the manufacture and trade of drugs or stimulants is important. It is of particular importance to determine when those who contribute to the crime will be responsible as the principal offender or aider and when they will be responsible since the punishment is heavy. Moreover, according to the Turkish Penal Code, the penalty to be impose about the person who assists another person to commit offence, is reduced. Based on the definition of crime and judicial decisions in Article 188 of the Turkish Penal Code, it can be said that people who come into contact with drugs by inducement are punished as the principal offender. In the Turkish Penal Code, committing crimes collectively is not accepted as a general aggravating cause. However, the legislator has specifically regulated that the crime of manufacturing and trading drugs or stimulants is committed as an aggravating cause.

Anahtar Kelimeler

Drugs, Complicity, Principal Offender, Aider, Organization

Kaynakça

• AKAR, İbrahim: “Tahrikçi Ajan”, Marmara Üniversitesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2018, Cilt 24, Sayı 1, s. 132-148.
• AKKAYA, Çetin: Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Suçları, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
• ALACAKAPTAN, Uğur: İşlenemez Suç, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1968.
• ARSLAN, Mehmet: Alman Ceza Hukukunda Suç ve Terör Örgütleriyle Bağlantılı Suçlar ve İştirak Hükümleriyle İlişkileri, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• ARTUK, Mehmet Emin / GÖKÇEN, Ahmet / ALŞAHİN, M. Emin / ÇAKIR, Kerim: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 11. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
• AYDIN, Devrim: Türk Ceza Hukukunda Suça İştirak, Yetkin Yayınları, Ankara, 2009.
• CENTEL, Nur / ZAFER, Hamide / ÇAKMUT, Özlem: Türk Ceza Hukukuna Giriş, 7. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2011.
• ÇELEN, Ömer: Bir İştirak Şekli Olarak Yardım Etme (Asli Fail- Yardım Eden Ayrımı), Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• DEMİRBAŞ, Timur: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 8. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2012.
• DEMİREL, Muhammed: “Alman ve Türk Mahkeme Kararlarında Suçun İşlendiği Yerde Bulunmanın İştirak Açısından Niteliği”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2019, Cilt 25, Sayı 2, Prof. Dr. Ferit Hakan Baykal Armağanı, s. 682-696.
• DEMİREL, Muhammed: Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017 (Bağlılık Kuralı).
• DÖNMEZER, Sulhi / ERMAN, Sahir: Nazari ve Tatbiki Ceza Hukuku, Cilt II, 14. Bası, Der Yayınları, İstanbul, 2019.
• DÜLGER, İbrahim: “Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti (TCK m. 188)”, (Ed.) ÜNVER, Yener / ÖZ, Kerem: Uyuşturucu Madde Suçlarıyla Mücadele, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
• EKİCİ ŞAHİN, Meral: “İştirak Halinde İşlenen Suçlarda Suça Etki Eden Nedenlerin Şeriklere Sirayeti”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2015, Cilt 64, Sayı 3, s. 637-686.
• ELMAS, Birsen: Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Suçları, 4. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• ERDEM, Mustafa Ruhan: “Suçu Bildirmeme Suçu (TCK m. 278)”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2009, Sayı 80, s. 105-120.
• EREM, Faruk / DANIŞMAN, Ahmet / ARTUK, Mehmet Emin: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1997.
• EREM, Faruk: Türk Ceza Kanunu Şerhi Özel Hükümler Cilt: II, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1993.
• ERMAN, Sahir / ÖZEK, Çetin, Ceza Hukuku Özel Bölüm Kamunun Selametine Karşı İşlenen Suçlar (TCK 369-413), Dünya Yayıncılık, İstanbul, 1995.
• EVİK, Vesile Sonay: Suça İştirakte Yardım Edenin Cezai Sorumluluğu, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2010.
• GÜLŞEN, Recep: Ceza Hukukunda Sorumluluğu Kaldıran Nedenlerden Kaza, Mücbir Sebep, Cebir ve Tehdit, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007.
• GÜNAL, Yılmaz: Uyuşturucu Madde Suçları, İş Matbaacılık ve Ticaret, Ankara, 1976.
• GÜNGÖR, Şener / KINACI, Ali: Öğreti ve Uygulama Boyutu İle Uyuşturucu ve Psikotrop Maddelerle İlgili Suçlar, Yetkin Yayınları, Ankara, 2001.
• HAFIZOĞULLARI, Zeki / ÖZEN, Muharrem: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara, 2017 (Genel Hükümler).
• HAFIZOĞULLARI, Zeki / ÖZEN, Muharrem: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler Topluma Karşı Suçlar, 3. Baskı, US-A Yayıncılık, Ankara, 2017 (Topluma Karşı Suçlar).
• HAKERİ, Hakan, Ceza Hukuku Genel Hükümler, 19. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016 (Genel Hükümler).
• HAKERİ, Hakan: “Yeni Türk Ceza Kanunu’nda İştirak”, Ceza Hukuku Dergisi, 2006, Cilt 1, Sayı 1, s. 75-109 (İştirak).
• HEINRICH, Bernd: Ceza Hukuku Genel Kısım II, (Ed.) ÜNVER, Yener, Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• HILGENDORF, Eric / VALERIUS, Brian: Alman Ceza Hukuku Genel Kısım, (Çev.) OKTAR, Salih, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• İÇEL, Kayıhan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınevi, İstanbul, 2016.
• İLTAŞ, Yiğit: Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• JESCHECK, Hans-Heinrich: Alman Ceza Hukukuna Giriş, (Çev.) YENİSEY, Feridun, Beta Yayınevi, İstanbul, 2007.
• KANGAL, Zeynel: Ceza Hukukunda Zorunluluk Durumu, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2010.
• KIDIL, Fahrettin: Türk Ceza Hukukunda Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• KURT YÜCEKUL, Gülşah: “Türk Ceza Kanunu’nun 220/4. Maddesinin, Bileşik Suçu Düzenleyen 42. Madde Karşısında Uygulanabilirliği Üzerine Bir Değerlendirme”, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2010, Cilt 2, Sayı 1, Prof. Dr. Köksal Bayraktar’a Armağan, s. 1027-1033.
• ÖNDER, Ayhan: Ceza Hukuku Genel Hükümler Cilt II-III, 2. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 1992.
• ÖNER, Mehmet Zülfü: Türk Ceza Hukukunda Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2011.
• ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2019.
• ÖZBEK, Veli Özer / DOĞAN, Koray / BACAKSIZ, Pınar / TEPE, İlker: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 13. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
• ÖZTÜRK, Bahri / ERDEM, Mustafa Ruhan: Uygulamalı Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 13. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2013.
• ÖZDABAKOĞLU, Erdinç Hakan: 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu’nda Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Suçları ve İlgili Mevzuat, Adalet Yayınevi, Ankara, 2007.
• PARLAR, Ali / KIZILKAYA, Azmi: Uyuşturucu ve Uyarıcı Madde Suçları, Bilge Yayınevi, Ankara, 2018.
• PINARCI, Mustafa: Uyuşturucu Sorunu ve Mücadele Politikası, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• PISAPIA, Gian Domenico: İtalyan Ceza Hukuku Müesseseleri Genel Kısım, (Çev.) AKGÜÇ, Atıf, Adalet Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1971.
• SELBES, Ece: Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu, Adalet Yayınevi, Ankara, 2017.
• SEVDİM, Ali Erdem: Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2014.
• SOYASLAN, Doğan: Ceza Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016 (Genel Hükümler).
• SOYASLAN, Doğan: Ceza Hukuku Özel Hükümler, 13. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2020 (Özel Hükümler).
• TEKİN, Nurullah: “Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal, İthal ve İhraç Etmek ile Satmak, Satın Almak, Kabul Etmek ve Bulundurmak Suçları”, Terazi Hukuk Dergisi, 2009, Cilt 4, Sayı 37, s. 95-110.
• TANER, Tahir: Ceza Hukuku Umumi Kısım, 3. Basım, İsmail Akgün Matbaası, İstanbul, 1953.
• TAŞKIN KAPUSUZOĞLU, Beril: Suça İştirakte Bağlılık Kuralı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2017.
• TAŞKIN, Ozan Ercan: Kışkırtıcı Ajan, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2011.
• TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / ÖNOK, R. Murat: Teorik ve Pratik Ceza Özel Hukuku, 17. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2019 (Ceza Özel Hukuku).
• TEZCAN, Durmuş / ERDEM, Mustafa Ruhan / ÖNOK, Murat: Uluslararası Ceza Hukuku, 3. Baskı, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2015 (Uluslararası Ceza).
• TONGÜR, Ali Rıza / ÇETİNTÜRK, Ekrem: Ceza Hukuku Genel Hükümler, Adalet Yayınevi, Ankara, 2020.
• TOROSLU, Nevzat: Ceza Hukuku Genel Kısım, 18. Baskı, Savaş Yayınevi, Ankara, 2012.
• ÜNVER, Yener: “Karşılaştırmalı Hukukta Uyuşturucu Maddeler Konusunda Önemli Hukuki Düzenlemeler”, (Ed.) ÜNVER, Yener / ÖZ, Kerem: Uyuşturucu Madde Suçlarıyla Mücadele, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2018.
• YALÇIN SANCAR, Türkan: Çok Failli Suçlar, Seçkin Yayınevi, Ankara, 1998.
• YAŞAR, Osman / GÖKCAN, Hasan Tahsin / ARTUÇ, Mustafa: Yorumlu-Uygulamalı Türk Ceza Kanunu 4. Cilt Md. 141-196, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2014.
• YENİSEY, Feridun / PLAGEMANN, Gottfried: 15 Mayıs 1871 tarihli Alman Ceza Kanunu, Beta Yayınevi, İstanbul, 2009.
• YOKUŞ SEVÜK, Handan: Türk Ceza Hukuku Özel Hükümler, 2. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara, 2019 (Özel Hükümler).
• YOKUŞ SEVÜK, Handan: Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasına İlişkin Suçlar, Seçkin Yayınevi, Ankara, 2007 (Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde Kullanılmasına İlişkin).
• YÜCE, Turhan Tufan: Ceza Hukukunun Temel Kavramları, Turhan Kitabevi, Ankara, 1985.
• YOLCU, Ferit: Uyuşturucu veya Uyarıcı Madde İmal ve Ticareti Suçu (TCK m. 188), Adalet Yayınevi, Ankara, 2015.
• ZAFER, Hamide: Ceza Hukuku Genel Hükümler TCK m. 1-75, 4. Bası, Beta Yayınevi, İstanbul, 2015.