A Comprehensive Analysis on The Advertisement Patterns of Influencers

Yıl 2023, Cilt: 9 Sayı: 2, 269 - 292, 31.07.2023

Pınar Aktaş Avci

https://doi.org/10.54699/andhd.1217043

Öz

Social media affects people’s lives in many areas all over the world. One of these areas is purchasing habits. Consumers tend to buy products that they see on social media and that they are influenced by. Influencers are the ones who direct the purchasing preferences of their followers and almost completely transform their advertising methods. These people are called social media influencers in our country. Social media influencers make an agreement with the manufacturer of the product they are promoting for product promotion/advertising. When promoting a product, social media influencers usually make recommendations as a result of using and experiencing the product. As a result of these recommendations, the sales of the product increase with the effects on social media. Advertisements made by influencers on social media were not subject to any legal regulation in the world for a long time. Important regulations have been made regarding product advertisements made on social media, especially in Germany, which sets an example for the legislative efforts in our country, especially in some countries of the USA and the EU. A Guide on Commercial Advertising and Unfair Commercial Practices by Social Media Influencers has been published in our country. In this study, a general evaluation was made in the light of all the aforementioned regulations.

Anahtar Kelimeler

Influencer, Social Media, Advertising, Advertisement Tag, Misleading Advertising

Sosyal Medya Etkileyicilerinin Yaptığı Reklamlara İlişkin Genel Bir Değerlendirme

Öz

Sosyal medya, tüm dünyada insanların yaşamlarını birçok alanda etkilemektedir. Bu alanlardan biri de satın alma alışkanlıklarıdır. Tüketiciler sosyal medyada gördükleri ve etki altında kaldıkları ürünleri satın alma eğilimi göstermektedir. Takipçilerinin satın alma tercihlerini yönlendiren ve reklam yöntemlerinin neredeyse tamamen dönüştürenler ise influencerlardır. Bu kişiler, ülkemizde “sosyal medya etkileyicisi” olarak adlandırılmaktadır. Sosyal medya etkileyicileri, ürün tanıtımı/reklamı için tanıttıkları ürünün üreticisi ile bir anlaşma yapmaktadır. Sosyal medya etkileyicileri bir ürünü tanıtırken genellikle ürünün kullanılması ve deneyimlenmesi sonucunda tavsiyede bulunmaktadır. Bu tavsiyeler sonucunda sosyal medyadaki etkileriyle ürünün satışı da artmaktadır. Sosyal medya etkileyicilerinin sosyal medya üzerinden yaptıkları reklamlar, dünyada uzun süre herhangi bir kanuni düzenlemeye tabi değildi. Başta ABD ve AB’nin bazı ülkelerinde ve özellikle Almanya’da, sosyal medya üzerinden gerçekleştirilen ürün reklamlarına ilişkin önemli düzenlemeler yapılmıştır. Ülkemizde ise “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından Yapılan Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Hakkında Kılavuz” yayımlanmıştır. Bu çalışmada anılan tüm düzenlemeler ışığında sosyal medya etkileyicilerinin yaptığı reklamlara ilişkin bir değerlendirme yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sosyal Medya Etkileyicisi, Sosyal Medya, Reklam, Reklam Etiketleri, Aldatıcı Reklam

Kaynakça

• AKİPEK, Şebnem / KARA, İlhan: Tüketici Hukuku Dersleri, 1. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• AKKURT, Sinan Sami: “Kişilik Hakkının Sosyal Medya Kullanıcıları Tarafından İhlali Halinde Ortaya Çıkacak Cezai Sorumluluğa Medeni Hukuk Bağlamında Bir Bakış”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, Cilt 25, Sayı 2, s. 329-373.
• AKTAŞ AVCİ, Pınar: Tüketici İşlemi Niteliğindeki Promosyonlu Satış Sözleşmeleri, Adalet Yayınevi, Ankara, 2021.
• AKTEKİN, Uğur / GÜRBÜZ, Başak: “Türkiye’de Örtülü Reklamlar ve Uygulamada Durum”, Ankara Barosu Fikri Mülkiyet ve Rekabet Hukuku Dergisi, 2009, Cilt 9, Sayı 4, s. 41-55.
• ALİKILIÇ, İnanç / ÖZKAN, Buse: “Bir Sosyal Medya Pazarlama Trendi, Hatırlı Pazarlama ve Etkileyiciler: Instagram Fenomenleri Üzerine Bir Araştırma”, Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2018, Cilt 1, Sayı 2, s. 43-57.
• ALTAR YAVUZ, Oya / YILMAZ, Merve: “Dijital Reklamcılığın Kurgu Yüzleri: Sanal Influencer’lar”, (Ed.) YAKIN, Mehmet: Dijital Reklamcılık Bize Ne Anlatır, Urzeni Yayınevi, İstanbul, 2019, s. 179-212.
• ANHART, Sandra / SCHMID, Alain: “Das Trennungs- und Kennzeichnungsgebot bei Beiträgen in sozialen Medien”, sic! Zeitschrift für Immaterialgüter-, Informations- und Wettbewerbsrecht, 2019, Sayı 6, s. 353-362.
• ASQUITH, Kyle / FRASER, Emily M.: “A Critical Analysis of Attempts to Regulate Native Advertising and Influencer Marketing”, International Journal of Communication, 2020, Cilt 14, s. 5729-5749.
• ARAL, Fahrettin / AYRANCI, Hasan: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 20. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019.
• ASLAN, Alev / ÜNLÜ, Derya Gül: “Instagram Fenomenleri ve Reklam İlişkisi: Instagram Fenomenlerinin Gözünden Bir Değerlendirme”, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2016, Cilt 3, Sayı 2, s. 41-65.
• ASLAN, Yılmaz İ.: Tüketici Hukuku, 5. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2015 (Tüketici Hukuku).
• ASLAN, Yılmaz İ.: Tüketici Hukuku Dersleri, 8. Baskı, Ekin Kitabevi, Bursa, 2021.
• BAYSAL, Başak / İNAL, Emrehan: Reklam Hukuku ve Uygulaması, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2008.
• BAYTAN AVKOVAN, Serenat: “Influencer Sözleşmeleri”, (Ed.) CİHAN, Ali Hulki / TUZCUOĞLU, Tuğçe: Yargıtay Kararları Işığında Güncel Medeni Hukuk Problemleri Sempozyumu Tebliğleri, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2018, s. 17-20.
• BORELLI, Laura: “Influencers: From the Spotlight to the Eye of the Storm”, Lexology, 2018 (https://www.lexology.com/library/detail.aspx?g=c78657f0-1115-4f3e-a796-48726e448c06, E.T. 05.04.2023).
• BOZBEL, Savaş: Mukayeseli Hukukta ve Türk Hukukunda Karşılaştırmalı Reklam Hukuku, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2006.
• BLADOW, Laura E.: “Worth the Click: Why Greater FTC Enforcement Is Needed to Curtail Deceptive Practices in Influencer Marketing”, William & Mary Law Review, 2018, Cilt 59, Sayı 3, s. 1123-1164.
• CAN, Lütfiye: Sosyal Medya Reklamlarının Markaya Yönelik Tutuma Etkisi: Facebook Üzerinde Bir Uygulama, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya, 2016.
• DURAK, Yasemin: “Güven Sorumluluğu ve ‘Culpa in Contrahendo’”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2017, Cilt 25, Sayı 1, s. 239-288.
• EARLE, Rupert: “Consumer Protection”, (Ed.) LINDSAY, Richard: Ad Law: The Essential Guide to Advertising Law and Regulation, Kogan Page, London, 2016, s. 80-106.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 22. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018. (Borçlar Hukuku Genel Hükümler)
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 9. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2019. (Borçlar Hukuku Özel Hükümler)
• GÖLE, Celal: Ticaret Hukuku Açısından Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicinin Korunması, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1983.
• GÜRPINAR, Damla: Sözleşme Dışı Yanlış Tavsiyede Bulunma, Öğüt veya Bilgi Vermeden Doğan Hukuki Sorumluluk, Güncel Hukuk Yayınları, İzmir, 2006.
• GÜVEN, Koray: “Reklam Hukuku Perspektifinden AB, Alman ve Türk Hukuklarında Tüketici Ölçütü: ABAD’ın ‘Gut Springenheide’ Kararı Üzerinden Bir İnceleme”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2015, Cilt 28, Sayı 120, s. 493-508.
• HAENLEIN, Michael / ANADOL, Ertan / FARNSWORTH, Tyler / HUGO Harry / HUNICHEN, Jess / WELTE, Diana: “Navigating the New Era of Influencer Marketing: How to be Successful on Instagram, TikTok, & Co.”, California Management Review, 2020, Cilt 63, Sayı 1, s. 5-25.
• HALL-SMITH, Vanessa: “The Regulation of Sales Promotion in the UK”,2003, (www.bgja.org.uk, E.T.: 19.11.2022). HATEMİ, Hüseyin / GÖKYAYLA, Emre: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 4. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2017.
• İÇÖZ, Derya: “Ticari Reklam”, (Ed.) ŞAHİN MCCARTHY, Oya / DİNÇ, Mutlu: Tüketici Hukuku Davaları, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2017, s.951-1091.
• İNAL, Emrehan: “Türk Hukukunda Aldatıcı ve Örtülü Reklamlar”, Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu (8-9 Mayıs 2008), On iki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2009, s. 87-104.
• KAPLAN, Andreas M. / HAENLEIN, Michael: “Users of The World, Unite! The Challenges and Opportunities of Social Media”, Business Horizons, 2010, Cilt 53, Sayı 1, s. 59- 68.
• KARAASLAN, Pelin: “Kötüleyici Reklamların Tespitinde Esas Alınacak Ortalama Tüketici Ölçütü”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, 2019, Cilt 11, Sayı 40, s. 149-173.
• KARATEPE KAYA, Meltem: “Sosyal Medya Etkileyicileri Tarafından İnternet Aracılığıyla Yapılan Reklamlara İlişkin Hukuki Düzenlemelerin Değerlendirilmesi”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2021, Cilt 70, Sayı 3, s. 667-719.
• KAYA, Mine: “Sosyal Medya ve Sosyal Medyada Üçüncü Kişilerin Kişilik Haklarının İhlali”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2015, Cilt 28, Sayı 119, s. 277-306.
• KESKİN, Ayşe Dilşad: “Influencer Sözleşmesi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2022, Cilt 13, Sayı 1, s. 129-147.
• KILIÇOĞLU, Ahmet: Borçlar Hukuku Özel Hükümler, 24. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2020.
• KIRCA, Çiğdem: Bilgi Vermeden Dolayı Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluk, Banka ve Ticaret Hukuku Enstitüsü Yayınları, Ankara, 2004.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip / HATEMİ, Hüseyin / SEROZAN, Rona / ARPACI, Abdulkadir: Borçlar Hukuku Genel Bölüm Birinci Cilt: Borçlar Hukukuna Giriş, Hukuki İşlem, Sözleşme, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2017.
• KORKMAZ, Alperen: “Sosyal Medya Etkileyicilerinin Yaptığı Tanıtımların Örtülü Reklam Yasağı Bakımından Değerlendirilmesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 2022, Sayı 160, s. 181-210.
• KOTLER, Philip: A’dan Z’ye Pazarlama, (Çev.) KALEM BAKKAL, Aslı, Media Cat Kitapları, İstanbul, 2009.
• KÖBERLEIN, Lilian: “Kennzeichnungspflichten beim Influencer–Marketing: Die drei Influencer–Urteile des BGH”, ZVertriebsR, 2022, Sayı 2, s. 102-108.
• OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2018.
• ÖZDEMİR, Hayrunisa: “Aldatıcı Reklamlara Karşı Tüketicilerin Korunması”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2004, Cilt 53, Sayı 3, s. 61-90.
• ÖZDEMİR, Semih Sırrı / DOĞANAY, Zahid: “Bir Mecra Olarak Sosyal Medyanın Reklam Hukuku Açısından Değerlendirilmesi”, Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 2019, Cilt 7, Sayı 13, s. 295-337.
• SARITAŞ, Ayşe: “Sosyal Medya Reklamlarında Fenomen Kullanımı ve Reklam İzleme Tercihi”, The Journal of International Scientific Researches, 2018, Cilt 3, Sayı 4, s. 62-74.
• SOLMECKE, Cristian: “Influencer-Marketing & Recht”, Influencer-Marketing: Strategie, Briefing, Monitoring, Rheinwerk Verlag GmbH, Bonn, 2018, s. 259-295.
• TANDOĞAN, Haluk: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri Cilt II, 2. Baskı, Sevinç Matbaası, Ankara, 1977.
• TANDOĞDU, Gökçe Naz: Sosyal Medya Etkileyicisinin Hukuka Aykırı Reklamları Nedeniyle Doğan Zararlardan Sorumluluğu, Koç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2019.
• TEKELİOĞLU, Numan: Tüketicinin Korunması Açısından Hukuka Aykırı Reklamlar, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• TEKELİOĞLU, Numan: “Reklam ve Reklam Sözleşmelerinin Hukuki Niteliği”, Süleyman Demirel Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2018, Cilt 8, Sayı 1, s. 1-34 (Reklam).
• The CAP Code: The UK Code of Non-broadcast Advertising and Direct & Promotional Marketing Edition 12, 2014 (https://www.asa.org.uk/static/c6be0fb9-2c66-4248-ba5b824bf26fd3d3/825f1bc5-64fd-4169-80c9fccc80b79346/The-CAP-Code.pdf, E.T.: 19.11.2022).
• TRZASKOWSKI, Jan: “Identifying the Commercial Nature of ‘Influencer Marketing’ on the Internet”, Copenhagen Business School Law Research Paper Series, 2019, Cilt 19, Sayı 6, s.82-99.
• Türk Dil Kurumu: Türkçede Batı Kökenli Kelimeler Sözlüğü, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2015.
• ZEVKLİLER, Aydın / GÖKYAYLA, K. Emre: Borçlar Hukuku Özel Borç İlişkileri, 20. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2020.
• ZEVKLİLER, Aydın / ÖZEL, Çağlar: Tüketicinin Korunması Hukuku, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2016.