Trafik Sigortasında Dava Açılmadan Önce Sigortacı Tarafından Zarar Görene Yapılan Ödemenin Zamanaşımını Kesip Kesmediği Meselesi

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 565 - 579, 01.08.2024

Abdülhamid Oğuzhan Hacıömeroğlu

https://doi.org/10.54699/andhd.1493030

Öz

Karayolları Trafik Kanunu’nun 97’nci maddesine göre zarar görenin, karayolları motorlu araçlar zorunlu mali sorumluluk sigortasında öngörülen sınırlar içinde sigortacıya karşı dava yoluna gitmeden önce ilgili sigortacıya yazılı başvuruda bulunması gerekir. Sigorta kuruluşunun başvuru tarihinden itibaren en geç 15 gün içinde başvuruyu yazılı olarak cevaplamaması veya verilen cevabın talebi karşılamadığına ilişkin uyuşmazlık olması hâlinde, zarar gören dava açabilir veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurabilir. Bundan dolayı uygulamada trafik kazası neticesinde zarar gören üçüncü kişiler öncelikle sigortacıya zararlarının tazmini için başvururlar. Bunun üzerine sigortacılar, kendi eksperleri vasıtası ile hesaplattıkları zararı başvurucu zarar gören üçüncü kişilere öderler. Birçok hâlde sigortacılar tarafından yapılan bu ödemenin zararlarını tam olarak karşılamadığını düşünen zarar görenler, bakiye zararlarının tazmini için sigortacıya dava açmaktalar veya Sigorta Tahkim Komisyonu’na başvurmaktadırlar. Böyle bir durumda ise zarar gören üçüncü kişiye daha önceden yapılan fakat zarar görenin zararını tam olarak karşılamayan ödemenin, kısmi ifa sayılıp sayılmayacağı ve dolayısıyla zamanaşımını kesip kesmediği meselesi ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Trafik Sigortası, Sigortacı, Kısmi İfa, Zamanaşımı, Zamanaşımının Kesilmesi

The Issue of Whether the Payment Made by the Insurer to the Injured Party Before the Lawsuit Is Filed in Traffic Insurance Interrupts the Statute of Limitations

Öz

According to Article 97 of the Highway Traffic Law, the injured party must submit a written application to the relevant insurer within the limits specified in the compulsory motor vehicle liability insurance before pursuing legal action against the insurer. If the insurance institution does not respond in writing to the application within 15 days from the date of the application or if there is a dispute regarding the adequacy of the response, the injured party may file a lawsuit or apply to the Insurance Arbitration Commission. Consequently, in practice, third parties injured as a result of traffic accidents primarily apply to the insurer for compensation of their damages. Following this, insurers compensate the applying third-party victims for the damages calculated by their own experts. In many cases, injured parties who believe that the compensation paid by the insurers does not fully cover their damages, file a lawsuit against the insurer or apply to the Insurance Arbitration Commission for the remaining damages. In such a scenario, the issue arises whether the previous payment made to the injured third party, which does not fully cover the damage, should be considered as partial performance and whether it interrupts the statute of limitations.

Anahtar Kelimeler

Traffic Insurance, Insurer, Partial Performance, Statute of Limitations, Interruption of Statute of Limitation

Kaynakça

• AKINCI, Şahin: Borçlar Hukuku Bilgisi, 13. Baskı, Sayram Yayınları, Konya, 2022.
• AKİL, Cenk: Kısmi Dava, Yetkin Yayınları, Ankara, 2013.
• ANTALYA, Gökhan: Marmara Hukuk Yorumu Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt V/1,1, 1. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2018 (Cilt V/1,1).
• ANTALYA, Gökhan: Marmara Hukuk Yorumu Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt V,1,2, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019.
• ANTALYA, Gökhan: Marmara Hukuk Yorumu Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt V,1,3, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2019 (Cilt V,1,3).
• ATALI, Murat / ERMENEK, İbrahim / ERDOĞAN, Ersin: Medeni Usul Hukuku, 6. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
• CAN, Mertol: Türk Özel Sigorta Hukuku, İmaj Yayınevi, Ankara, 2009.
• DEMİRBAŞ, Feride: Kısmi İfa, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018.
• EREN, Fikret / DÖNMEZ, Ünsal: Eren Borçlar Hukuku Şerhi Cilt III, Yetkin Yayınları, Ankara, 2022.
• EREN, Fikret: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 28. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
• GERBES, Michael: Die Haftpflichtversicherung der Architekten/Ingenieure, 4. Baskı, Verlag Versicherungswirtschaft, Köln, 2011.
• GÖRGÜN, Şanal / BÖRÜ, Levent / KODAKOĞLU, Mehmet: Medeni Usul Hukuku, 12. Baskı, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: “Kısmi İfa”, Prof. Dr. Fahiman Tekil’in Anısına Armağan, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, İstanbul, 2003, s. 603-631.
• GÜMÜŞ, Mustafa Alper: Borçlar Hukukunun Genel Hükümleri, Yetkin Yayınları, Ankara, 2021.
• GÜNDÜZ, Okan: “Islahla Dava Değerinin Artırılması Sonucunda Ortaya Çıkan Bazı Hukuki Meseleler”, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, 2017, Sayı 1, s. 193-214.
• GÜNERGÖK, Özcan / KAYIHAN, Şaban: Borçlar Hukuku Dersleri Genel Hükümler, Umuttepe Yayınları, İstanbul, 2020.
• HATEMİ, Hüseyin / GÖKYAYLA, Emre: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, 5. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2021.
• HAVUTÇU, Ayşe / GÖKYAYLA, Emre: Uygulamada 2918 Sayılı Karayolları Trafik Kanununa Göre Hukuki Sorumluluk, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 1999.
• İMRE, Zahit: “Motorlu Taşıt Araçlarının Mecburi Mesuliyet Sigortası ve Kapsamı”, Trafik Sigortası - V. Ticaret ve Banka Hukuku Haftası, Sevinç Matbaası, Ankara, 1975, s. 259-289.
• İNAN, Ali Naim: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 3. Baskı, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara, 1984.
• İPEK, Eyüp: Edime Uygun İfa Kuralı ve Bu Kuralın İhlaline Bağlanan Hukuki Sonuçlar, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2016.
• KARASU, Rauf: Yargıtay ve Sigorta Tahkimi İtiraz Hakem Heyeti Kararları Işığında Karayolları Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası, Yetkin Yayınları, Ankara, 2016.
• KARAYALÇIN, Yaşar: Risk - Sigorta - Risk Yönetimi - Özel Sigorta Hukukuna Giriş, Banka ve Ticaret Hukuku Araştırma Enstitüsü Yayınları, Ankara, 1984.
• KAYIHAN, Şaban / SELANİK, Atakan Adem: Sigorta Hukukunda Alternatif Çözüm Yolları ve Tahkim Usulü, 2. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara, 2023.
• KENDER, Rayegan: Türkiye’de Hususi Sigorta Hukuku, 17. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2021.
• KEPPEL, Jan: Die Pflichthaftpflichtversicherung nach der VVG-Reform, Verlag Dr. Kovač, Hamburg, 2010.
• KILIÇOĞLU, Ahmet: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 26. Baskı, Turhan Kitabevi, Ankara, 2022.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip / HATEMİ, Hüseyin / SEROZAN, Rona / ARPACI, Abdülkadir: Borçlar Hukuku Genel Bölüm, Cilt III, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 2016.
• KUBİLAY, Huriye: Özel Sigorta Hukuku, Fakülteler Barış Kitabevi, İzmir, 2003.
• KURU, Baki: Medeni Usul Hukuk Ders Kitabı, Legal Yayıncılık, İstanbul, 2015.
• OĞUZMAN, M. Kemal / ÖZ, Turgut: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1, 21. Baskı, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2023.
• SEROZAN, Rona: Borçlar Hukuku Genel Bölüm İfa Engelleri Haksız Zenginleşme, Cilt III, 7. Baskı, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2022.
• SOPACI ÖZTUNA, Birgül: “6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 1484. Maddesine Göre Zorunlu Sorumluluk Sigortasında Sigortacının Zarar Görene Karşı İfa Yükümlülüğü”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 2012, Cilt 18, Sayı 2, s. 699-724.
• ŞEN, Elif: Kısmi İfa, Yetkin Yayınları, Ankara, 2018.
• TANRIVER, Süha: “Kısmi Dava Kurumu Üzerine Bazı Düşünceler”, Makalelerim II (2006-2010), Adalet Yayınları, Ankara, 2011, s. 95-113.
• TEKİNAY, Selahattin / AKMAN, Sermet / BURCUOĞLU, Haluk / ALTOP, Atilla: Tekinay Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 7. Baskı, Filiz Kitabevi, İstanbul, 1993.
• TERCIER, Pierre / PICHONNAZ, Pascal / DEVELİOĞLU, H. Murat: Borçlar Hukuku Genel Hükümler, On İki Levha Yayıncılık, İstanbul, 2016.
• TUNCER KAZANCI, İdil: “Yargıtay Uygulaması Işığında Kısmi Davaya İlişkin Bazı Sorunlar”, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, Cilt 28, Sayı 3, s. 1507-1543.
• TUNÇOMAĞ, Kenan: Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 6. Baskı, Sermet Matbaası, İstanbul, 1976.
• TUZTAŞ, Hüseyin: Trafik Kazalarından Kaynaklanan Bedensel Zararlar Destekten Yoksun Kalma Tazminatı Davaları, Yetkin Yayınları, Ankara, 2023.
• ULAŞ, Işıl: Uygulamalı Zarar Sigortaları Hukuku, Turhan Kitabevi, Ankara, 2012.