Avrupa Ombudsmanlarının İncinebilir Gruplara Yaklaşımları

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 99 - 113, 18.02.2025

Rıdvan Değirmenci

https://doi.org/10.54699/andhd.1484700

Öz

İncinebilir grupların haklarına dair özel koruma birimlerinin oluşturulabileceği Paris Prensiplerinde düzenlenmiştir. Bu itibarla Avrupa’da bulunan ombudsman kurumlarında incinebilir grupların haklarının korunmasına dair özel çalışma birimleri ihdas edilmiştir. İlk olarak özel birimlerden en yaygını olan çocuk hakları birimlerine değinmek gerekir. İkinci olarak, ombudsman kurumlarının teşkilatı içerisinde bulunan ulusal önleme mekanizmaları incinebilir grupların haklarına dair şikâyetleri incelemekte, raporlama faaliyeti yürütmektedir. Bunlarla birlikte ülkelerin sorunlarına göre özel birimlerin ihdas edildiği de görülmektedir. Hollanda’da ülke güvenliği ve barış gücü misyonunda görev alan askerlerden yaralananların şikâyetlerini incelemek için gazi ombudsmanlığı özel birimi kurulmuştur. Avusturya’da ise çocukluklarında kamu kurumları bünyesinde barınan kişilerin şiddet ve istismara uğramaları sebebiyle oluşan mağduriyetin telafi edilmesinde Avusturya Ombudsmanına görev verilmiştir. İnsan haklarının korunması ve geliştirilmesi için toplumdaki incinebilir grupların hak ihlallerine dair bağımsız insan hakları kurumlarında özel birim ihdası, kurumun işlerliği ve hakların korunup geliştirilmesinde fayda sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Ombudsman, Çocuk Ombudsmanı, Gazi Ombudsmanı, İnsan Haklarının Korunması ve Geliştirilmesi, Hukuk Sosyolojisi

European Ombudsmen’s Approaches to Vulnerable Groups

Öz

The organisation of special protection units for the rights of vulnerable groups is regulated in the Paris Principles. In this respect, it is observed that special units for the protection of the rights of vulnerable groups have been established in European ombudsman institutions. Firstly, it is necessary to mention child rights units, which are the most common of the special units. Second, national preventive mechanisms scrutinise the rights of vulnerable groups. In addition to these, it is observed that special units have been established according to the problems of the countries. A special unit of the veterans' ombudsman has been established to examine the complaints of injured members of the Dutch national security and peacekeeping missions. In Austria, the Austrian ombudsman has been entrusted with the task of redressing the victimisation caused by violence and abuse of persons who were accommodated in public institutions during their childhood. In order to protect and promote human rights, the creation of a special unit in independent human rights institutions for violations of the rights of vulnerable groups in society is beneficial for the functioning of the institution and the protection and promotion of rights.

Anahtar Kelimeler

Ombudsman, Child Ombudsman, Veteran Ombudsman, Protection and Promotion of Human Rights, Sociology of Law.

Kaynakça

• AUSTRIAN OMBUDSMAN BOARD: Annual Report, Viyana, 2022.
• BANAKAR, Reza: Normativity in Legal Sociology Methodological Re ections on Law and Regulation in Late Modernity, Springer, Switzerland, 2015.
• CHAPMAN, Audrey R. / CARBONETTI, Benjamin: “Human Rights Protections for Vulnerable and Disadvantaged Groups: The Contributions of the UN Committee on Economic, Social and Cultural Rights”, Human Rights Quarterly, 2011, Cilt 33, Sayı 3, s. 682-732.
• COUNCIL OF EUROPA: European Commission For Democracy Through Law (Venice Commission) Rule Of Law Checklist, Strasbourg, 2016
• COTTERELL, Roger: Law, Culture and Society, Legal Ideas in the Mirror of Social Theory, Ashgate Publishing, Hampshire, 2006.
• ÇELİK, Elif: “İnsan Hakları Bakımından Kırılganlık Kavramına Bir Giriş ve Kavramın AİHM Kararlarında Görünürlüğü”, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 2020, Cilt 22, Sayı 1, s. 57-77.
• DEFENSOR DEL PUEBLO: A Much Needed Support-Summary, Madrid, 2023 (defensordelpueblo.es/wp-content/uploads/2023/10/RESUMEN_INFORME_abusos_Iglesia_catolica.pdf, ET:30/4/2024)
• DE VOS, Bernard: “Ethical pointers and framework for taking decisions in a child’s best interests – The perspective of a children’s ombudsman”, The best interests of the child – A dialogue between theory and practice, Council of Europe, Strasbourg, 2016, s. 96-99.
• DEFENSOR DE DROIT: Annual Report, Paris, 2022.
• DEFENSOR DEL PUEBLO: Annual Report, Madrid, 2021.
• DEFLEM, Mathieu: Sociology of Law Visions of a Scholarly Tradition, Cambridge University Press, Edinburgh, 2008. EUROPEAN NETWORK OF OMBUDSPERSONS FOR CHILDREN: Position Statement on “Strengthening Independent Children’s Rights Institutions and recognising their unique role”, Brussels, 2023 (https://enoc.eu/wp-content/uploads/ENOC-2023-Statement-on-Strengthening-ICRIs-FV, ET: 13.05.2024).
• HODGKIN, Rachel / NEWEL, Peter: Child Participation and Children’s Ombudsman Institutions within the European Union, ENOC Publising, Strasbourg, 2008.
• IPPOLITO, Francesca / IGLESIAS SÁNCHEZ, Sara: Protecting Vulnerable Groups The European Human Rights Framework, Hart Publishing, Oxford, 2015.
• IŞIKTAÇ, Yasemin / KOLOŞ, Umut: Hukuk Sosyolojisi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2020. KLUG, Heinz: “Human Rights”, (Ed.) SARAT, Austin: The Handbook of Law and Society, Wiley Blackwell, Oxford, 2015, s. 291-306.
• LOCAL GOVERNMENT AND SOCIAL CARE OMBUDSMAN: Review of Adult Social Care Complaints 2022-23, London, 2023.
• MACIOCE, Fabio: The Politics of Vulnerable Groups Implications for Philosophy, Law, and Political Theory, Palgrave, (e-kitap), 2022.
• NETHERLANDS OMBUDSMAN: Annual Report Summary, Amsterdam, 2022.
• NIFOSI-SUTTON, Ingrid: The Protection of Vulnerable Groups under International Human Rights Law, Routledge, Oxon, 2017.
• NORWAY OMBUDSMAN FOR CHILDREN: Annual Report, Oslo, 2022.
• NORWAY OMBUDSMAN: Annual Report, Oslo, 2022.
• ÖNEN, S. Mustafa / ERGÜZEL, Enis: “İskandinavya’da Çocuk Ombudsmanlığı Sistemi ve Türkiye’de Uygulanabilirliği”, Ombudsman Akademik, 2021, Sayı 14, s. 33-65.
• ÖZCAN, Mehmet Tevfik: “Küreselleşme Sonrası Hukuk Devleti Mit mi, Gerçeklik mi?”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, 2013, Cilt 71, Sayı 1, s. 963-1002.
• REIF, Linda C.: “Transplation and Adaptation: The Evolution of the Human Rights Ombudsman”, Boston College Third World Law Journal, 2011, Cilt 31, Sayı 2, s. 269-310.
• SCHNEIDERBAUER, Stefan / CALLIARI, Elisa / EIDSVIG, Unni / HAGENLOCHER, Michael: “The most recent view of vulnerability”, (Ed.) POLJANŠEK, Karmen, Science for Disaster Risk Management: knowing better and loosing less, Publications Office of the European Union, Luxembourg, 2017, s. 70-84.
• TİHEK, Türkiye Yaşlı Hakları Raporu, 2022, Ankara.