İŞLETMELERDE FİNANSAL TABLO HİLELERİ VE HİLE DENETİMİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 2, 12 - 24, 30.11.2018

Çağdaş Gündüz

Öz

İşletmelerin
finansal tablolarının, kullanıcılarına doğru ve gerçek bilgiler yansıtması gerekmektedir.
Aksi bir durum, işletmelerin sosyal paydaşlarının zarar görmesine neden
olmaktadır. Dolayısıyla, muhasebe uygulamalarında yasal ve etik kurallara uymak
büyük önem taşımaktadır. Ancak, özellikle son yıllarda ortaya çıkan ve kazanç
sağlamak amacıyla işlenen mali suçlar ve bunun neticesinde gelen muhasebe
skandalları ilgili kurallara pek de özen gösterilmediğini ortaya koymaktadır.
Bu skandallar “finansal tablo hilesi” kavramını gündemde tutmaktadır.
Muhasebe hilelerinin ortaya çıkardığı
olumsuz sonuçlara tüm toplum katlanmak zorunda kalmaktadır. Oluşan zararın
önlenmesinde bu tür hilelerin etkin bir şekilde denetlenmesi büyük önem
taşımaktadır.

 

Bu
çalışmanın amacı, işletmelerde finansal tablo hileleri ve yöntemlerine kısaca
değinerek hile denetimi ve hile denetimini gerektiren nedenleri ortaya koymak
ve de hilelerin önlenmesinde denetçinin rolünü vurgulamaktır.

Anahtar Kelimeler

Finansal tablo hileleri, hile denetimi, ekonomik suç

Kaynakça

• Aksoy, T. (2006). Tüm Yönleriyle Denetim, Yetkin Yayınları, 2. Baskı, Ankara.Arzova, B. (2003). İşletmelerde Çalışanlar Tarafından Yapılan Hilelerin Kırmızı Bayraklar Yoluyla İzlenmesi, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 20, 120-124.Association of Certified Fraud Examiners (ACFE). Report To The Nations 2018 Global Study On Occupational Fraud And Abuse, 13.09.2018, https://s3-us-west-2.amazonaws.com/acfepublic /2018-report-to-the-nations.pdf.Bozkurt, N. (2000). Mali Tablolarda İşletme Yönetimleri Tarafından Yapılan Muhasebe Hileleri, Muhasebe ve Finansman Dergisi, 12, 15-22. Bozkurt, N., (2009). İşletmelerin Kara Deliği Hile Çalışan Hileleri, Alfa Yayınları, 1. Baskı, İstanbul.Coakley, J. R. & Brown, C. E. (2000). Artificial Neural Networks In Accounting And Finance: Modeling Issues, International Journal Of Intelligent Systems in Accounting, Finance & Management, 9 (2), 119-144.Geiger, M. A. & Raghunandan, K. (2002). Auditor tenure and audit reporting failure. A Journal of Practice & Theory, 21 (1), 67-78.Gerety, M. & Lehn, K., (1997). The Causes and Consequences of Accounting Fraud, Managerial And Decision Economics, 18, 587-599.Kaval, H., (2008). Muhasebe Denetimi, Gazi Kitabevi, 3. Baskı, Ankara.Lehman, C. & Okcabol, F. (2005), Accounting For Crime, Critical Perspectives on Accounting, 16, 613-639.Nazalı, E. (2009). Hesap ve Muhasebe Hilesi Yapmak Suçunun İşlenmesi Mümkün Değil Midir?, Vergi Dünyası Dergisi, 333, 90-104.Özal, Ö., Yıldırım, O., ve Tek, N. (2001), Muhasebe İlkeler ve Tek Düzen Muhasebe Sistemi Uygulamaları, Punto Yayıncılık, 11. Baskı, İzmir.Pacini, C. & Brody, R. (2005). A Proactive Approach to Combat Fraud, Internal Auditor, 62 (2) 56-61.Pazarçeviren, S. (2005). Adli Muhasebecilik Mesleği, ZKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (2), 1–19.Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), Seri: X, No: 22 sayılı Sermaye Piyasasında Bağımsız Denetim Standartları Hakkında Tebliğ, 13.09.2018, http://spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/590.Singleton, T. W., Singleton, A., Bologna, G. J., & Lindquist, R. J. (2006). Fraud Auditing and Forensic Accounting, 3rd Edition, John Wiley&Sons, Inc., New York, USA.Snell, R. S., Tjosvold, D. & Su Fang, S. (2006). Resolving ethical conflicts at workthrough cooperative goals and constructive controversy in the People's Republic of China, Asia Pacific Journal of Management, 23, 319-343. Süer, A. Z. (2004). Muhasebe Mesleğinde Enron Vak’ası ve Getirdikleri, İSMMMO Yayınları, İstanbul.Şeker, S. (2009). Muhasebe Hilesi Üzerine, Yaklaşım Dergisi, Nisan, 105-110.Taş, O. ve Durmuş, C. (2008). SPK Düzenlemeleri ve 3568 Sayılı Mevzuat Kapsamında Denetim, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.Türk Dil Kurumu (TDK). 10.09.2018, http://tdk.gov.tr/index. php?option=com _gts &arama= gts&guid= TDK.GTS.5b9f7650657668.19079893.Türkiye Denetim Standartları, Finansal Tabloların Bağımsız Denetiminde Bağımsız Denetçinin Hileye İlişkin Sorumlulukları, 11.09.2018, http://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/ Duyurular/v2/ BDS/bdsyeni 25.12.2017/ BDS% 20240_RG.PDF.Unerman, J. & O’Dwyer, B., (2004). Enron, WorlCom, Andersen at al: a challenge to modernity, Critical Perspectives on Accounting, 15(6-7), 971- 993.Usul, H. ve Topçuoğlu, M. (2011). Finansal Manipülasyonların Ortaya Çıkarılması ve Önlenmesinde Adli Muhasebenin Önemi: Türk Hukuk Sisteminde Var Olması Gerekliliği Üzerine Bir Tartışma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 16 (3), 53-66.Wells, J., (1990). Six Common Myths about Fraud, Journal of Accountancy, 169(2), 82–88.Yang, D., Jiao, H. & Buckland, R. (2017). The determinants of financial fraud in Chinese firms: Does corporategovernance as an institutional innovation matter?, Technological Forecasting and Social Change, 125, 309-320.Yavuz, M. (2011). Bağımsız Denetim Kuruluşları ve Bağımsız Denetçiler Üzerinde Kamu Denetimi ve Gözetimi, Mali Çözüm Dergisi, İSMMMO Yayınları, 147-162.Yayla, H. E. (2010). Muhasebenin Sosyolojik Temelleri, Gazi Kitabevi, Ankara.Zhou, W. & Kapoor, G. (2011). Detecting evolutionary financial statement fraud, Decision Support Systems, 50, 570–575.