Öz
Sovyet hükümeti, Türkistan'ı boyunduruğu altına aldıktan sonra okullar meselesini ortaya çıkarmıştı. Russkaya Tuzemnaya Şkola (Rus yerli okulu) adı altındaki bu okulların amaçları Rus dilini ve medeniyetini benimsetmekti. Bu düşünceden hareketle dilin Ruslaştırılmasını sağlayarak, Rus kültürünü yaymaya ve yerleştirmeye çalıştı. Bu çerçevede Türkistan halkının din ve dil ile Ruslaştırılmasının yolunun, eğitim olduğu düşünülerek, bazı medreseler ve mektepler Rus devletinin çıkarlarına uygun bir biçimde dizayn edildi. Sovyet hükümetinin Türkistan’da yürüttüğü eğitim siyaseti, Sovyet rejiminden kaynaklanıyordu. Her ülkenin eğitim sistemi, o ülkenin iktisadi gelişimi, sosyal yapısı, politik kültürü, tarihî ve kültürel özelliğini gösterir. Oysaki bu okullar, görünüş itibari ile millî olsa da içerik olarak hizmet ettiği amaç çok farklıydı. Sovyet hükümeti sosyalizmin kurulması yolundaki en önemli engelin eğitimsizlik olduğuna inanıyordu. Bu amaçla özellikle II. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1932-1937) döneminde, “Topyekûn Eğitim” politikasını yürürlüğe koydu. Bu çalışmada, söz konusu politikanın Sovyet Kazakistanı’ndaki uygulamaları, Sovyet resmi kaynaklarında belirtilen rakamlara dayanarak, gerek Türkistan Sovyet basınında gerek Türkistan muhaceret basınında çıkan haberler ve beyanatlar kıyaslanarak tartışılacaktır.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BENNIGSEN, Alexandre ve LEMERCIER Quelquejay, Les Mouvements Nationaux Chez Les Musulmans de Russie, Mouton, Paris 1960.
- HENZE, Poul. "İç Asya'da Siyaset ve Yazı", Belgelerle Türk Tarihî Dergisi, sy. 9-10, (1985), s. 80-89.
- KOTYUKOVA, T. V. “Podgotovka i Vıborı v Gosudarstvenuyu Dumu v Turkestane”, Rossiya i Sovremennıy Mir: Problemı Politiçeskayo Rozvitiya, sy. 205, s. 27-32.
Öz
Under the Soviet system nations were allowed to maintain and live their national cultures only on the condition that such would have a socialist content. With 1917 October Revolution, national identities emerged with the ethnic and administrative separation were based on a weak content instead of supporting and reviving a real culture. The real content was the Soviet culture. National cultures were at a lower level on the ladder of priority. National cultures were not supposed to meet cultural demands. Therefore centralization was adopted as the main policy in the education system. After the Soviet government took control over Turkistan, schools became a priority. The purpose of these schools called Russkaya Tuzemnaya Şkola (Russian Local school) was to promote and enforce Russian language and civilization. Based on this ideology, they try to make the language Russian, and spread and enforce Russian culture. With the belief that making Turkestan people Russian in religion and language was possible through education, some madrasas and schools were reorganized for the benefit of Russian interests. The education policy of the Soviet government in Turkestan was based on the Soviet government system. Each country's education system shows economic development, social structure, political culture, history and culture of that country. However, although these schools were a good match for the local people's life style at first glance, their intended purpose was very different from this. This study will discuss Russian Bolsheviks’ politics on history education in Turkestan following 1917 October Revolution.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- BENNIGSEN, Alexandre ve LEMERCIER Quelquejay, Les Mouvements Nationaux Chez Les Musulmans de Russie, Mouton, Paris 1960.
- HENZE, Poul. "İç Asya'da Siyaset ve Yazı", Belgelerle Türk Tarihî Dergisi, sy. 9-10, (1985), s. 80-89.
- KOTYUKOVA, T. V. “Podgotovka i Vıborı v Gosudarstvenuyu Dumu v Turkestane”, Rossiya i Sovremennıy Mir: Problemı Politiçeskayo Rozvitiya, sy. 205, s. 27-32.
Öz
Sovyet hükümeti, Türkistan'ı boyunduruğu altına aldıktan sonra okullar meselesini ortaya çıkarmıştı. Russkaya Tuzemnaya Şkola (Rus yerli okulu) adı altındaki bu okulların amaçları Rus dilini ve medeniyetini benimsetmekti. Bu düşünceden hareketle dilin Ruslaştırılmasını sağlayarak, Rus kültürünü yaymaya ve yerleştirmeye çalıştı. Bu çerçevede Türkistan halkının din ve dil ile Ruslaştırılmasının yolunun, eğitim olduğu düşünülerek, bazı medreseler ve mektepler Rus devletinin çıkarlarına uygun bir biçimde dizayn edildi. Sovyet hükümetinin Türkistan’da yürüttüğü eğitim siyaseti, Sovyet rejiminden kaynaklanıyordu. Her ülkenin eğitim sistemi, o ülkenin iktisadi gelişimi, sosyal yapısı, politik kültürü, tarihî ve kültürel özelliğini gösterir. Oysaki bu okullar, görünüş itibari ile millî olsa da içerik olarak hizmet ettiği amaç çok farklıydı. Sovyet hükümeti sosyalizmin kurulması yolundaki en önemli engelin eğitimsizlik olduğuna inanıyordu. Bu amaçla özellikle II. Beş Yıllık Kalkınma Planı (1932-1937) döneminde, “Topyekûn Eğitim” politikasını yürürlüğe koydu. Bu çalışmada, söz konusu politikanın Sovyet Kazakistanı’ndaki uygulamaları, Sovyet resmi kaynaklarında belirtilen rakamlara dayanarak, gerek Türkistan Sovyet basınında gerek Türkistan muhaceret basınında çıkan haberler ve beyanatlar kıyaslanarak tartışılacaktır.
Kaynakça
- BENNIGSEN, Alexandre ve LEMERCIER Quelquejay, Les Mouvements Nationaux Chez Les Musulmans de Russie, Mouton, Paris 1960.
- HENZE, Poul. "İç Asya'da Siyaset ve Yazı", Belgelerle Türk Tarihî Dergisi, sy. 9-10, (1985), s. 80-89.
- KOTYUKOVA, T. V. “Podgotovka i Vıborı v Gosudarstvenuyu Dumu v Turkestane”, Rossiya i Sovremennıy Mir: Problemı Politiçeskayo Rozvitiya, sy. 205, s. 27-32.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | ARAŞTIRMA MAKALELERİ |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2021 |
| Gönderilme Tarihi | 6 Aralık 2021 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2021 Cilt: 2 Sayı: 4 |
