SAFEVİ VE AVUSTURYA SEFERLERİNDE YENİÇERİ AĞALARI (1578-1606)

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 11, 115 - 159, 31.07.2025

Emirhan Özçelik

https://doi.org/10.53838/ankarad.1695713

Öz

Osmanlıların, 1578-1590 yılları arasında Safevilere ve 1593-1606 yılları arasında Avusturya’ya karşı başlattığı savaşlar, devletin askerî ve idarî düzeninde pekçok dönüşümü tetiklemişti. Uzun savaşlar döneminde yeniçeri ocağının yapısında ve idaresinde de önemli değişiklikler meydana gelmişti. Bu çalışmada, yeniçeri ocağında gözlemlenen değişimde yeniçeri ağalarının rolleri mercek altına alınarak literatüre katkı sunulacaktır. İlk olarak, Safevi seferlerine katılmayan yeniçeri ağalarının hangi görevleri icra ettikleri hakkında bilgi verilecektir. İkinci başlıkta, Safevi seferleri sırasında cephelerdeki ihtiyaca binaen yeniçeri sayısının artmasında yeniçeri ağalarının rolü üzerinde durulacaktır. Yeniçeri ağalarının yeniçeri ocağına kabul koşullarını esnetmelerinin ocağın yapısında ve yeniçerilerin ulufelerinin ödenmesinde çeşitli sıkıntılara yol açtığı gösterilecektir. Son kısımda, yeniçeri ağalarının Avusturya seferlerinden itibaren padişah olmadan yeniçerilerin başında orduya katılmalarının ve savaşlar sırasında daha önce üstlenmedikleri vazifelerden mesul tutulmalarının sebepleri açıklanacaktır.

Anahtar Kelimeler

Yeniçeri Ağaları , Yeniçeriler , Safevi ve Avusturya Savaşları

THE JANISSARY AĞAS IN THE SAFAVID AND AUSTRIAN CAMPAIGNS (1578-1606)

Öz

The Ottoman’s wars against the Safavids between 1578-1590 and against Austria between 1593-1606 triggered many transformations in the military and administrative organisation of the state. During the long wars, important changes had also occurred in the structure and management of the janissary corps. This study will contribute to the literature by analysing the role of the janissary ağas in the changes observed in the janissary corps. Firstly, the duties of the janissary ağas who did not participate in the Safavid campaigns will be explained. In the second section, it focuses on the role of the janissary ağas in increasing the number of janissaries due to the need for the soldiers on the fronts during the Safavid campaigns. It will be shown that the negligence of the janissary ağas to observe the conditions of admission to the janissary corps led to various problems in the structure of the corps and in the payment of the janissaries’ salaries. In the last section, the reasons for the janissary ağas joining the army at the head of the janissaries without the sultan from the Austrian campaigns onwards and being held responsible for duties they had not previously undertaken during the wars will be explained.

Anahtar Kelimeler

Janissary Ağas , Janissaries , Safavid and Austrian Wars

Kaynakça

• Câfer Iyânî, Tevârih-i Cedîd-i Vilâyet-i Üngürüs, haz. Mehmet Kirişçioğlu, Kitabevi Yayınları, İstanbul 2001.
• Friedrich Seidel, Sultanın Zindanında: Osmanlı İmparatorluğu ’na Gönderilen Bir Elçilik Heyetinin İbret Verici Öyküsü (1591-1596). çev. Türkis Noyan, Kitap Yayınevi, İstanbul 2010.
• Gelibolulu Mustafa ‘Âlî, Künhü ’l-Ahbâr: 4. Rükün. c. 5, haz. Suat Donuk, Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, İstanbul 2024.
• Gelibolulu Mustafa ‘Âlî, Nusret-nâme. haz. Mustafa Eravcı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara 2014.
• Giovanni-Tommaso Minadoi, The War Between the Turks and the Persians: Conflict and Religion in the Safavid and Ottoman Worlds. çev. Abraham Hartwell, I.B. Tauris, London 2019.