Emekli Erkânıharp Miralay Selahattin Bey’in II Meşrutiyet’in İlânına Katkısı

Yıl 2010, , 83 - 102, 01.05.2010

Halil Özcan

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000318

Cited By: 1

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

Emekli Erkânıharp Miralay Selahattin Bey’in II Meşrutiyet’in İlânına Katkısı

Öz

İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı Devletinde istibdat yönetimine son vermişve meşrutiyetin yeniden ilân edilmesini ve Osmanlı Devletinin birliğininsağlanmasını amaçlamıştır. İttihat ve Terakki Cemiyeti, gizli olarak teşkilatlandığıMakedonya bölgesinde meşrutiyetin ilânı için eylem planlamıştır. Cemiyet, eylemaşamasında padişahın, bölgedeki faaliyetlerden haberdar olacağı ihtimalinideğerlendirmiş ve bu duruma yönelik tedbirler almaya çalışmıştır. Bu kapsamdacemiyet, Makedonya bölgesinde başlayacak bir ihtilâl için sarayın Anadolu’dan(özellikle de İzmir’den) asker göndereceğini tahmin ederek bir yıl öncesindençalışmalara başlamıştır. Bu amaçla, 1907 yılında İzmir’de görevli olan ErkânıharpKaymakam (yarbay) Selahattin Bey, Dr. Nazım tarafından cemiyete kazandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Emekli Erkânıharp Miralay Selahattin Bey, II. Meşrutiyet, Türkiye Büyük Millet Meclisi, Atatürk, Arnavutluk

Kaynakça

• Akşin, Sina: 31 Mart Olayı, Sevinç Matbaası, Ankara, 1970.
• Akşin,Sina: Jön Türkler ve İttihat Terakki, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1987.
• Atatürk’ün Milli Dış Politikası: (Milli Mücadele Dönemine Ait 100 Belge) 1919- 1923, T.C. Kültür Bakanlığı, Atatürk Dizisi, C.1, Ankara, 1994, s. 209-210.
• Aydemir, Şevket Süreyya: Makedonya’dan Orta Asya’ya Enver Paşa: Birinci Cilt (1860-1908), Remzi Kitabevi, İstanbul, 1970.
• Bayar, Celâl: Ben De Yazdım, Millî Mücadeleye Giriş 5, Sabah Kitapları, İstanbul, 1997.
• Bayur, Yusuf Hikmet: Türk İnkılâbı Tarihi, Cilt:I-Kısım:1, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1991.
• Cengiz, Halil Erdoğan (Yayına Hazırlayan): Enver Paşa’nın Anıları (1881-1908), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2006.
• Çelik, Bilgin: İttihatçılar ve Arnavutlar: II.Meşrutiyet Döneminde Arnavut Ulusçuluğu ve Arnavutluk Sorunu, Büke Kitapları, İstanbul, 2004.
• Drejtorıa e Përgjıthsmhme e Arkıvave, Udhërrëfyes i Arkıvıt Qendror Shtetëror, Tiranë, 2000. Kasapı, Vangjel: “ Selaudin Shkoza Reformator i Madh Ushtar”, Rılındja, 10 Mart 1999, sayı:14, s.12.
• Eyicil, Ahmet: Osmanlı İttihat ve Terakki Liderlerinden Doktor Nâzım Bey, 1872- 1926, Gün Yayıncılık, 2005.
• Gazet’e Korçes, 12 Ocak 1921(Arnavutça gazete).
• Görgülü, İsmet: On Yıllık Harbin Kadrosu 1912-1922, TTK Basımevi, Ankara, 1993.
• Karal, Enver Ziya: Osmanlı Tarihi IX. Cilt: İkinci Meşrutiyet ve Birinci Dünya Savaşı (1908-1918), Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1999.
• Kuran, Ahmet Bedevi: İnkılâp Tarihimiz ve İttihat ve Terakki, Tan Matbaası, İstanbul, 1948.
• Kuran, Ahmet Bedevi: Osmanlı İmparatorluğu, İnkılâp Hareketleri ve Milli Mücadele, Celtüt Matbaası, İstanbul, 1959.
• Kuran, Ahmet Bedevi: Osmanlı İmparatorluğu, İnkılâp Hareketleri ve Milli Mücadele, Celtüt Matbaası, İstanbul, 1959.
• Külçe, Süleyman: Firzovik Toplantısı ve Meşrutiyet, Ticaret Basımevi, İzmir, 1944.
• Külçe, Süleyman: Osmanlı Tarihinde Arnavutluk, İzmir, 1944.
• Menteşe, Halil: “Halil Menteşe’nin Hatıraları”, Cumhuriyet Gazetesi, 15 Ekim 1946.
• Menteşe, Halil: “Halil Menteşe’nin Hatıraları”, Cumhuriyet Gazetesi, 16 Ekim 1946.
• Menteşe, Halil: “Halil Menteşe’nin Hatıraları”, Cumhuriyet Gazetesi, 17 Ekim 1946.
• Özcan, Halil: Atatürk Dönemi Türkiye Arnavutluk İlişkileri (1920-1938), Yayımlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2009.
• Savaşkan, Cemalettin: Yüzbaşı Cemil’in Anıları: Arnavutluk’tan Sakarya’ya Komitacılık, Kebikeç Yayınları, Ankara, 1966.
• Shqiperi e Re, 26 Nisan 1921 (Arnavutça gazete).
• Sönmez, Banu İşlet: II. Meşrutiyette Arnavut Muhalefeti, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2007.
• Temo, İbrahim: İttihat ve Terakki Cemiyetinin Teşekkülü ve Hıdematı Vataniye ve Inkılâbı Milliye Dair Hatıratım, Mecidiye Romanya, 1939.
• Tunaya, Tarık Zafer: Türkiye’de Siyasal Partiler C.I, İkinci Meşrutiyet Dönemi (1908-1918), Hürriyet Vakfı Yayınları, İstanbul,1984.
• Unat,Faik Reşit: “Atatürk’ün II. Meşrutiyet İnkılâbının Hazırlanmasındaki Rolüne Ait Bir Belge”, Belleten, Türk Tarih Kurumu, cilt:XXVI, sayı:101-104, Ankara, 1962.
• Uzer, Tahsin: Makedonya Eşkiyalık Tarihi ve Son Osmanlı Yönetimi, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara, 1999.
• Uzunçarşılı, İsmail Hakkı: Hürriyet Kahramanı Resneli Niyazi Hatıratı, Hâtırat-ı Niyazi, 1908 Yılında İkinci Meşrutiyetin Ne Suretle İlân Edildiğine Dair Vesikalar, Örgün Yayınevi, İstanbul, 2003, s.8.
• Vlora, Avlonyalı Ekrem Bey:
• Osmanlı Arnavutluk’undan Anılar (1885-1912) ,
• Çeviren Atilla Dirim, İletişim Yayınları, İstanbul, 2006.
• Yel, Selma; Özcan, Halil: “Mustafa Kemal’in Selahattin Saip Bey’i Arnavutluk’ta Görevlendirmesinin Sebep ve Sonuçları”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, Cilt:XXIV, sayı:70, s. 63-64. EK:
• ARNAVUTLUK HÜKÜMET ÜYELERİ87
• (11 TEMMUZ-16 EKİM 1921)
• Fotoğraf, Arnavutluk’ta araştırma yaptığımız dönemde, Arnavutluk İçişleri Bakanlığı
• Arşiv Müdürü Dervishi Kastriot’un özel arşivinden alınmıştır.